احتساب دے عمل نوں بریک کیوں لگی
فیصل ادریس بٹ
پاکستان وچ انصاف حاصل کرنا جوئے شیر لیان دے مترادف سمجھیا جاندا اے ایس دی وجہ ساڈے عدالتی نظام وچ موجود خامیاں، کوتاہیاں تے مجبوریاں وی سمجھیاں جا سکدیاں نیں۔ ایہو وجہ اے کہ عدالتاں وچ دادا دے کیس دا فیصلہ پوتے سُن دے نیں، ساری ساری عمر لوک جیلاں وچ لنگھن دے بعد بُری ہو جاندے نیں فیر ایہناں دی جیل وچ گزاری ہوئی عمر دا کوئی حساب دین نوں وی تیار نہیں ہوندا۔ پاکستان وچ خرابیاں دی دوجی وڈی وجہ کرپشن نوں سمجھیا جاندا رہیا اے۔ ہر دور وچ احتساب دا نعرہ لایا گیا پر ایس احتساب دا جس طرح توں استعمال تے استحصال کیتا گیا اوہ ساڈی تاریخ دے شرمناک اوراق نیں، ایہہ سلسلہ اج وی جاری اے۔ پاکستان وچ وڈے مگر مچھاں چوراں، تے ڈاکوئواں اُتے ہتھ پان لئی نیب دا ادارہ بنایا گیا اے، ایس وچ نیب دا ارادہ بنایا اے۔
ایس وچ نیب نے اپنے محدود وسائل دے باوئود تے سارے تر تنقید دا مقابلہ کردے ہوئے ہر سطح دے بیورو کریٹ تے ہر درجے دے سیاست دان دے خلاف کاروائی کیتی، دن رات اک کر کے انکوائریاں کیتیاں ، ثبوت اکٹھے کیتے تے وڈے وڈے لوکاں دا اصل چہرہ عوام نوں وکھایا پر جدوں ایہہ کیس چالان مکمل کر کے عدالتاں وچ گھلے گئے تے اوتھے عدالتی نظام دی روایتی بھول بھلیاں وچ گم ہوندے گئے، کہیا جاندا اے کہ نیب اج تیکر کسے وڈے دے کسے مقدمے نوں ایس دے منطقی انجام تیکر نہیں اپڑا سکیا نیب نے ارباں روپئے دی ریکوریاں ضرور کیتیاں نیں پر ایہناں ریکوریاں دا وڈا حصہ پلی بارگین دے ذریعے حاصل کیتا جیہڑا کیس وی عدالتاں وچ چلیا جاندا اے تے ایس دی تاریخاں پان دا اک لامتناہی سلسلہ شروع ہو جاندا اے فیر ایہناں وڈے لوکاں دے خلاف کیسز اُتے عدالتی کاروائی وچ کس کس طرح دی رکاوٹاں آندیاں نیں ایس دا اندازہ لہور وچ قائم احتساب عدالتاں دے نال پچھلے تن مہینے دے دوران ہون والے کھلواڑ نال لایا جا سکدا اے۔ لہور وچ 31 مارچ 2021 تیکر تن احتساب عدالتاں کم کر رہیاں سن، جنہاں وچ جواد الحق، اکمل خان تے امجد نذیر چودھری نیب دے کیسز دی سماعت کر رہے سن۔ ایہناں عدالتاں دے کول مسلم لیگ ن دے صدر شہباز شریف ، حمزہ شہباز تے شریف فیملی دے دیگر بندیاں دے خلاف کیسز اپنے منطقی انجام ولوں جاندے نظر آ رہے سن۔ ایہناں ای عدالتاں دے کول منی لانڈرنگ رمضان شوگر ملز آشیانہ پیراگون ، خواجہ سعد رفیق ، خواجہ آصف ، فواد حسن فواد ، احد چیمہ دے خلاف کیس موجود سن۔
فیر اچانک 31 مارچ 2021ء احتساب عدالتاں دے تن ججز دے تبادلے نے سب نوں حیران و پریشان کر دتا۔ احتساب عدالتاں دے تناں ججاں دی تعیناتی دی مدت ہجے پوری نہیں ہوئی سی کہ جوادالحسن نوں مظفر گڑھ اکمل خان بہاولنگر امجد نذیر چودھری نوں بہاولپور ٹرانسفر کرن توں علمی طور اُتے ایہناں عدالتاں وچ زیر سماعت سارے اہم کیساں دی سماعت نوں ہنگامی بریک لگ گئی، ایہناں ججاں دی تعیناتی نوں کسے نے ڈیل تے کسے نے ڈھیل دا ناں دتا۔ کجھ مصلحت پسند ایس عمل نوں روٹین دا حصہ قرار دین اُتے مُصر سن پر اندر توں اوہ وی شک و شبہات دا ای شکار سن۔ تن مہینے گزرن دے باوجود ایہناں عدالتاں وچ کسے نویں جج دی تعیناتی نہ ہو سکی تے نہ ای کسے کیس دی سماعت شروع ہو سکی۔ البتہ رجسٹرار ہائیکورٹ دے حکم اُتے ایہناں عدالتاں دے تن کمرے خالی کروان دے عمل نے غیر جانبدار حلقیاں نوں مزید حیران کردتا۔ کھرباں روپئے دی منی لانڈرنگ کرپشن، اقربا پروری تے اختیارات توں تجاوز دے اہم کیساں دی فائلاں بوریاں وچ بھر کے ایہناں نوں سی کے گودام وچ رکھوا دتا گیا جیہڑا ایہہ ظاہر کردا اے کہ ایہناں کیسز دی مستقبل قریب وچ دوبارہ سماعت دا امکان نہیں حیران کن گل ایہہ وے کہ ڈیڑھ کروڑ دی آبادی دے شہر تے ہزاراں سرکاری عمارتاں دی موجودگی وچ احتساب عدالتاں لئی تن کمرے دستیاب نہیں۔ سنن وچ آ رہیا اے کہ ایہناں عدالتاں لئی کدھرے نویں عمارت تعمیر کیتی جائے گی فیر اوتھے ججز تعینات ہون گے تے ایہناں کیساں دی سماعت شروع ہوئے گی۔ اک گل سمجھ وچ آندی اے کہ ایس ملک وچ طاقتور اُتے ہتھ پانا کنہا مشکل اے چاہے پولیس ڈیپارٹمنٹ ہوئے، ایف آئی اے ہوئے یا نیب جہیا طاقتور ترین ادارہ ہوئے، اوہ ایس ملک نوں اشرافیہ دا ایس ویلے تیکر کجھ نہیں وگاڑ سکدا جدوں تیکر ایس مافیا توں زیادہ طاقتور طبقہ انج نہ چاہندا ہوئے۔
چیف جسٹس آف پاکستان نے حکومت نوں حکم دے رکھیا اے کہ احتساب دے عمل نوں تیز کرن لئی پورے ملک وچ نویں احتساب عدالتاں بنائیاں جان پر پہلے توں موجود عدالتاں دی تالہ بندی ایہناں احکامات دے برعکس منظر پیش کر رہی اے۔ ایہناں عدالتاں دی بندش نوں بنیاد بنا کے ہائیکورٹ توں ضمانتاں وی کروائیاں گئیاں پر نیب ولوں نیم دلانہ رد عمل وی حیران کُن جہیا لگدا اے۔
ایہناں احتساب عدالتاں دی بندش وزیراعظم دے احتساب دے ویژن تے نیب دی مہینیاں تیکر کیتی جان والی محنت اُتے پانی پھیردی جہی لگدی اے۔ نیب اُتے تنقید تے بوہت کیتی جاندی اے پر ایس دے تیار کردہ کیساں نوں مہینیاں زیر التوا رکھیا جائے گا تے ایس دی کامیابی ناکامی وچ بدلن دے مترادف ہوئے گا۔ ایس صورت حال وچ وزیراعظم پاکستان عمران خان تے چیئر مین نیب نوں چیف جسٹس آف پاکستان نوں خطوط لکھنے چاہیدے نیں کہ اوہ ایہناں عدالتاں نوں جلد از جلد فعال بنان لئی نویں جج تعینات کرن تاں جے ایہناں کیسز نوں ایہناں دے منطقی انجام تیکر اپڑایا جا سکے۔
