بُلھے شاہ اسی مرنا ناہیں۔۔۔

علیم عثمان

انگریزی تے اردو، دونواں زباناں اُتے مکمل دسترس رکھن، اعلیٰ ادبی وقوف تے عمدہ شعری ذوق رکھن والے پر زیادہ عرصہ اردو صحافت وچ خدمات انجام دین والے لہور دے ایہناں زیرک صحافیاں وچوں اعجاز رضوی وی چلے گئے

اپنے ذکر نال کالم شروع کرنا تے اپنی ذات اُتے روشنی پانا اگرچے آپ میرے نزدیک پسندیدہ فعل نہیں تاں موضوع دے تقاضے دے پیش نظر مجبوراً انج دی ابتدا کر رہیا واں۔ جے صحافت صرف تے صرف سچ لکھن دا ناں اے تے عجز و انکسار اک پاسے، کسر نفسی گئی بھاڑ وچ، سچ ایہہ وے کہ میں اک مکمل پیشہ ور صحافی آں۔ انتہائی بدلحاظ، بے حد منہ پھٹ تے ہر لمحہ خبر لئی بے چین۔ خبر لین لئی وی تے خبر دین لئی وی ۔ خبر لین لئی رگ و پے وچ تجسس بھریا اے تے خبر دین لئی طبیعت وچ ایسے قدر بے قراری جد کہ خبر رکھن یعنی ہر انج دی گل نوں جیہڑی خبر دی ذیل وچ آندی ہوئے، ودھ توں ودھ وڈے پیمانے اُتے اطلاع بنا دین تیکر اک اک لمحہ کس قدر بھاری ہوندا اے، میں ای جاننا واں تے جے پیشہ ور صحافی ایہو ہوندا اے تے میرا ناں قدرت اللہ چوہدری اے۔ خبر روکنا میرے وس وچ کدی رہیا ای نہیں۔میں ہمیشہ خبر پا کے پھریا تے خبر اوڑھ کے سویا کہ میرے نیڑے صحافت محض طبعی میلان (aptitude) دا ناں نہیں ، رویہ (attitude) دا ناں اے تے سٹوری وچ زیادہ توں زیادہ شواہد تے معتبریت (authenticity) بھرن دی افتاد طبع توں میں متعدد وڈے سورس گنوا دتے جیہڑے عرصے تیکر میرے توں ناراض رہے۔ سدا صحافت ای کیتی، حتیٰ کہ بے روزگاری وچ وی کوئی ہور کم نہیں کیتا تاں میں قدرت اللہ چوہدری واں تے ہر دور وچ کجھ نہ کجھ قدرت اللہ چوہدری موجود رہن گے جیہڑا پیشہ وارانہ صحافت دے رول ماڈلز وچ شامل نیں۔
انگریزی تے اردو، دونواں زباناں اُتے مکمل دسترس رکھن، اعلیٰ ادبی وقوف تے عمدہ شعری ذوق رکھن والے پر زیادہ عرصہ اردو صحافت وچ خدمات انجام دین والے لہور دے ایہناں زیرک صحافیاں وچوں اعجاز رضوی وی چلے گئے، قدرت اللہ چوہدری وی، منو بھائی وی، عباس اطہر وی، عارف امان وی تے جواد نظیر وی جنہاں نوں رول ماڈل کہیا جا سکدا سی۔ صرف نصرت جاوید، شاہد ملک تے اسلم ملک دستیاب نیں، جیہڑے حقیقی معنیاں وچ پڑھے لکھے صحافی نیں۔ جتھوں تیکر میرے علم وچ اے ماسوائے عباس اطہر تے اسلم ملک دے ایہہ سارے لوک جدوں تیکر رپورٹنگ وچ رہے کمال دے رپورٹر رہے تے جدوں نیوز ڈیسک اُتے آئے تے غضب دی سرخی جمان تے اعلیٰ پائے دا پرچہ تیار کرن والے صحافی ثابت ہوئے۔ لہور وچ موجود حیات صحافیاں وچ البتہ محترم حسین نقی عمر وی مرحوم نثار عثمانی دی طرح رپورٹنگ تیکر محدود رہے جس طرح جناب راشد رحمان ایڈیٹنگ تیکر تے محترم مجیب الرحمن شامی، محمود شام تے حسن نثار جرائد دی صحافت تیکر۔ اعجاز رضوی تے عباس اطہر تے آپ وی بوہت پائے دے شاعر سن پر ایہناں دا پہلا پیار چونکہ ہمیشہ صحافت رہیا ایس لئی شاعری نوں مساوی توجہ تے ویلا نہیں دے پائے۔ بالکل ایسے طرح جویں اردو دے سب ایڈیٹر ساڈے دوست زاہد عباس سید یا بیورو کریسی وچوں اوریا مقبول جان تے شعیب بن عزیز بوہت عمدہ شاعر ہون دے باوجود بطور شاعر کدھرے گم ہو کے رہ گئے۔
خبر تجسس توں شروع ہو کے حیرت اُتے ختم ہون والے سفر دا ناں اے۔ رپورٹر دا تجسس ایس نال کوئی انہونی واقعہ یا غیر معمولی گل دریافت کرواندا اے تے نیوز ڈیسک ایہنوں مناسب ٹریٹمنٹ دے کے پڑھن، سنن والے نوں حیرت نال دو چار کردا اے تاں کوئی سٹوری فائل کرن والے توں لے کے شائع کرن والے تیکر دا کم خبر دے مضمرات دے حوالے نال بوہت نازک اے۔ ایس لئی صحافت دا پہلا بنیادی عنصر ذمہ دارانہ رویہ اے تے اک مکمل نیوز مین ہون دے ناتے قدرت اللہ چوہدری ایس دی کلاسیک مثال سن۔ ذمہ داری دا ایہہ عالم سی کہ اخبار دے کسے اک صفحے دے انچارج ہون یا گروپ ایڈیٹر، پورے اخبار دی ہر کاپی (صفحہ) دی اک اک سطر پڑھن دے بعد پریس نوں بھجوان لئی کاپی فائنل کردے سن۔ کسے وی اخبار وچ کوئی دوجا انج دا کردار میرے علم وچ نہیں۔ طبیعت وچ سادگی انج دی کہ گروپ ایڈیٹر ہوندے ہوئے وی ساری اہم خبراں آپ ایڈٹ کردے، آپ ایہناں دیاں سرخیاں کڈ دے، ایتھوں تیکر کہ ایہناں نوں اپنے آپ اُتے نیوز روم وچ دستی لے جا کے شفٹ انچارج نوں تھماندے، پروف ریڈر، سب ایڈیٹر سارے کردار نبھاندے سن۔
مردم شناس انج دے کہ کون کس درجے دا رپورٹر یا سب ایڈیٹر اے، خوب پہچان دے سن تے بڑے خبر نویس دی بوہت قدر کردے سن تے اپنے جہے دیانت دار تے شفاف کردار دے حامل صحافی نوں بوہت عزت دیندے سن۔ پیشہ وارانہ کردار اینا مضبوط سی کہ خبر کسے قیمت اُتے ہتھ توں نہ جان دیندے چاہے کوئی ایہناں دا پسندیدہ بندا ای کیوں نہ ’’رگڑیا‘‘ جائے۔ ادبی ذوق دے حامل، زیرک تے نستعلیق انج دے کہ خبراں، خاص طور تے لیڈ سٹوریز اُتے انج انج دی کلاسیک سرخیاں جمائئیاں جیہڑی مدتاں یاد رہن گیاں۔اک رات سرگودھا توں اک پولیس مقابلے دی خبر آئی جس وچ پولیس دی بھاری نفری نے شہری دی اک پرائیویٹ میڈیکل لیبارٹری اُتے دھاوا بولیا تے اندھا دھند فائرنگ کر کے ورھیاں توں انتہائی مطلوب دہشت گرد ریاض بسرا نوں بالآ خر ہلاک کر دتا سی۔ ظاہر اے ایہنوں ایس دن دی لیڈ سٹوری بن دا سی پر اگلے 24 گھنٹیاں وچ جدوں ایہہ خوفناک انکشاف ہویا کہ گورپیا کوئی ہور، یعنی پولیس نے محض شکل دی مشابہت اُتے مبنی غلط فہمی وچ کسے بے گناہ باریش جوان دا خون کر دتا اے تے قدرت اللہ چوہدری نے اگلے دن ایہنوں لیڈ سٹوری بناندے ہوئے شہ سرخی جمائی’’ بلھے شاہ اسی مرنا ناہیں‘‘ جویں کجھ عرصہ بعد جنرل پرویز مشرف دے حکم اُتے لمبی قید کٹن دے بعد عدالتی حکم اُتے جیل توں مخدوم جاوید ہاشمی دی رہائی اُتے روزنامہ پاکستان، وچ بینر ہیڈ لائن لگی سی: چٹھے اسیر تو بدلا ہوا زمانہ تھا۔