پنڈورا پیپرز تے برق پاشی

سعد اللہ شاہ

تم نے کیسا یہ رابطہ رکھا
نہ ملے ہو نہ فاصلہ رکھا
پھول کھلتے ہی کھل گئی آنکھیں
کس نے خوشبو میں سانحہ رکھا
گل سدھی ہو نہیں سکدی کہ اک زمانے وچ بلبلہ ڈرامہ لکھیا گیا تے عارفین نے اوہدا کھوج لایا کہ بلبلہ کہدا استعارا اے۔ کیہ کریئے کہ بنتی نہیں ہے بادہ و ساغر کہے بغیر‘ جائیں تو جائیں کہاں؟ اظہار دے سامنے مسدود ہوندے جا رہے آں۔ انج ریاض مجید دے ایس شعر دا مطلب نویں منظرنامے وچ اُکا بدل کے رہ گیا اے کہ ہجوم یاراں نے برباد کر دتا اے:
اپنی رہ مسدود کر دے گا یہی بڑھتا ہجوم
یہ نہ سوچا ہر کسی کو راستہ دیتے ہوئے
ہن تے قدرت وی بجلیاں گران تے آ گئی اے کہ پنڈورا لیکس سامنے آ گئی اے۔ امیر مینائی یاد آئے۔ جب سے بلبل تونے دو تنکے لیے۔ ٹوٹتی ہیں بجلیاں ان کے لیے۔ ایہ اوہو غزل اے جہدا اک شعر اے کہ وصل کا دن اور اتنا مختصر۔ دن گنے جاتے تھے اس دن کے لیے۔ خبر بڑی نمایاں کر کے لائی گئی اے کہ بجلی دا اک ہور جھٹکا اک ورھے لئی۔ لوک بڑے معصوم نیں کہ ایس توں تاثر لے لیا اے کہ ایہ وادھا صرف اک ورھے لئی اے۔ ایہ بھل گئے کہ ایہ ورھا وی حکومت دا ای اے۔ حالاں کہ اک برہمن نے کہیا اے کہ سال چنگا اے۔ بہرحال وچکارے غریباں دی قسمت‘ اقبال نے کہیا سی:
بر ق گرتی ہے تو بے چارے مسلمانوں پر
دوسرے تو کوئی حل نکال لیتے ہیں
اک خوبصورت شعر رحمان حفیظ دا وی یاد آیا:
زندگانی بھی عجب کوچہ ظلمت ہے جہاں
برق گرتی ہے تو رستے کا پتہ چلتا ہے
دکھ تے ایہہ وے کہ ایہ بہار ساڈیاں دعاواں نال ای آئی سی کہ پچھلے خزاں آثار موسم دم گھٹدا سی۔ ایہ سب ساڈیاں دعاواں دا ثمر اے۔
دعا بہار کی مانگی تو اتنے پھول کھلے
کہیں جگہ نہ ملی میرے آشیانے کو
ایہ گل لکھدے ہوئے تکلیف تے ہوندی اے کہ لوک اڈیاں چک چک کے نجات دہندہ دی راہ ویکھ رہے نیں۔ ایہ کیسا دور آ گیا اے کہ ہر کسے توں اعتبار اٹھ گیا اے۔ شہ سرخیاں لگدیاں نیں کہ پنڈورا پیپرز لئی اعلیٰ سطحی تحقیقاتی سیل قائم‘ خدا لگتی کہوں تے کسے نوں رتی بھر اعتبار نہیں کہ کجھ ہو جاوے گا کہ بے شمار مثالاں چینی آٹا پٹرول دوائیاں تے دوجے معاملیاں وچ موجود نیں۔ بس اک فارملٹی اے۔ اک مذاق اے‘ سارے الفاظ بے آبرو ہو چکے نیں۔ سب بیان روح توں خالی نیں۔ اک گل دی تے سمجھ مینوں بالکل وی نہیں آئی کہ کجھ معمولی چیزاں آخر کہدے لئی تساں دامن گیر کر لئیاں نیں۔ انسان دا زیور تے اوہدا کردار بلند سوچ سنجیدگی بے نیازی تے وڈی سوچ اے۔ تحفیاں نوں توشہ خانہ وچ ای رکھ دتا جاندا تے کیہ کمی سی۔ مشورہ دین والے پتہ نہیں کس دنیا وچ رہندے نیں۔ چلو ایتھے اپنے دوست حفیظ طاہر دے اک خوبصورت شعر دا حوالا دینے آں۔
سورج اور بارش تو میرے ساتھی ہی تھے
پھر تم آئے اور دھنک تخلیق ہوئی
کاش انج ای ہوندا کہ محبوب دے آن نال اجہی تبدیلی آندی پر ہزاروں خواہشیں ایسی کہ ہر خواہش پہ دم نکلے۔ مینوں برنارڈشا دی گل یاد آ گئی کہ اوہنے کسے دوست نوں خلوص نال اپنی نویں کتاب دتی تے کجھ دن دے بعد اوہو کتاب فٹ پاتھ تے پرانیاں کتاباں وچ پڑھی ویکھی۔ برنارڈشا نے اک واری فیر ایہ کتاب خرید کے اوس دوست نوں بڑے خلوص نال پیش کر دتی۔ کہندے نیں تحفے دی کوئی قیمت نہیں ہوندی پر جدوں تسیں قیمتی تحفہ دیو گے تے لین والا اوہدی قیمت تے ایمان کھو بیٹھے گا۔ اک ڈرامے وچ سبزواری اپنی بیگم نوں کہندا ے کہ اوہ اوہنوں سب توں وڈا تحفہ دے رہیا اے کہ جہدا ناں وقت اے۔ ایہ وقت ای میری زندگی اے۔ ایہ وقت ای اہم اے۔ جدوں کوئی کسے نوں قتل کردا اے تے اوہ اوہدے توں وقت ای کھوہ لیندا اے ۔ ایہ بڑیاں چنگیاں گلاں نیں پر ساڈا وقت تے ایناں بے برکت بنا دتا گیا اے کہ ساڈے کول وقت ای وقت اے ضائع کرن لئی۔ محمدعباس مرزا نے پوسٹ لائی اے کہ تن مہینے وچ تجارتی خسارہ دونا ہو گیا۔ ادارہ شماریات پاکستان‘ اجے ایہ پوسٹ ویکھ رہیا سی کہ آصف شفیع نے شعر گھل دتا:
جن کا بیانیہ تھا خسارہ کریں گے کم
اب وہ بتا رہے ہیں خسارے کی خوبیاں
اصل وچ ایہ سب کجھ لکھن دا مقصد ایہہ وے کہ حکمران جان لین کہ اہل دانش کیہ کہندے نیں۔ اوہناں دے کول ہن وی وقت اے کہ بجلیاں نہ گران‘ پٹرول بمب نہ سٹن تے لوکاں دی رسائی وچ دوائیاں رہن دین۔٭٭