ضمیر نوں جگان دی لوڑ

شکیل امجد صادق

اک کھوتا رُکھ نال بنھیا ہویا سی تے اوہ بڑا دھڑلے نال اپنیاں مستیاں وچ مشغول سی۔ اچانک اک شیطان دا اودھروں گزر ہویا۔ شیطان نوں کھوتے دی مستی پسند نہیں آئی تے شیطان نے اوہنوں کھول دتا۔ کھوتا کھیتاں ول نسیا تے کھلوتی فصل نوں تباہ کرن وچ مصروف ہو گیا۔ جدوں کسان دی بیوی نے ایہ ماجرا ویکھیا تے اوہنے غصے وچ کھوتے نوں مار دتا۔ کھوتے دی لاش ویکھ کے کھوتے دا مالک بڑا غصہ وچ آ گیا تے اوہنے اپنی بندوق نال کسان دی بیوی نوں گولی مار دتی۔ کسان اپنی اکلوتی بیوی دی موت توں ایناں مشتعل ہویا کہ اوہنے کھوتے دے مالک نوں گولی کڈھ ماری۔ جدوں کھوتے دے مالک دی بیوی نے اپنے شوہر نامدار دی موت دی خبر سنی تے غصے وچ اوہنے پتراں نوں حکم دتا کہ اوہ اپنے باپ دا فوراً بدلا لین تے کسان دا گھر ساڑ دین۔ پتر شام نوں گئے تے خوشی نال ماں دے حکم دی تعمیل کردے ہوئے کسان دے گھر نوں اگ لا آئے۔ اوہناں نے یقین کر لیا کہ گھر دے نال نال کسان وی سڑ گیا ہووے گا پر انج نہیں ہویا کسان زندہ بچ گیا۔ کسان واپس آیا تے کھوتے دے مالک دی بیوی تے دوہاں پُتراں نوں بے دردی نال قتل کر دتا۔ ایہ سارا کھیڈ کھیڈن دے بعد کسان نے توبہ کر لئی تے شیطان توں پچھیا کہ ایہ سب نہیں سی ہونا چاہیدا۔ انج کیوں ہویا؟ توں انج کیوں کروایا؟ توں اجہے فعل کیوں کروانا ایں‘ انج دے وگاڑ توں تینوں کیہ ملدا اے؟ آخر توں کیہ چاہنا ایں؟ بنی نوع انسان نے تیرا کیہ وگاڑیا اے؟ اسیں اشرف مخلوقات آں؟۔
شیطان نے کہیا میں کجھ نہیں کیتا۔ میں تے بس کھوتا کھولیا سی پر تسیں ساریاں نے اپنا ردعمل ظاہر کیتا سگوں زیادہ ردعمل ظاہر کیتا تے اپنے اندر دے شیطان نوں فوراً باہر آن دتا تے ویکھدیاں ای ویکھدیاں وگاڑ در وگاڑ پیدا کر دتا۔ تسیں قتل و غارت تے اتر آئے۔ ہن اگلی واری جواب دین‘ ردعمل ظاہر کرن‘ کسے توں بدلہ لین توں پہلے رک جائو تے اک لمحے لئی سوچو۔ بہتر کیہ اے تے غلط کیہ اے۔ سوال ایہ پیدا ہوندا اے کہ اسیں ایس شیطانی عمل نوں عقل‘ علم تے فکر دی اکھ نال کیوں نہیں ویکھدے؟ ساڈا شعور تے تحت الشعور ساڈا ساتھ کیوں نہیں دیندا۔ اسیں عقل دیاں گتھیاں کیوں نہیں سلجھاندے؟ اسیں اپنے ضمیر نوں کیوں نہیں جھنجھوڑدے؟ اسیں اپنے دماغ دیاں چھتاں نال لگے جالے کیوں نہیں لاہندے؟ حیرت اے اسیں سوچن تے وی مجبور نہیں ہوندے؟ ہر ویلے ساڈے دماغ وچ پیسے دی دوڑ‘ لالچ‘ حرص تے حسد دی پراگندگی‘ زمانے توں اگے نکلن دا شوق‘ بینک بیلنس دا خمار تے مغرب دی تقلید سمائی ہوئی اے۔ ایہناں خواہشات دی تکمیل لئی اسیں ہر اوہ حربہ استعمال کرنے آں جو ساڈے اختیار وچ اے۔ اسیں اپنیاں دا خون کرنے آں‘ اسیں دوستاں نوں دغا دینے آں۔ اسیں رشتے داراں نال دھوکھا کرنے آں‘ حالاں کہ اپنے سکیاں دی دھون تے چھری چلا دینے آں۔ عزیزواقارب تک نوں گروی رکھ دینے آں۔ ایہ تے افرادی تے انفرادی بددیانتی تے بے ایمانی سی جو اسیں بڑی ایمانداری نال سرانجام دینے آں پر ساڈا اجتماعی رویہ تے ساڈی اجتماعی بددیانتی دا چہرہ بھیانک اے۔ اسیں آخرت لئی اپنے طور تے جہنم خرید رہے آں تے بڑے سستے مُل خرید رہے آں۔ پیارے نبیؐ ہوراں دا فرمان اے ’’جنہے ملاوٹ کیتی اوہ ساڈے چوں نہیں‘‘ دوجی تھاں آپؐ ہوراں فرمایا: ’’رشوت لین والا تے دین والا دوویں جہنمی نیں‘‘۔
ہن تسیں سوچو کیہ اسیں ملاوٹ ورگی برائی توں پاک آں؟ کیہ اسیں ددھ وچ پانی تے پائوڈر نہیں ملاندے؟ کیہ اسیں ہلدی تے سرخ مرچاں وچ اٹاں پیہہ کے نہیں ملاندے؟ اجہی کہڑی شے جو دنیا فانی وچ ایسی ہووے جہدے وچ اسیں ملاوٹ نہیں کردے؟ ہن تسیں سوچو کہ نبیؐ ہوراں دی ایس حدیث نوں کنڈ پچھے کر کے کتھے کھلوتے آں؟ کس دین دے پیروکار آں؟ ہن آئونے آں رشوت ول‘ رشوت نوں اسیں اپنا حق سمجھ لیا اے۔ اسیں رشوت نوں بڑی بے خوفی تے بے باکی نال چائے پانی دا ناں دے رکھیا اے۔ کوئی ادارہ تے کوئی محکمہ اجیہا نہیں جتھے رشوت دا عمل دخل نہ ہووے سگوں بناں رشوت دے کوئی جائز کم ممکن نہیں۔ ہن اسیں حدیث دی روح نال ویکھیے کہ ساڈی مسلمانیت کتھے اے؟ اسیں کیویں دے کلمہ گو آں؟ اسیں قیامت دے دن کیویں سرخرو ہوواں گے؟ کیہ اسیں منکر نہیں؟ کیہ اسیں بددیانت نہیں؟ کیہ اسیں آئین تے قنون توں بے بہرہ نہیں؟ تسیں آپ شیطان توں بچنا اے۔ تسیں اپنا احتساب آپ کرنا اے۔ تسیں اپنی قبر وچ اکلے جانا اے۔ تسیں اپنا حساب آپ دینا اے۔ جہناں لئی تسیں ملاوٹ کرنی اے اوہ تہاڈے کم نہیں آن گے اوہ تہاڈے جمع کیتے ہوئے مال تے عیاشی کرن گے تے عذاب تہاڈی جان نوں ہووے گا۔ جہناں لئی تسیں رشوت دا مال اکٹھا کیتا اے اوہناں نے تہاڈی قبر تے فاتحہ وی نہیں پڑھنی سگوں کجھ مہینیاں بعد تہاڈی قبر دے نشان نوں وی بھُل جان گے ایس لئی بہت ضروری اے کہ ظاہری شیطان تے اپنے اندر دے شیطان دا اپنے ہتھیں گل گھٹ دیو۔ شیطان دے چھڈے ہوئے کھوتے نوں نتھ پا کے صبر حوصلے تے احتیاط نال پھڑ کے بنھ دیو تے بلاوجہ دی قتل و غارت توں بچ جائو۔ اسیں آپ خیال رکھنا اے‘ کدی کدی شیطان ساڈے وچکار صرف کھوتا چھڈ دیندا اے تے باقی کم اسیں آپ کرنے آں۔٭٭