ٹرانسپیرنسی رپورٹ تے حکومتی دعوے

دنیا وچ نت نویں ایجاداں تے ترقی وانگوں بدعنوانی دے طریقیاں وچ وی وادھا ہو گیا اے

تحریر حمیداللہ بھٹی

بدعنوانی ساڈے ملک دا ای نہیں ایہہ اک انج دا عالمی مسئلہ اے جس دے خاتمے لئی سارے اقوام کوشاں نیں پر خاتمہ ہونا تے اک پاسے دن بدن وادھا ہو رہیا اے چین تے شمالی کوریا جتھے بدعنوانی دی سزا موت اے اوتھے وی خاتمے سرے توں دا دعویٰ نہیں کیتا جا سکدا پر سخت ترین سزاواں دی بنا اُتے کجھ ملکاں وچ کمی ضرور واقع ہوئی اے پر ساڈے ملک وچ بدعنوانی دی جڑاں بوہت گہری ہو چکیاں نیں ہن تے ملک اُتے انج دے حکمران نیں جنہاں نوں ایماندار ہون دا دعویٰ اے پر ایمانداری دے دعوے اک پاسے عالمی ادارے تے بدعنوانی وچ وادھے دی رپورٹاں جاری کر رہے نیں خرابی کتھے اے ایماندار حکمراناں وچ یا عالمی اداریاں دے تجزیاں وچ ، جائزہ لین دی لوڑ اے۔
دنیا وچ نت نویں ایجاداں تے ترقی وانگوں بدعنوانی دے طریقیاں وچ وی وادھا ہو گیا اے ایہہ انج دا ناسور اے جیہڑا وطن عزیز وچ نچلی سطح توں لے کے اُتے تیکر سرایت کر چکیا اے ہر حکومت خاتمے دا دعویٰ کردی اے پر ختم ہونا تے درکنار معمولی جہی کمی دے آثار تیکر نہیں وزیراعظم عمران خان بدعنوانی ختم کرن دے نعرے اُتے ای اقتدار وچ آئے نیں اوہ ہن وی اپنے آپ نوں پارسا کہندے نیں تے مخالفین نوں بدعنوان کہہ کے ایہناں دی کردار کشی کردے نیں پر صورتحال نعریاں دے برعکس اے نہ تے معیشت وچ بہتری آئی اے قرضیاں جہے مسائل بدستور موجود نیں تے بدعنوانی اُتے وی قابو نہیں پایا جا سکیا موجودہ دور وچ بدعنوانی دی ہوشربا داستاناں سنن وچ آ رہیاں نیں ایس لئی ایہہ تصور کر لینا کہ دیانتداری دی کہانیاں مبنی بر حقیقت نیں دل تسلیم کرن وچ تامل دا شکار اے ایس حوالے نال عمران خان دے دعوویاں اُتے یقین کردے ہوئے عام لوک وی ہچکچاہٹ دا شکار نیں دلیل دے طور اُتے ٹرانسپیرنسی دی حالیہ رپورٹ اے جس وچ پاکستان وچ کرپشن وچ وادھے دا تذکرہ اے جس دے تناظر وچ کہیا جا سکدا اے کہ معیشت و دیگر شعبیاں دی طرح حکومت بد عنوانی دے خاتمے وچ وی ناکامی نال دو چار نیں۔
ٹرانسپرنسی انٹرنیشنل اک انج دی عالم تنظیم اے جیہڑی درجن دے نیڑے عالمی اداریاں دے تعاون نال ہر سال شفافیت دا جائزہ پیش کردی اے تاں جے خامیاں دی نشاندہی دی بدولت ادارے تے حکومتاں اصلاح احوال کر سکن ایہہ تنظیم ہر ورہے اپنے جائزیاں ودچ اک سو اسی ملکاں وچ بدعنوانی وچ کمی و اضافے دی جائزہ رپورٹ جاری کردی اے ٹرانسپیرنسی دا دعویٰ ظاہر کردا اے کہ ساڈے ملک وچ بدعنوانی نوں فروغ مل رہیا اے ایس ادارے دی حالیہ رپورٹ دے مطابق بدعنوانی دی درجہ بندی وچ پاکستان نے چار درجے ترقی کیتی اے جس دے تحت 120 توں ودھ کے پاکستان دا نمبر 124 ہو گیا اے پچھلے ورہے جے سو وچوں 32 نمبر سن تے ہن 31 رہ گئے نیں حالانکہ بدامنی دے شکار ملک افغانستان وچ وی بدعنوانی دے حوالے نال کجھ بہتری ویکھن وچ آئی اے جتھے حکومتی رٹ بوہت کمزور اے پر پاکستان جتھے دیانتداراں دی حکومت اے ٹرانسپیرنسی دی رپورٹ نہ صرف چونکان دا باعث تے ملک دے ایماندار حکمراناں دی حقیقت عیاں کرن دا باعث بنی اے بلکہ بوسیدہ نظام دا وی پردہ چاک کیتا اے فیر وی جے دنیا نوں دسیئے کہ اسیں ایماندار، ساڈا وزیراعظم ایماندار تے لوک یقین کرن دی بجائے شک دی نگاہ نال ای ویکھن گے۔
عمران خان نے 2020 دی رپورٹ دے اعداد و شمار 2018 یعنی نواز شریف دور دے قرار دے کے مندرجات نوں کوشش کیتی اے ایہہ سادہ لوحی یا لاعلمی نہیں بلکہ چالاکی اے رپورٹ پڑھے بغیر ای جھٹلانا یا فیر خفت منان لئی سابق حکومت دے دور دے اعداد و شمار کہہ دین نال دیانتداری دا بھرم قائم رکھنا مشکل اے تاں ای تے لوکاں دی تنقید اُتے ساہیوال جلسے وچ رپورٹ پڑھے بغیر تبصرہ کرنا تسلیم کرنا پیا پر کیہ انج دے اطوار نوں قابلِ تعریف یا تقلید کہہ سکدے نیں؟ کسے طور وی نہیں بلکہ من گھڑت پاکدامنی دی کہانیاں سنان نال ساکھ نوں نقصان ہوندا اے ہن تے احتسابی عمل دی غیر جانبداری وی مشکوک وکھائی دین لگی اے جیہڑی کارکردگی دی بجائے قصے کہانیاں نال بہلان دی کوشش کرے تے لوکاں وچ ایس دی ذہنی سطح دے بارے سوال پیدا ہونا فطری عمل اے دیانتداری یدے دعوے اپنی تھاں، زمینی حقائق نال موقف دی تائید نہیں کردے تلخ سچ ایہہ وے کہ رپورٹ مرتب کردے ہوئے 2019 تے 2020 دے عمیق جائزے نوں بنیاد بنایا گیا اے۔
تردید توں حقائق تبدیل نہیں ہوندے دور کیوں جائیے پچھلے حکومت دے دوران عمران خان بطور اپوزیشن لیڈر انج دی رپورٹس جلسیاں وچ لہراندے تے حکمراناں اُتے تنقید دے نشتر چلاندے ہوئے کہندے کہ مہنگائی ودھے تے سمجھ لوئو حکمران چور نیں قرضیاں وچ وادھا حکمراناں دے بدعنوان ہون دی تصدیق اے ہن ایہناں دی حکومت دا کچا چٹا ساہمنے آیا اے تے اعداد و شمار نوں تسلیم کرن توں انکاری نیں حالانکہ ٹرانسپیرنسی انج دا ادارہ اے جو رپورٹ مرتب کردے ہوئے سارے پہلوئواں دا جائزہ لیندا اے جس وچ ادارہ جاتی جائزے، مالی لین دین، قوانین تے ایہناں دا نفاذ ، احتساب دے طریقہ کار سنے کوئی پہلو نظر انداز نہیں کیتا جاندا اودوں جا کے رپورٹ نوں حتمی شکل دتی جاندی اے اینی جامع رپورٹ نوں جھٹلانا سہل نہیں ایہہ روپرٹ ایمانداری دے دعویداراں نوں جوابدہی لئی کٹہرے وچ کھڑا کردی اے۔
اج کجھ لوک ٹرانسپیرنسی دی ساکھ اُتے سوال کردے نیں پر انج دا کردے ہوئے ایہہ بھُل جاندے نیں کہ ایس ادارے دی ہر گل اُتے اکھاں بند کر کے اعتبار کرن دی روایت عمران خان نے ای پائی بلکہ جے ایہہ کہیا جائے کہ ایس ادارے نوں پاکستان وچ مقبول بنان وچ ایہناں دا اہم کردار اے تے بے جا نہ ہوئے گا پر حکمران بھلا کسے دی کدوں سن دے نیں ہن ویکھ لوئو کدی مسلم لیگ ن ایس ادارے دی رپورٹس نوں جھوٹ دا پلندہ قرار دیندی سی پر تحریک انصاف اکھاں بند کر کے تصدیق کردی وکھائی دیندی اج مسلم لیگ ن ٹرانسپیرنسی دی رپورٹ دی تصدیق کردے ہوئے حکومت نوں ہدف تنقید بنا رہی اے پر کل تیکر اکھاں بند کر کے تصدیق کرن والی تحریک انصاف جھٹلا رہی اے ایہہ دُ ہرا معیار اے ویلا وی کیہ رنگ وکھاندا اے پارسائی دے دعوے داراں نوں صفائی دینا پئے رہی اے تے کدی نکے سمجھے والے ودھ چڑھ کے تصدیق کردے نظر آندے نیں خیر انج دی رپورٹ عالمی ادارے کیوں نہ جاری کرن جدوں ملک دا حکمران کرپشن دی دولت تلاش کرن دا معاہدہ کرے پر سیاسی حمایت دے بدلے آپ ای معاہدے توں دستبردار ہو جائے اوتھے کرپشن اُتے قابو بوہت مشکل اے ۔
جس ملک دا وزیراعظم اپنے سوا ْسب نوں بدعنوان کہے، سینٹ دے انتخابات لئی ریٹ لگن دا انکشاف کرے پر ناں دسن تے احتساب توں پرہیز کرے تے عالمی ادارے بدعنوانی دا پیغام ای لیندے نیں جس دا ٹرانسپیرنسی انٹرنیشنل نے اپنی رپورٹ وچ ذکر کیتا اے تے ہاں جس ملک وچ شوگر مافیا اینا طاقتور ہوئے کہ جدوں چاہے ریٹ ودھا لوے پر حکومت انکوائری کران دے سوا کجھ نہ کر سکے جتھے ریٹ گھٹ ہون اُتے پٹرول ای نایاب ہو جائے تے فیر حکومت نوں لٹیریاں دا ساتھ دیندے ہوئے مجبوراً قیمت وچ وادھا کرنا پئے ایہناں حالات وچ کون چنگا تاثر لوے گا جس ملک وچ حکومت اینی کمزور تے بے بس ہوئے کہ آٹے دے ریٹ وی کنٹرول کرن توں قاصر ہوئے ایس دی کون تعریف و توصیف کر سکدا اے عالمی اداریاں دی ساکھ ہوندی اے اوہ ساڈے وزیراں و مشیراں وانگوں جھوٹی تعریفاں دے پُل نہیں بنھ سکدے۔