پاکستانی شاہین ٹیسٹ کرکٹر اسرار علی مرحوم

لکھت:حسنین نثار

پاکستان کرکٹ ٹیم نے اپنے ٹیسٹ کرکٹ دا آغاز 1952ء وچ کیتا سی۔ ایس ٹیم دے سارے کھڈاری بہت چنگے کھیڈ پیش کرن دی اہلیت رکھدے سن۔ عبدالحفیظ کاردار ایس ٹیم دے پہلے کپتان سن۔ ایسے ٹیم وچ حنیف محمد، امتیاز احمد تے اسرار علی ورگے کھڈاری شامل سن۔ ایسے ٹیم دے اک کھڈاری اسرار علی دی پچھلے دیہاڑے چوتھی برسی سی۔ اسرار نے 40فرسٹ کلاس میچ کھیڈے جہدے وچ 114وکٹاں اپنے ناں کیتیاں تے 2انٹرنیشنل میچ کھیڈے جہدے وچ اسرار نے 6وکٹاں اپنے ناں کیتیاں۔ اسرار علی یکم مئی 1927نوں انڈیا دے شہر جالندھر وچ پیدا ہوئے۔ اسرار نوں بچپن توں ای کرکٹ دا بہت شوق سی۔ اسرار اٹھویں کلاس دا طالب علم سی جدوں اوہناں دے پیو دا انتقال ہو گیا سی۔ پیو دی وفات دے بعد جدوں وی اسرار میدان وچ کھیڈن لئی جاندے تے مُنڈے اوہناں نوں ایہ کہہ کے دلبرداشتہ کردے کہ تیرا پیو نہیں رہیا ہن توں کرکٹ چھڈ تے کوئی کم کرنا شروع کردے۔ اسرار دے وڈے بھرا نے جدوں ایہ سنیا تے ایہ کہہ کے لوکاں دا منہ بند کروا دتا کہ اوہدا وڈا بھرا اجے زندہ اے میں پیو آں اوہدا تے میرا بھرا صرف کرکٹ کھیڈے گا۔ اسرار دی قسمت وچ خدا نے لکھ دتا سی کہ ایہ اک عظیم کھڈاری بنے گا۔ ایسے لئی قدرت اسرار نوں جالندھر توں کڈھ کے رانجھی ٹرافی دے ٹورنامنٹ تے فیر پاکستان دے میداناں وچ لے آئی۔اسرار اجے طالب علم سی جو اپنے تعلیمی ادارے ولوں کرکٹ میچاں وچ حصہ لیندا سی۔ اسرار دے چنگے کھیڈ دیاں تعریفاں رانجھی ٹرافی دے ٹورنامنٹ تک اپڑ چکیاں سن جتھے انڈیا دے پہلے کپتان لالا امرنات نے اسرار نوں بلوایا۔ اوس دن دے سفر دے بعد اسرار نے بہت سارے کامیاب سفر کیتے۔ اسرار دبلی پتلی جسامت تے چنگے قددا مالک سی۔ اسرار اپنی کِٹ اپنی بغل وچ لئے لالا امرنات دے ساہمنے اپڑیا تے لالہ نے پچھیا کیہ توں ای اوہ مُنڈا اے جہدا کھیڈ جالندھر وچ بہت پسند کیتا جاندا اے۔ بس اسرار دے ہاں کہن دی دیر سی امرنات نے اسرار نوں اک بال دتی تے بغیرکوئی بیٹسمین دے اسٹمپ لا کے اسرار نوں بال کروان دا آکھیا۔ اسرار نے پہلی ان سوئنگ دوجی آؤٹ سوئنگ نال اوف اسٹمپ تے لیگ اسٹمپ نوں نشانہ بنایا اسرار نے اپنی تیز رفتاری نال کروائی تیجی گیند نال مڈل اسٹمپ نوں نشانہ بنا کے دو حصیاں وچ زمین تے بخیر دتا۔ امرنات نے اسرار دی تعریف کردیاں آکھیا کٹ کرو توں اج دا میچ کھیڈے گا۔ اوہدے بعد اسرار دی کرکٹ انڈیا وچ شروع ہو گئی جہڑی 1946-47ء تک جاری رہی۔1947ء دی ونڈ ویلے اسرار نوں اپنی فیملی نوں انڈیا توں پاکستان گھلن لئی انڈین مینجمنٹ نے کافی مدد کیتی۔ اسرار جدوں پاکستان آئے تے ویکھیا اوہناں دی فیملی اک گھر وچ رہ رہی اے اوسے گھر وچ تن ہور فیملیاں وی رہائش پذیر سن۔ پاکستان آن دے بعد اسرار نوں اسلامیہ کالج ولوں کرکٹ کھیڈن دی آفر ہوئی۔ اسرار نے حامی بھرن توں پہلاں اوہناں دے ساہمنے اک وکھرے گھر دی ڈیمانڈ رکھی جتھے اوہ اپنی فیملی نوں رکھنا چاہندے سن۔ انتظامیہ نے اوہناں دی ڈیمانڈ پوری کیتی تے اوہناں نوں اک وکھرا گھر الاٹ کر دتا جہڑا اوہناں دے آبائی شہر اوکاڑہ وچ اے جتھے اج وی اوہناں دے بھتیجے رہائش پذیر نیں۔اسرار علی نے 1952ء وچ پاکستان دی نمائندگی کردیاں انڈیا دے خلاف اپنا ٹیسٹ ڈیبیو کیتا پر ایس میچ وچ اسرار کوئی خاص سکسیس حاصل نہ کر سکے۔ 1957-58ء وچ قائداعظم ٹرافی وچ پنجاب اے دے خلاف بہاولپور ولوں کھیڈدیاں ہوئیاں چنگے اعداد و شمار بنائے۔ اسرار دے کھیڈ توں خوش ہو کے اوس ویلے دے بہاولپور دے نواب نے اسرار نوں کجھ مربع زمین انعام وچ دتی۔ اوہ نواب سابق وزیراعظم یوسف رضا گیلانی دے ماموں سن۔ 1959ء وچ لنکا شائر لیگ وچ بک اپ لئی بطور پروفیشنل سیزن کھیڈیا جہدے وچ اسرار نے 912سکور بنائے تے 48وکٹاں حاصل کیتیاں۔ ڈومیسٹک وچ چنگی کارکردگی نوں ویکھدیاں ہوئیاں اک واری فیر 15نومبر 1959وچ لہور دے میدان تے آسٹریلیا دے خلاف خدمات حاصل کیتی گئیاں جہدے وچ اسرار نے چنگی کارکردگی پیش کردیاں ہوئیاں وکٹاں حاصل کیتیاں۔ اسرار دے کیریئر دا اک قابل ذکر دن اوہ سی جدوں اسرار نے فیویل نوں بولڈ کیتا سی تے 50ہزار شائقین دا ہجوم اوہدی انگلیاں تے سی جہدی وجہ توں اوہ برخاستگی کر رہے سن۔ اوہناں نے لہور وچ دوجی اننگز وچ فیویل نوں چار سکور دے نال بولڈ کیتا، ایس عمل وچ اک اسٹمپ توڑن دا اعزاز وی اسرار دے ناں سی جہدے تے پاکستان دے صدر ایوب خان تے اسرار نے دستخط کیتے سن تے اوہنوں لہور میوزیم دے حوالے کر دتا سی جتھوں اوہ ورھیاں بعد غائب ہو گیا سی۔ اسرار نے 1960تک کرکٹ جاری رکھی کیوں جے اک سیریس ایکسیڈنٹ دے بعد اسرار دی کھبی لت تے پسلی دی سرجری ہوئی جہدی وجہ توں اسرار اپنی کرکٹ جاری نہ رکھ سکے تے اوہناں نوں ریٹائرمنٹ لینی پئی۔ ریٹائرمنٹ تے اسرار علی نے بس سروس روٹ دا انتخاب کیتا۔ ایس طرح اوکاڑہ توں ملتان پہلا روٹ اسرار ٹرانسپورٹ نے شروع کیتا سی۔ اپنے کھیڈ دے کیریئر دے بعد علی کرکٹ انتظامیہ دا حصہ رہے۔ اسرار 1981ء توں 1982ء تک ملتان ریجن دے صدر رہے۔ 1983ء توں 1984ء تک پاکستان دی سلیکشن کمیٹی دے ممبر رہے۔ اسرار نے 1987ء دے بعد کرکٹ توں علیحدگی اختیار کر لئی سی کیوں جے شاید اوہ اپنا شوق گواچ چکے سن تے مستقل طور تے اپنے آبائی شہر اوکاڑہ منتقل ہو گئے سن۔اسرار چنگے کرکٹ ہون دے نال نال اک دلیرانہ تے شائستہ قسم دے انسان سن۔ اپنے عروج دے دور وچ اسرار دا ڈنکا وجدا سی۔ چاہوے قنونی معاملات ہووے یاں سیاسی معاملات ہووے یاں فیر نوسربازاں نوں راہ راست تے لیانا ہووے اسرار دا بول ہر میدان وچ بالا سی۔اسرار علی نے سابق صدر جنرل (ر) پرویز مشرف توں ٹیسٹ کرکٹ گالا دی سنہری جوبلی دے موقع تے میڈل حاصل کیتا۔اسرار نے اپنی زندگی دے آخری ورھے اپنے شہر اوکاڑہ وچ اپنی زمیناں دی دیکھ بھال کردیاں اک زمیندار دی طرز تے زندگی گزاری جتھے اوہ کنک، چاول تے کدی کدار مکئی دی کاشت دی نگرانی کردے سن۔ اسرار علی اپنے پچھے تن پتر تے دو دھیاں چھڈ گئے نیں۔ اسرار علی دے پتر وی اپنے دور دے چنگے کھڈاری رہے نیں۔ نثار علی دی کرکٹ نوں اج وی اوکاڑہ دے لوک چنگے لفظاں وچ یاد کردے نیں۔ ناصر علی تے وقار علی اج وی اپنی اک کلب ٹیم دی رہنمائی کردے نیں جہدے وچ اسرار علی دے پوتے وی اپنے دادا دے نقش قدم تے چلدیاں ہوئیاں کھیڈ پیش کردے نیں پر اسرار علی اپنے ٹبر وچ کلّا سی جہنے اعلیٰ سطح تے کرکٹ کھیڈی سی۔ یکم فروری 2016نوں اسرار علی نے نمونیے دی بیماری دی وجہ توں وفات پائی۔ اسلم کھوکھر 91ورھے دی عمر وچ انتقال کر گئے سن جہڑے سب توں عمر رسیدہ ٹیسٹ کرکٹر سن جہدے بعد اسرار علی نے 88ورھے دی عمر وچ ایہ اعزاز حاصل کیتا۔