کسے وچ تے ساہ ہے

امرجلیل

اج کل لگاتار چنگیاں خبراں سنن نوں مل رہیاں نیں۔ چنگیاں خبراں وچ اک چنگی خبر ایہہ وی سنن نوں مل رہی اے کہ عدالت عظمیٰ نے نجائز تجاوزات تے سرکاری زمیناں تے تعمیراتی مافیا نے جہڑیاں عمارتاں تعمیر کیتیاں نیں اوہناں نوں ڈھان دا حکم دے دتا اے تے ایہدے نال متروکہ املاک تے قبضیاں دا سختی نال نوٹس لیا اے۔ متعلقہ اداریاں نوں کہیا گیا اے کہ اوہ متروکہ املاک تے قبضیاں دی اک معتبر فہرست عدالت عظمیٰ نوں پیش کرن۔ میں سمجھنا واں کہ کراچی وچ مشہور زمانہ ہندو جم خانہ تے قبضہ دے خلاف درخواست دی سماعت دوران متروکہ املاک تے قبضیاں دا معاملہ عدالت عظمیٰ دے نوٹس وچ آیا اے۔ ونڈ توں پہلاں برصغیر وچ اجہی کوئی واردات نہیں سی ہوندی جہدے نال انسانیت دا شرم نال جھک جاوے پر ونڈ دے بعد برصغیر دا حال قابل ستائش نہیں۔ آزادی اظہار دیاں سرحداں دا مینوں چنگی طرح پتہ اے۔ برصغیر وچ آئے دن سانوں سنن تے ویکھن نوں انج انج دیاں وارداتاں مل رہیاں نیں کہ انسانیت دا سرہمیشہ لئی جھک گیا اے پر ہن وی برصغیر وچ کجھ گنتی دے لوک اجہے نیں جہڑے نجائز نوں جائز بنان والیاں لئی مزاحمت دا بہت وڈا کارن بن کے سامنے آ رہے نیں۔ ایسے حوالے نال کراچی وچ ہندو جم خانہ تے نجائز قبضہ دا معاملہ سامنے آیا اے۔ پہلاں تے ہندو جم خانہ متروکہ املاک نہیں کیوں جے ہندو جم خانہ ہندو کمیونٹی دی املاک اے۔ وکھووکھ اداریاں دے ہتھے چڑھن دے بعد سندھ حکومت نے ہندوجم خانہ تے قبضہ کر لیا سی۔ جنرل مشرف دے دور وچ سندھ سرکار نے پنج ہزار وپیے ماہانہ کرائے تے ہندو جم خانہ اک پرائیویٹ ادارے دے حوالے کر دتا سی۔ ہندو جم خانہ ہن تک اوہناں دے استعمال وچ اے۔ معاملہ عدالت عظمیٰ دے زیرغور اے۔ ایتھے میں اک چونکا دین والے نکتے ول عدالت عظمیٰ دا دھیان کروانا چاہنا واں میں کراچی دے رہے سہے چند بڈھیاں دی گنتی وچوں میں آں۔ میں چشم دید گواہ واں ہندو جم خانہ مختصر پر دیدہ زیب عمارت تک محدود نہیں سی۔ جم خانہ دے پچھواڑے وچ اک پویلین اے۔ پویلین دے سامنے ہندو جم خانہ دا عالیشان کھلا ڈلھا کرکٹ گرائونڈ ہوندا سی۔ ایہ اوہو گرائونڈ سی جتتھے سندھ دے پہلے ٹیسٹ کرکٹر جے نائومل کھیڈدے سن۔ اوہ 1926ء دی آل انڈیا ٹیسٹ کرکٹ ٹیم دے ممبر سن۔ اودوں کراچی وچ وکھووکھ ثقافتاں تے عقیدیاں دے لوک رہندے سن۔ اوہناں دیاں اپنیاں اپنیاں کرکٹ ٹیماں تے کرکٹ گرائونڈ ہوندے سن۔ مثلاً ہندو جم خانہ دے نیڑے مسلم جم خانہ ہوندا سی سگوں ہن وی اے پر اوتھے کرکٹ میچ نہیں سگوں ویاہ ہوندے نیں۔
پارسیاں دا کرکٹ گرائونڈ کراچی پارسی انسٹیٹیوٹ وچ ہوندا سی۔ پارسی ٹیم نے پاکستان دی پہلی کرکٹ ٹیم نوں اوپننگ بیٹس مین روسی ڈنشا دتا سی۔ ایسے پارسی گرائونڈ تے فرسٹ کلاس کرکٹ میچ وچ 499 رن بنا کے حنیف محمد نے عالمی ریکارڈ قائم کیتا سی جو کئی ورھے بعد ویسٹ انڈیز دے کرکٹر برائن لارا نے 500 رن بنا کے توڑیا سی۔ بین الصوبائی میچاں لئی سندھ کرکٹ ٹیم وچ مسلمان‘ ہندو‘ پارسی تے عیسائی ٹیماں دے چیدہ چیدہ کھڈاری شامل ہوندے سن۔ ویلا گزرن دے نال نال قبضہ مافیا کھیڈاں دے میداناں تے قبضہ جمان دے بعد اپنے استعمال وچ لے آئے نیں۔ ممبئی دے مشہور زمانہ آزاد میدان وانگوں کراچی دے کول پولوگرائونڈ ہوندا سی ناں تے پولوگرائونڈ سی پر اوتھے ان گنت نوعمر تے نوجوان کرکٹ کھیڈدے سن۔ ہن اوتھے پبلک پارک دے ناں تے جو کجھ وی بنیا ہویا اے اوہ پارک نہیں۔ صدر کراچی وچ جہانگیر پارک دے ناں توں کرکٹ گرائونڈ ہوندا سی جتھے دس ٹیماں پریکٹس کردیاں سن۔ ہفتہ وار میچ منعقد ہوندے سن۔ رانجی ٹرافی وانگوں کراچی دے سکولاں دے وچکار ہون والے روبی شیلڈ کرکٹ ٹورنامنٹ دے زیادہ تر میچ جہانگیر پارک توں علاوہ کراچی پارسی انسٹیٹیوٹ مسلم جم خانہ کراچی کوئن ایسوسی ایشن گرائونڈ تے ہندو جم خانہ وچ کھیڈے جاندے سن۔
حنیف محمد، مناف، اکرام الٰہی، والس میتھائس، خالد وزیرخ انتخاب عالم تے دوجے نامور کھڈاری روبی شیلڈ توں ابھر کے سامنے آئے سن۔ کراچی کوئن کرکٹ گرائونڈ‘ پرانی نمائش دے نیڑے ہوندا سی۔ ہن اوتھے پتہ نہیں کیہ بنیا ہویا اے۔ صدر وچ جہانگیر پارک کرکٹ گرائونڈ مغل شہنشاہ جہانگیر نال منسوب نہیں سی۔ ایہ کرکٹ گرائونڈ کراچی دے پارسی سخی جہانگیر کوٹھاری نے بنوایا سی۔ اوہناں نے ای کلفٹن دا مشہور گنبد سرخ راجستھانی پتھر دیاں پوڑھیاں تے پاتھ وے راہ داری بنوائی سی۔ ہن جہانگیر پارک وچ باغیچہ بنایا گیا اے جتھے وکھووکھ مافیا دا سایہ منڈلاندا رہندا اے۔ کراچی کامرس کالج دے کرکٹ گرائونڈ تے پولیس نے قبضہ جما رکھیا اے۔ صدر دے علاقے توں غلط پارکنگ دی وجہ نال چکیاں گئیاں گڈیاں تے جرمانے دے لین دین دا کاروبار کامرس کالج دے کرکٹ وچ چلدا رہندا اے۔ سر‘ ہندو جم خانہ دے کرکٹ گرائونڈ تے سندھ سرکار نے پاکستان بنن دے چھیتی بعد قبضہ کر لیا سی۔ ہن اوتھے تن منزلہ بھدیاں عمارتاں دا جنگل بنیا ہویا اے جتھے کراچی پولیس دی نفری رہندی اے۔ گرائونڈ دے احاطے وچ ڈی آئی جی ٹریفک تے عورتاں دا تھانہ وی کم کر رہیا اے۔ سر‘ ایہ سینکڑوں فلیٹ متروکہ نہیں‘ سگوں ہندو کمیٹی دی املاک تے بنے ہوئے نیں۔٭٭