سینٹ ترمیمی آرڈیننس 2021ء

حکومت دی خواہش اے کہ پاکستان دی سپریم کورٹ حکومت نوں سینیٹ دے انتخابات شو آف ہینڈ دے ذریعے کران دی اجازت دے دیوے

لكهت:قیوم نظامی

وزیراعظم عمران خان سینٹ دے پچھلے انتخابات وچ وڈی سیاسی چوٹ کھا چکے نیں۔ ایہناں دی جماعت تحریک انصاف دے صوبائی اسمبلی دے 20 اراکین نے اپنے ووٹ ویچ دتے سن تے تحریک انصاف دے سینٹ دے امیدوار پوری تعداد وچ منتخب نہیں ہو سکے سن۔ عمران خان نے ایہناں صوبائی اسمبلی دے اراکین دے خلاف انتہائی قدم چکدے ہوئے ایہناں نوں جماعت توں کڈ باہر کیتا سی۔ سینیٹ دے نویں انتخابات ہون والے نیں۔ وزیراعظم عمران خان نوں شدید خدشات تے خطرات نیں کہ ایہناں دی جماعت دے اراکین اسمبلی اک وار فیر پارٹی نال بے وفائی کر سکدے نیں۔ وزیراعظم نوں خفیہ ایجنسیاں نے ایہہ رپورٹ دتی ہوئے گی کہ جے سینیٹ دے انتخابات خفیہ رائے شماری دے مطابق ہوئے تے تحریک انصاف نوں اپنی پارلیمانی سیاسی حیثیت دے مطابق نشستاں حاصل نہیں ہو سکن گیاں۔ سیاست داناں نوں ادراک کر لینا چاہیدا اے کہ جدوں سیاسی کلچر ای کرپٹ ہوئے تے سیاسی جماعتاں تے لیڈر اسمبلیاں دے امیدواراں نوں پارٹی ٹکٹ دیندے ہوئے پارٹی نال وابستگی، اہلیت تے استعداد دا خیال رکھن دے بجائے پارٹی فنڈ یا ذاتی تعلقات دے ناں اُتے ٹکٹ جاری کرن گے تے فیر انج دے اراکین اسمبلی نوں جماعتی نظم و ضبط وچ کنج رکھیا جا سکدا اے۔ عمران خان نے سینیٹ وچ واضح کامیابی حاصل کرن لئی فیصلہ کیتا اے کہ سینیٹ دے انتخابات وچ خفیہ رائے شماری دے بجائے اوپن بیلٹ دے ذریعے کرایا جائے تاں جے ہارس ٹریڈنگ دا خاتمہ کیتا جا سکے تے ہر سیاسی جماعت نوں ایس دی پارلیمانی حیثیت دے مطابق سینیٹ وچ نمائندگی حاصل ہو سکے۔
وزیراعظم عمران خان دی نیت تے ٹھیک اے پر پاکستان دا آئین ایہناں نوں ایہہ گنجائش نہیں دیندا چنانچہ اوہناں نے سب توں پہلے سپریم کورٹ وچ صدارتی ریفرنس دائر کیتا جیہڑا زیر سماعت اے تے حکومت دی خواہش اے کہ پاکستان دی سپریم کورٹ حکومت نوں سینیٹ دے انتخابات شو آف ہینڈ دے ذریعے کران دی اجازت دے دیوے۔ سپریم کورٹ دے ججاں نے سماعت دے دوران کہیا کہ سینیٹ دے انتخابات دا تعلق قانون نال نہیں بلکہ اخلاق نال اے۔ سپریم کورٹ دے محترم ججاں دی آبزرویشن نال حکومت نوں اندازہ ہویا کہ شاید سپریم کورٹ نال ایہناں نوں ریلیف نہ مل سکے تے جے وی جائے تے الیکشن قوانین وچ تبدیلی لازمی ہوئے گی۔ حکومت نے سوچے سمجھے تے تیاری دے بغیر پارلیمنٹ وچ 26 ویں ترمیم پیش کر دتی تے ایس بل دے ذریعے آئین وچ تر میم کران دی کوشش کیتی تاں جے خفیہ رائے شماری دے بجائے شو آف ہینڈ دے ذریعے سینیٹ دے انتخابات کروائے جا سکن۔ اپوزیشن دی جماعتاں نے شدید رد عمل دا مظاہرہ کر کے حکومت دی کوشش نوں ناکام بنا دتا۔ پاکستان دی دو وڈی جماعتاں پی پی پی تے مسلم لیگ نون نے میثاق جمہوریت وچ ایہہ فیصلہ کیتا سی کہ سینیٹ دے انتخابات خفیہ بیلٹ دی بجائے اوپن بیلٹ اُتے کرائے جان گے تاں جے ہارس ٹریڈنگ تے کرپشن نوں ختم کیتا جا سکے۔ افسوس ایہناں سیاسی جماعتاں نے 26 ویں آئینی ترمیم دی مخالفت کیتی۔
وزیراعظم دی قانونی ٹیم نے مشورہ دتا کہ جے الیکشن کمیشن آف پاکستان نے سینیٹ انتخابات دا شیڈول جاری کر دتا تے فیر حکومت نوں خفیہ بیلٹ پیپر دے ذریعے سینیٹ دے انتخابات کروانے پین گے تاں ایس شیڈول دے آن نال پہلے صدارتی آرڈیننس جاری کر کے انتخابی قوانین وچ ترمیم کر دتی جائے کہ سینیٹ دے انتخابات شو آف ہینڈ دے ذریعے کرائے جان گے تے پارٹی دا سربراہ یا ایس دا نمائندہ بیلٹ پیپر نوں ویکھن دا مجاز ہوئے گا۔ صدارتی آرڈیننس 2021 نوں سپریم کورٹ دے فیصلے نال مشروط کر دتا گیا اے۔ جے سپریم کورٹ نے صدارتی ریفرنس مسترد کر دتا تے صدارتی آرڈیننس غیر موثر ہو جائے گا۔ وزیراعظم دے پارلیمانی امور دے مشیر ڈاکٹر بابر اعوان نے اک وضاحتی بیان وچ کہیا اے کہ جے صدارتی آرڈیننس سینیٹ انتخابات دے شیڈول آن توں پہلے جاری نہ کیتا جاندا تے سینیٹ دے شو آف ہینڈ دے ذریعے انتخابات صاف تے شفاف ہو سکن تے ساری جماعتاں نوں ایہناں دا پارلیمانی حق مل سکے۔ کوئی سرمایہ دے زور اُتے کسے سیاسی جماعت دے حق اُتے ڈاکہ نہ پا سکے۔ اوہناں نے کہیا کہ سپریم کورٹ وچ صدارتی ریفرنس پارلیمنٹ وچ آئینی ترمیم دا بل تے صدارتی آرڈیننس سب دا اک ای مقصد اے کہ سینیٹ دے انتخابات نوں صاف تے شفاف رکھیا جائے۔ اوہناں نے کہیا کہ سپریم کورٹ دا فیصلہ آخری تے حتمی ہوئے گا تے سینیٹ دے انتخابات سپریم کورٹ دے فیصلے دی روشنی وچ ای کرائے جان گے۔ اپوزیشن دی جماعتاں نے صدارتی آرڈیننس دی سخت مخالفت کیتی اے تے اعلان کیتا اے تے اوہ ایس آرڈیننس نوں وی عدالتاں وچ چیلنج کرن گے۔
پاکستان دے نامور بیرسٹر ڈاکٹر تے وکلا دے لیڈر صدر حامد خان ایڈووکیٹ نے کہیا اے کہ حکومت کوئی وی انج دا قانون نہیں بنا سکدی جیہڑا پاکستان دے آئین توں متصادم یا ماورا ہوئے۔ سینیٹ دے سابق چیئر مین آئین تے قوانین دے ماہر سینیٹر رضا ربانی نے کہیا کہ پاکستان دی پارلیمانی تاریخ وچ انج دی کوئی مثال نہیں ملدی کہ معاملہ سپریم کورٹ وچ زیر سماعت ہوئے تے عدلیہ دے فیصلے دا انتظار کرن دے بجائے ایسے معاملے اُتے صدارتی آرڈیننس جاری کر دتا جائے۔ جے عدلیہ نے صدارتی آرڈیننس نوں خلاف آئین قرار دے دتا تے ایس دی روشنی وچ منعقد ہون والے سینیٹ دے انتخابات وی کالعدم قرار پان گے۔ اوہناں نے کہیا کہ سینیٹ الیکشن دے بارے وچ صدارتی آرڈیننس آئین تے قوانین دے بالکل خلاف اے تے انج محسوس ہوندا اے کہ جویں پاکستان دی موجودہ کابینہ آئین دے معاملے وچ نابینا اے تے ایہناں نوں آئین پڑھن تے ایہنوں سمجھن دی اہلیت نہیں۔ مسلم لیگ نون دے لیڈر احسن اقبال نے کہیا کہ تحریک انصاف ولوں جاری کیتا گیا سینیٹ ترمیمی آرڈیننس پاکستان دی پارلیمنٹ تے عدلیہ اُتے حملہ اے۔حکومتی پارٹی نوں اپنے اراکین اسمبلی اُتے اعتماد نہیں۔ پاکستان بار کونسل نے اپنے اک بیان وچ صدارتی ریفرنس نوں بدنیتی اُتے مبنی تے پاکستان دی عدلیہ نوں ڈکٹیشن دین دے مترادف قرار دتا اے۔ حقیقت ایہہ اے کہ سینیٹ دے انتخابات دے سلسلے وچ آئینی تے قانونی محاذ آرائی پاکستان دے سیاستداناں دی ناکامی تے نااہلی اے۔ جیہڑے ہر گل نوں اک تماشا بنا دیندے نیں۔ حکومت دا ایہہ فرض سی کہ اوہ اپوزیشن دی جماعتاں نال مشورے کر کے ایہناں نوں اعتماد وچ لے کے سینیٹ دے انتخابات دے سلسلے وچ آئینی ترامیم دا بل پیش کردی۔ اپوزیشن لیڈراں داں وی ایہہ فرض سی کہ اوہ ترمیمی بل اُتے شدید رد عمل دا اظہار کرن دی بجائے آبرو مندانہ راہ اختیار کردے تے حکومت دے نال مذاکرات کر کے سینیٹ دے انتخابات لئی انج دا لائحہ عمل اختیار کردے جس دے نتیجے وچ سینیٹ دے انتخابات دی شفافیت نوں یقینی بنایا جاندا۔ جے پاکستان دے سیاستدان نیک نیتی دے نال جمہوری اصولاں دی پاسداری کرن والے ہون تے اوہ سینیٹ دے انتخابات لئی وی خواتین دی خصوصی نشستاں وانگوں قانون سازی کر کے سینیٹ دے اراکین نوں وی صاف تے شفاف طریقے نال منتخب کر سکدے نیں۔