اختر ہاشمی دیاں نظماں چھویاں،چھریاں، بلماں

غلام شبیر عاصم

فطری عمل اے کہ کِسے وڈے رکھ ہیٹھاں اوہدے رخ دے کئی نِکے نِکے بوٹے آپے اگ آوندے نیں۔تے اوہناں نِکے نِکے بوٹیاں دِیاں رگاں اندر اوہیو سر سواد تے اثر لہو دی طرحاں سفر کررہیا ہندا اے۔جیہڑا اوس وڈے رکھ دیاں رگاں اندر موجود ہندا اے۔ شاعرِ فطرت حضرت نقش ہاشمی اک وڈے رکھ دی طرحاں سن جنہاں بڑے حاسداں تے مطلب پرست نقاداں تے پارکھاں کولوں اپنیاں تخلیقی قوتاں دے زور تے اپنا آپ منوا کے وکھایا۔مریدکے دی دھرتی نوں ایہ اعزاز حاصل اے کہ نقش ہاشمی جہیا عِلم تے ادب دا وڈا رکھ ایس دھرتی دا رکھ اکھوایا،پر جے اوہناں دے تخلیقی کھلار پسار ول ویکھئیے تے پھر اوہ آفاقی سطح دے شاعر تے لکھاری نیں۔علم وادب دی جوہ دے کئی پکھی دوروں دوروں آن کے ادب تے تخلیق دے ایس وڈے رکھ اتے بسیرا کردے ہن،تے اپنی ادبی اڈاری کان پراں وچ ہمت تے حوصلہ بھردے سن۔ایتھے ہاشمی دوارے تے ملک دے نامی گرامی شاعر مشاعرہ پڑھ کے اپنا جھاکا لاوہندے سن۔بڑے متشاعر ایتھے مشاعرے پڑھ کے نامی گرامی شاعر وی بن گئے۔
ایس وڈے رکھ ہیٹھاں اگن والے نِکے نِکے بوٹے اج قد کاٹھئیے لکھاری بن چکے نیں۔جنہاں وچوں اک اختر ہاشمی اے جیہڑے کہ نقش ہاشمی دے وڈے پتر تے اوہناں دے جان نشین وی نیں۔اوہناں نے پیو دے ٹر جان مگروں اوہناں دا ساتا دسواں تے چالہیا کروا کے کوئی آڑھت یا واہی بِیجی شروع نئیں کر لئی سگوں آپوں لکھاری ہون وجہوں اپنے باپ نقش ہاشمی جی دے تخلیقی سفر نوں اگے لے کے ٹرے نیں۔اختر ہاشمی ہوراں اپنے گھر ہون والے مشاعریاں دا ایہ سلسلہ جاری رکھ کے لوکاں نوں محسوس نہیں ہون دتا کہ نقش ہاشمی دنیا چھڈ گئے نیں۔اختر ہاشمی آپوں اک جگ جانو تے نامور ادیب اے۔اختر ہاشمی جیویں کہ کدی آپ فوڈ انسپکٹر سن تے اوہدے دوالے چاولاں تے کنک دِیاں بورِیاں دیاں دھانگاں لگیاں ہندیاں سن۔ایسے طرحاں ای ایس گھرانے اندر ٹرکاں دے ٹرک شاعری تے کتاباں دیاں دھانگاں لگیاں ہوئیاں نیں۔ جیہڑیاں کہ علم و ادب نال پکے رشتے دا ثبوت نیں۔نقش ہاشمی دی تقریبا ساری اولاد شعر کہندی اے۔جیویں بابر شکیل ہاشمی تے اوہناں دی گھر والی ظلِ ہما نقوی تے اختر ہاشمی صاحب دِیاں دھیاں وی شاعرناں نیں۔اختر ہاشمی نے اردو، پنجابی شاعری دے نال نال کالم نگاری، افسانہ نگاری تے سفرنامہ نگاری وی کیتی، نہیں کیتی تے کسے اخبار دی نامہ نگاری نہیں کیتی اوہ جان دے سن کہ اج ہر کوئی ساجا ماجھا نامہ نگار بنی بیٹھا اے تے جدوں میں ادبی ایڈیشناں دی ذینت بن دا ہاں مینوں کیہ لوڑ اے کہ خبراں لبھن تے لِکھن وچ اپنے اندروں پھٹن والے کئی تخلیقی سومیاں نوں پور کے ایویں خبراں لِکھن لئی کاغذاں تے پورنے پوندا رہواں۔اوہنا ایہ صلاحیت رکھدیاں ہویاں وی ایدھر پیر نہیں پایا۔کیوں جے اوہ انج کرن وچ اپنا پینڈا کھوٹا خیال کردے سن۔
اختر ہاشمی نے زمانے نوں اپنیاں کئی کتاباں راہیں جِین دا ڈھنگ تے ول سکھایا اے۔تے کئی خبراں نوں نظماں دا روپ دے کے اوہناں خبراں نوں ہمیش لئی امر کردتا اے۔اوہناں دی کتاب “سِیکھاں اوہلے چانن” نظماں دا مجموعہ اے۔ ایہ نظماں جس کوڑ کسیل،غصے تے انتقام دے جذبے نال بھریاں ہوئیاں نیں اوہ جذبہ اختر ہاشمی دے جاگدے ہوئے ضمیر دی شاہدی دیندا اے۔ظلم جبر،وڈھ ٹک تے دھکے شاہی دے ایس نظام دے خلاف اختر ہاشمی دیاں نظماں چھویاں، چھریاں تے بلماں دی طرحاں نیں۔اختر ہاشمی جنہاں دے سہارے اج دے ایس ظلمی نظام دے اگے سینہ تان کے کھلوتا وکھالی دیندا اے۔اوہناں دی اک نظم “شِکرے” ویکھو چار چوفیرے آہلنیاں وچ گم سم چِڑیاںوچ فضاواں اڈن شِکرے ایہ بے فِکرے‘‘ اختر ہاشمی ایسے کئی شِکریاں تے “ناشکریاں” دی نِندیا کردا اے جنہاں آہلنیاں وچ ہزاراں گم سم چِڑیاں نوں جانوں ماردتا اے۔تے اوہناں دیاں لاشاں جدوں بس ترک گیئاں تے بو کھِلرن نال ای پتا لگا کومل جان چڑیاں آہلنے اندر ای آکڑ گئیاں نیں۔
بھارتی وزیر اعظم نریندر مودی وی اک اجیہا شِکرا اے جنہیں کشمیر دیاں ہزاراں بے قصور چڑیاں نوں اندر ای ڈک کے مار مکایا اے ۔ایہ بو ہوا نے اقوام متحدہ تک وی اپڑائی پر اوہدا ضمیر چِڑیاں توں وی چوکھا ودھ آکڑیا تے مریا ہویا ثابت ہویا۔اختر ہاشمی دیاں ہور وی کئی نظماں نیں جیہڑیاں ایس زمانے دے کوجھے تے منحوس چہرے توں پردہ چکدیاں نیں۔اوہناں دی نظم”بھکھ”ویکھولولے لنگڑے لنجے تائیںگھت ٹرالی پھِردیچنی اڈ اڈ جاوے سردیاپنا اک اک انگ وکھاکیاکھاں دے وچ ڈورے پاکے منگدی پھردی ازلی بھکھے لوکاں کولوں اک ویلے دی روٹی غصے،کوڑ کڑتن تے انتقام دے زہر نال بھریاں ہوئیاں اختر ہاشمی دیاں کئی نظماں ایس گل دی دس پوندیاں نیں کہ ایتھے لوبھ لالچ وچ انھے لوکی اپنی رعایا دیاں اکھاں وچ گھٹا پاکے جدوں اپنی ہٹھ تے منافقت دے ٹِل نال نواں سورج چاڑھدے نیں تے لالچ تے منافقت دا ایہ سورج لوکائی نوں انھے شیشے ورگی انھی جہئی لو کھلار کے اجیہا انھ کھلاردا اے کہ کسے نوں کجھ سمجھ نہیں آوندا۔انھی پِیہوے تے کتی چٹے والی صورت بن جاندی اے۔
ایہو جہئے حالاں وچ رعایا دے لوک وی اک دوجھے نوں لٹی جاندے نیں تے آگو ظلم،جبر تے لٹ کھسٹ دا جیہڑا انھ مچاوندے نیں اوہ تے سگوں ای کسے نوں نظر نہیں آوندا۔پر اختر ہاشمی ورگا حساس بندہ اجہی صورت حال نوں وی کِدھرے لک چھپ کے باخوبی ویکھ رہیا ہندا اے تے پھیر اپنیاں نظماں اندر کھل کے اپنے دکھ درد دا اظہار کردا اے تے ایس انھ ہنیرے نوں مکاون دا وتر تے اپا وی دسدا اے۔ایس زہر بھرے زمانے دے مشاہدے وچوں پنگھرن والی اک اپنی نظم”وِس” وچ اوہ ایسراں وِس گھولدے نیں کہ۔ وِس۔انھے شیشے ورگاچاننایتھے کجھ وی دِسناں نہیںوِساں دا ایہ بھریا پھوڑانشتر باجھوںوگنا نہیں۔کرپشن،مارو ماری،کھوہیا کھوہی تے لٹ ماری دی ایس صورت حال وچ عوام دا وِچے وِچ کڑہنا تے اچی اچی کرلاونا وی تے حاکماں دا کناں اچ انگلاں لے کے بیٹھے رہن دی کیفیت اِک اجہئے گجھے پھوڑے دی کیفیت اے۔جیہڑا حکمراناں نوں تے مرنے پا دوے گا تے نال عوام نوں وی جانوں مار مکائے گا۔
اختر ہاشمی ایتھے عوام دے نال نال حکمراناں نوں مرنوں بچاون دا جذبہ رکھدا اے تے اصلاح دی گل کردا اے۔ اوہ پورے نظام نوں ٹھیک کرن واستے سارا گند چک کے باہر سٹن دی صلاح دے رہئے نیں۔اوہ آکھدے نیں بجائے ایس دے کہ ملک و قوم گھمیر تے کینسر دی شکار ہوکے موت دے مونہے آجائے ایس توں چنگا ایہ اے کہ اج نشتر دی ٹراٹ جر کے آون والے ویلے وچ کئی ٹراٹاں تے موت دے ڈراٹاں توں بچیا جاوے۔ کیوں جے اوہ اک حساس لکھار ہون وجہوں ویلے دی اکھ پڑھ لیندے نیں تے گل اگیری کرکے لوکائی نوں کسے مصیبت تے تباہی توں بچن لئی پریردے نیں۔اوہ اپنی اک نظم”پنچھی” وچ اپنے شعور تے تخلیق دے پکھی دی پرواز کجھ ایسراں وکھاوندے نیں””” پنچھی “””خبرے کیہڑے پاسیپنچھی اڈن نوںپر تولیلال ہنیری چڑھدی آویویلا مونہوں بولیاک ادب اجیہا ہندا اے جنہوں لکھاری کسے واقعے دے ہو گزرن مگروں لفظاں دا بانا پوا کے بیان کردا اے۔تے ایہ صرف لکھاری دے اپنے دل دی ای اک کیفیت ہوسکدی اے تے ایس واقعہ نال جڑے کئی دل تے دماغ پہلاں ای ایس کیفیت چوں لنگھ چکے ہندے نیں،اجیہا ادب لوکائی لئی اپنے پلے کوئی خاص مہاڑ نہیں رکھدا ۔پر جیہڑا ادب واقعات دے ہو گزرن توں پہلاں ای تیجی اکھ دے زور تے تخلیق کرلیا جاوے اوہ لوکائی نوں اپنے ول کھِچدا وی اے تے اپنے اندر لوکائی لئی ان گنت صلاح مشورے،سنیہا تے دا وتر وی رکھدا اے۔اختر ہاشمی نے نظم”پنچھی”اندر ایسے ای حِس توں کم لیا اے تے اپنے معاشرے نوں کسے لال ہنیری دے نقصان توں بچاون دا چارا کیتا اے۔٭