حالات حاضرہ تے پروفیسر باغی
سعد اللہ شاہ
دل سے کوئی بھی عہد نبھایا نہیں گیا
سر سے جمال یار کا سایا نہیں گیا
کب ہے وصال یار کی محرومیوں کا غم
یہ خواب تھا سو ہم کو دکھایا نہیں گیا
ذرا جناں سوچو تے سب کجھ بس انج ای اے مسئلہ ایہہ وے کہ ہن کیہ ہووے گا۔ انسان ہر لمحے نوں شکار کرنا چاہندا ے خواہشات دے ہتھ وچ اوہدی لگام اے۔ مقصد حیات اوہ بھل چکیا اے اوہ تے اپنے آپ نوں وی بھل چکیا اے۔ میں گل نوں زیادہ سنجیدہ نہیں کراں گا کہ تسیں مینوں قنوطی سمجھن لگ جائو گے۔ چلو پہلے مزے مزے دیاں گلاں کرنے آں۔ ایہناں وچوں سب توں پہلاں صدی دا بہترین لطیفہ اے کہ جہنوں سن کے ٹاک شو دے دوجے لوک ہس ہس کے پاگل ہو گئے۔ اوہ شاندار لطیفہ اک صاحب توں سرزد ہویا۔ بہرحال اوہناں دی سچائی دا اپنا معیار اے۔ فرمان لگے کہ اوہناں دے دور وچ طلباء پرائیویٹ سکولاں نوں چھڈ کے سرکاری سکولاں وچ آ رہے نیں۔ بہرحال ایس دعوے تے وقت ضائع کرن دی لوڑ نہیں بس تسیں لطف اٹھائو۔ دوجی گل وزیراعظم صاحب نے فرمائی تے اوہ کئی دیہاڑیاں توں فرما رہے نیں تے ایہدے تے اڑے ہوئے وی نیں کہ پاکستان پوری دنیا وچ سستا ترین ملک اے۔ ایہ وکھری گل اے کہ زمینی حقائق کجھ ہور کہندے نیں۔ شہبازشریف دے حالیہ بیان دے مطابق پاکستان تریجا مہنگا ملک اے ۔ ہن دے وزیراعظم نے کہیا اے کہ پاکستان وی ایشیا دا سب توں سستا ملک اے صرف چائے مہنگی اے سچی گل اے کہ مینوں ایس گل وچ کوئی رہنمائی نہیں ملی۔ مینوں اپنے دوست شاعر دی بڑی دلچسپ عادت یاد آ گئی۔ اوہناں دا معمول ایہہ وے کہ اوہ جتھے وی جاندے نیں میزبان توں مطالبہ کردے نیں کہ کھانا منگوایا جائے۔ ایہدے بعد اوہ اپنی سائیڈ جیب وچ ہتھ پاندے ہوئے کہندے نیں سبز مرچاں میں نال لیایا واں تسیں ایس گل نوں مذاق بالکل نہ سمجھو۔ اوہ بڑی سنجیدگی نال کجھ سبز مرچاں جیب چوں کڈھدے نیں تے نال ای فرماندے نیں یار سبز مزچاں بڑیاں مہنگیاں ہو گئیاں نیں کیوں جے اوہ مشہور شاعر نیں ایس لئی اوہناں دا احترام وی کیتا جاندا اے کوئی ایہ وی نہیں کہندا ایس تکلف دی کیہ لوڑ سی۔ شاید چائے وی ایسے زمرے وچ آندی اے ایسے لوک نیں جہڑے پرتکلف کھانا کسے توں کھا کے کہندے نیں ہن چائے میرے ول ہو گئی۔ ایہ وی اوہناں دی مہربانی وزیراعظم دی گل ہو سکدا اے کہ ٹھیک ہووے کہ ساڈے ایتھے مہنگائی گھٹ اے پر مقابلہ تے ساڈا اپنے مخالف نال ہوندا اے ہن اینی وی یادداشت کمزور نہیں کہ تن ورھے پہلاں دے ریٹ اسیں بھل جائیے۔ میں آئل دے دو پیکٹ اٹھ سو روپیے دے لیایا واں تے دکاندار کہہ رہیا سی اج ریٹ ہور ودھ گئے نیں ہن جے نوازشریف دا ناں لکھنا جرم نہیں تے اوہدے دور وچ ایہ دو پیکٹ تن سو روپیے دے آندے روٹی نان تے تہانوں پتہ اے کہ 12 تے 18 دے ہو گئے:
ہمارا اس میں قصور یہ ہے
تمہاری باتوںمیں آ گئے تھے
بس انج ای شعر ذہن وچ آ گیا:
کب کہا ہے کہ مجھے فخر ہے اس جینے پر
روز ایک داغ چمکتا ہے مرے سینے پر
پر ہاں اک گل ضرور اے کہ کوئی نہ کوئی مصالحت تلاش کیتی جا سکدی اے۔ مثلاً ایہو کہ گھیو دا مہنگا ہونا اے ایہدے وچ دسیا جا سکدا اے کہ عالمی منڈی وچ پام آئل مہنگا ہو گیا اے یاں فیر گھیو صحت لئی کوئی زیادہ اچھا نہیں۔ سارے دنیا دے مہذب ملکاں وچ ابلیا ہویا کھانا کھایا جاندا اے ایس طرح وٹامنز وی سارے برقرار رہندے نیں۔ گوشت دی نسبت سبزی ڈھیر چنگی اے تے فیر سبزی وی اوہ جہڑی سستی ہووے پر صرفہ مزدور تے نہیں کر سکدا کہ اوہ جدوں تک دو بھاری پراٹھے نہیں کھاوے گا تے دیہاڑی کیویں کرے گا۔ گھیو دے بناں سالن تے سلاد وغیرہ تے امیر تے بیمار لوک کھاندے نیں۔ سستی تے ہن صرف قسم ای رہ گئی اے عدالت وچ تے اوہ روزگار وی دیندی اے۔ سستا وی بہت کجھ اے مثلاً عام اعلان کرکے ددھ ویچیا جاندا اے اک گڈوی دے نال اک گڈوی فری۔ چار سو روپیے کلو مکھن ہن دسو ایہ ددھ تے مکھن کس چیز دا بنیا ہووے گا۔ ایہ وکدا اے تے ویچیا جاندا اے کیہ کیتا جاوے غریب کدھرے جائے۔ جون ایلیا نے کہیا سی:
زندگی کس طرح بسر ہو گی
دل نہیں لگ رہا محبت میں
ایدھر تے اوہ حال اے کہ محبت دی قحط سالی اے۔ میں ڈاکٹر اصغر یزدانی دی پوسٹ ویکھی کہ ساڈا دوست فاروق عابد المعروف پروفیسر باغی سانوں چھڈ گیا۔ کیہ نفیس بندہ سی پہلے 2010ء وچ خبرناک دا حصہ بنیا 2016ء وچ خبردار تے فیر 2018ء وچ خبرزار پروگرام وچ۔ علم و دانش دیاں گلاں اوہدے منہ چوں سجدیاں سن۔ ساڈے نال تے اوہدا تعلق شعر دے حوالے نال سی اوہدا شعر ویکھو:
آئینہ دیکھنے سے ڈرتا ہوں
اپنی صورت سے پیار تھا مجھ کو
اوہنے اپنی وال تے منیرنیازی تے جون ایلیا دے نال فوٹو لگا رکھی اے۔ اوہ بھاویں سکرین دا ہو گیا سی پر اندروں شاعری نہیں سی جاندی۔ مینوں بڑیاں پرانیاں محفلاں یاد آ گئیاں جتھے ازہردرانی تے سعیداحمد دے گھر منڈلی جمدی۔ اوہ جدوں کدی ملدا تے اکھاں اوہ وچ اوہ پرانی شناسائی ہوندی۔ اوہ ایہناں دیہاڑیاں وی کسے یونیورسٹی وچ پڑھا رہیا سی۔ پروگرام وچ اوہدا رول بڑا چنگا تے دانشور دا سی۔ اوہ کجھ عرصہ مسقط وی رہیا۔ دسدا اے کہ جاویداختر ممبئی توں مسقط آئے تے اپنی کتاب دا تحفہ وی لیائے اوہدی وال تے کدھرے اوہ ظفراقبال دے نال وی نظر آندا اے اوہدے کول انیس دا اک شعر وی ملدا اے:
عالم ہے مکدرکوئی دل صاف نہیں ہے
اس عہد میں سب کچھ ہے پر انصاف نہیں ہے
باغ و بہار شخصیت دا مالک عابد فاروق اپنی من موہنی مسکراہٹاں دے نال ساڈیاں یاداں دا حصہ رہوے گا تے مزاحیہ پروگرام وچ وی اوہدا رول طمانیت بھریا سی اوہ گل دے مثبت پہلو ول نشاندہی کردا سی:
شام ہوتے ہی اڑ گئے پنچھی
وقت جتنا بھی تھا پرایا تھا
