الیکٹرانک ووٹنگ مشین

طلعت عباس خان

ایس ویلے حکمران جماعت دی کوشش اے کہ اگوں صاف تے شفاف انتخاب الیکٹرانک ووٹنگ مشین نال کرائے جان۔ سوچ تے چنگی اے کہ ایتھے الیکشن صاف تے شفاف کدی وی نہیں ہوئے۔ حالاں کہ ہونے چاہیدے نیں پر ایہدے نال اتفاق نہیں کیتا جا سکدا کہ الیکٹرانک ووٹنگ مشیناں نال الیکشن فیئر تے فری ہو سکدے نیں۔ راقم نے ایس ایشو نوں سمجھن لئی بابا کرومو تے بابے فیقے نال بیٹھک کیتی۔ اوہناں نوں دسیا کہ حکومت فری تے فیئر الیکشن کران لئی الیکٹرانک ووٹنگ مشین لیانا چاہندی اے۔ پچھیا ایہناں ووٹنگ مشیناں دے لیان وچ کناں خرچ آوے گا؟ دسیا گیا ایہدے لئی اک سو سٹھ ارب روپیے چاہیدے نیں۔ کہیا اینے پیسیاں نال چوہاں صوبیاں وچ چار وڈے ہسپتال بنائے جا سکدے نیں۔ تعلیم تے ایہ رقم لا کے جہالت ختم کیتی جا سکدی اے۔ جس طرح دے الیکشن ملک وچ پہلے توں ہو رہے نیں ایہناں وچ صرف اک ای خامی اے جہنوں دور کیتا جا سکدا اے پر ایس خامی توں چھٹکارا پانا ممکن وکھائی نہیں دیندا۔ بابا کرمو نے دسیاہن جہناں دی وجہ نال ایس سسٹم وچ خامی ہر الیکشن وچ آئوندی اے دھاندلی دا رولا پیندا اے۔ ایس خامی نوں عوام وچارے ٹھیک نہیں کر سکدے۔ ایہ اوہناں دی وَس دی گل نہیں۔ ایہناں مشیناں نوں وی تے ایہناں انساناں نے چلانا اے جو موجودہ سسٹم نوں چلا رہے نیں ایس لئی ثابت ہویا کہ الیکٹرانک ووٹنگ سسٹم نال پیسے دے ضیاع توں علاوہ کجھ حاصل نہیں ہووے گا۔
اپنے گوانڈھی ملک وچ صرف چالھی فیصد علاقیاں وچ ایس سسٹم دا نفاذ اے پر اوتھے نہ پہلے تے نہ ہن الیکشن دا رونا رویا جاندا اے کہ دھاندلی ہوئی اے۔ ایہ سسٹم امریکہ توں علاوہ بہت سارے دوجے ملکاں وچ وی لاگو اے جہڑے ملکاں وچ الیکٹرانک ووٹنگ مشیناں دا استعمال ہو رہیا اے اوتھے ایہ سسٹم ایس وجہ نال لاگو نہیں کیتا گیا کہ اوتھے لوکاں نوں الیکشناں وچ دھاندلی دیاں شکایتاں سن پاں الیکشن اوتھے شفاف نہیں سن ہوئے۔ الیکٹرانک ووٹنگ مشین لیا کے الیکشن دی دھاندلی نوں ختم کرنا نہیں سی الیکشن نوں شفاف بنانا نہیں سی۔ اوہناں نے ایہ نظام ایس لئی اپنے اپنے ملکاں وچ لاگو کیتا سی کہ الیکشن دیہاڑے لوکاں نوں سہولتاں دتیاں جان گئیاں تے ہر شہری الیکشن وچ حصہ لے سکے۔ بابے فیقے نے کہیا اوتھے کدی وی الیکشن کران والیاں تے انگلیاں نہیں اٹھدیاں اوہ اوہناں نوں کہندے کہ ووٹ لوکاں نے ڈبے وچ کجھ پائے تے رزلٹ کجھ نکلدا اے۔ اوہناں ملکاں نے الیکٹرانک ووٹنگ مشین نوں صرف لوکاں نوں سہولتاں دین لئی لیائے نیں۔ جد کہ اسیں ایہ سسٹم ایس لئی لیانا چاہنے آں کہ شفاف تے فیئر الیکشن ہون۔ دھاندلی دا خاتمہ ہووے جو سسٹم ساڈے ایتھے لاگو چلا آ رہیا اے اوہنوں بناں ہور اک پیسہ خرچ کیتے بناں ایہدے وچ بہتری لیائی جا سکدی اے پر لیاواں گے نہیں ایس لئی کہ ایتھے الیکشن نہیں سلیکشن ہوندی اے۔ جے سلیکشن ای کرنی اے تے فیر پیسہ کیوں ضائع کردے او؟
موجودہ الیکشن سسٹم وچ بہتری لئی کسے رقم دی لوڑ نہیں۔ جس ملک دا سسٹم غیر چلان گے اوتھے حکمران اپنے ملک دا کیہ خاک خیال رکھن گے۔ کئی ملک اجہے نیں خاص کر مسلم ملک جہناں دے کول تیل دے وسیلے نیں پر اوہناں تے قبضہ غیراں دا اے۔ عوام بھکھ نال مر رہے نیں پر کسے دی ہمت نہیں کہ کوئی اوہناں دے حقوق دی جنگ لڑے۔ کویت‘ عراق‘ شام تے لیبیا دے وسیلیاں تے غیر قبضہ کیتی بیٹھے نیں۔ بابا کرمو نے کہیا ہن جنگاں اسلحے نال نہیں لڑیاں جاندیاں۔ ہن معیشت نال لڑن دی جنگ اے۔ پہلے اوس ملک دے وسیلیاں تے قبضہ کرو‘ فیر ملک نو ںاپنی مرضی نال چلائو۔ ایہ قبضہ گروپ ملک دے غریب لوکاں نوں کھان نوں روٹی نہیں دیندے پین لئی صاف پانی نہیں دیندے۔ ملک وچ قنون نوں لاگو نہیں ہون دیندے‘ اداریاں نوں چلن نہیں دیندے۔ ایہ قبضہ گروپ وکھووکھ ملکاں وچ راج کر رہے نیں۔ باباکرمو نے کہیا تسیں کسے وی ماضی دے یاں موجودہ حکمران توں پچھ لوو کہ الیکشن وچ دھاندلی کیویں ہوندی اے کون کردا اے؟ کون کراندا اے اوہ سب کجھ تہانوں دس دین گے پر اوہناں وچ ہمت نہیں کہ ایہ سچ بول سکن۔ جو سچ بولے گا ملک بدر کر دتا جاندا اے۔ ہن تے سارے جان دے نیں کہ الیکشن دیہاڑے گنتی دے بعد دھاندلی بند کمرے وچ کیتی جاندی اے جتھے کجھ لوک سسٹم دے توئچ نوں آن آف کر کے مرضی دے رزلٹ تیار کردے نیں جے انج کرن والیاں نوں روک سکدے او تے فیر ایسے سسٹم توں الیکشن کرائے جا سکدے نیں‘ فیر کجھ نہیں ہووے گا۔ ایس سسٹم نوں خراب کرن والے مٹھی بھر لوک نیں جہناں دا اپنا ریموٹ باہر غیراں دے کول ہوندا اے اوہ اوہناں راہیں اوہناں دی جماعت نوں اقتدار وچ لیاندے نیں فیر جو اقتدار وچ آئوندا اے اوہ سب کجھ جان دا اے اوہ ایہ وی جان دا اے کہ میری جت الیکشن نال نہیں سلیکشن نال ہوئی اے۔ اوہ ایہ وی جان دا اے کہ اوہنوں کون لیایا اے۔ اوہ ایہ وی جان دا اے کہ اوہنوں کہڑے کماں لئی لیاندا گیا اے۔ اوہ ایہ وی جان دا اے کہ کدوں میں گھر جانا اے‘ کیویں جانا اے‘ ایہ لوکا ںدے ووٹاں نال نہیں آئوندا ایس لئی اوہدی بلا نال عوام تے مہنگائی دے بمب ڈگن یاں ایہ بھکھ نال مرن ایہ لیڈر غریباں تے مہنگائی تے اوس ویلے بولدے نیں جدوں ایہ اپوزیشن وچ ہوندے نیں پر جیویں ای ایہ لیڈران اقتدار دی کرسی تے بہہ جاندے نیں اوہناں دا رابطہ عوام نال ختم ہو جاندا اے فیر ایہ عیداں دیاں نمازاں ہون یاں کسے دا جنازہ نہ وی پڑھو اوہناں نوں کوئی نہیں پچھ سکدا۔ اوہناں دس دتا جاندا اے کہ جے تہاڈیاں ماضی دیاں تقریراں کوئی وکھاندا اے یاں چلاندا اے تے تسیں شرمندہ نہیں ہونا‘ گھبرانا نہیں‘ بیٹھے رہنا۔
آخر وچ بابا کرمو نے ایہ شعر سنائے
کسی کا حکم ہے ساری ہوائیں
ہمیشہ چلنے سے پہلے بتائیںکہ
ان کی سمت کیا ہے
ہوائوں کو بتانا یہ بھی ہو گا
چلیں گیں تو کیا رفتار ہوگی کہ
آندھی کی اجازت اب نہیں ہے
ہماری ریت کی سب یہ فصیلیں
یہ کاغذ کے محل جو بن رہے ہیں
ِ حفاظت ان کی کرنا ہے ضروری
آندھی ہے پرانی ان کی دشمن
یہ سب جانتے ہیں
بغاوت تو نہیں برداشت ہو گی
وحشت تو نہیں برداشت ہو گی
اگر لہروںکا ہے دریا میں رہنا
تم کو ہو گا چپ چاپ بہنا
کسی کو کوئی یہ کیسے بتائے
ہوائیں اور لہریں کب کسی کا حکم سنتی ہیں
ہوائیں حاکموں کی مٹھیوں میں
ہتھکڑی میں قید خانوں میں نہیں رکتیں
آخر وچ میری سمجھ وچ ایہو آیا اے کہ سانوں الیکشن کران لئی مشیناں دی نہیں ملک نوں قنون تے آئین دے مطابق چلان دی لوڑ اے۔٭٭