اقلیتاں لئی کشادگی دی لوڑ
ڈاکٹرصغرا صدف
جدوں وی اقلیتاں دے حقوق‘ ایہناں اتے روا رکھے جان والے جبر‘ امتیازی تے غیر انسانی سلوک دی گل کیتی جاندی اے تے مسجد نبوی تے رسول اللہﷺ دے اسوہ دی مثال دے کے اسلام نوں اقلیتاں دے حقوق دا علمبردار قرار دے کے خموشی اختیار کر لیتی جاندی اے۔ مطلب مذہب تے اقلیتاںنوں مساوی حقوق دیندا اے۔ باقی ظلم تے جبر انفرادی مسائل نیں جہڑے ہوندے رہندے نیں۔ ایہ اوہ ظالمانہ رویہ اے جہڑا اقلیتاں اتے خوف دے حالے وانگوں مسلط اے۔ پاکستان دی حالیہ مردم شماری دے مطابق ملک وچ ایس ویلے 1.9 فیصد مسیحی‘ 1.6فیصد ہندو‘ 0.22فیصد احمدی‘ 96.28 فیصد مسلمان تے 0.25فیصد شیڈولڈ کاسٹ دے لوک وسدے نیں۔ ایہ اعدادوشمار ایس گل دے گواہ نیں کہ پاکستان مذہبی حوالے نال اک خوبصورت گلدستے وانگ اے۔ ذکر تے فکر دا تنوع ایہنوں کشادگی بخشدا اے۔ مذاہب نال جڑے رنگا رنگ تہوار ایتھے دی ثقافت نوں منفرد تے ممتاز بناندے نیں۔ لوڑ ایس گل دی سی کہ تنوع نوں طاقت ور بنایا جاندا تے معاشرے وچ امن تے بھائی چارے نوں فروغ دتا جاندا مگر حقیقت ایہدے الٹ اے۔ اسیں تنوع نوں ختم کرن دی پالیسی اپنا رکھی اے۔ اوہ صوبائی اکائیاں دے کلچر دی گل ہووے یا مذہبی رسومات دی‘ ہر تھاں تے ہر سطح تے ساڈا رویہ نفرت نہیں تے تعصب اتے ضرور قائم اے۔ معاشرتی سطح تے شاید اجے اسیں ایہ تک قبول کرن نوں تیار نہیں کہ کسی تے مذہب دا پیروکار سانوں پاکستان وچ نظر آوے۔ سادے بچپن وچ زمانہ مختلف سی۔ ساڈے ابا زندگی دے آخری دناں تک اپنے سکھ تے ہندو دوستاں نوں یاد کردے رہے تے اوہناں دی گلاں سانوں سناندے رہے۔ ایہناں گلاں وچ سکول دے زمانے دی شرارتاں تے محبتاں شامل سن۔ پاکستان مگروں اقلیتاں دی گنتی وچ جس قدر کمی آئی اے۔ ایس توں ساڈا رویہ صاف ظاہر ہوندا اے۔ پاکستان وچ اقلیتاں کے حوالے نال ہر فرد خود نوں ٹھیکیدار تے حاکم تصور کردا اے اس لئے غلام بن کر نہ رہن تے تے جنسی خواہش پوری نہ کرن تے اوہناں دی موت دا بندوبست کرنے لئے اک اعلان دی لوڑ ہوندی اے فیر کسی وی اسلامی صابطے اتے عمل نہ کرن والا ایس نیک کم وچ شریک ہونا باعث فخر سمجھدا اے۔ ساڈے وچ کجھ لوکی اینے جابر نیں کہ حاملہ عورت نوں خاوند سنے اگ دے شعلیاں وچ سٹ دیندے نیں تے سامنے کھڑے تماشا ویکھدے نیں۔ ساڈے نزدیک کسی نوں زبردستی مسلمان کرنا سب توںوڈی نیکی اے۔ ایس رویے دے باوجود اسیں خواہشمند نیں کہ ساڈی اقلیتاں خموش رہن‘ نہ ملک دے اندر انصاف دا در کھٹکھٹایے تے عالمی برادری نوں وی سب اچھا دے پیغامات بھیجے۔
پاکستان دا آئین جہنوں اسیں مقدس کتاب وانگوں چم کر رکھیا ہویا اے‘ میں اقلیتاں دے یکساں حقوق دا تذکرہ سنہری حروف وچ لکھیا ہویا اے جہدے تحت ریاست ہر شہری نوں کسی تقسیم دے بغیر تعلیم‘ صحت‘ ملازمت‘ شخصی تے مذہبی آزادی دے تحفظ دی ذمہ دار اے۔ ریاست قوانین تو بنا لیندی اے لیکن لاگو کردیاں ویلے عقیدے دے نام اتے سیاست کرن والیاں دے سامنے سرنڈر کردیندی اے۔ پاکستان بین الاقوامی سطح اتے اقلیتاں دے حقوق تے تحفظ دے معاہدیاں اتے دستخط کرنے کے باوجود پاکستان وچ وسن والی ساری اقلیتاں دے یکساں حقوق‘ مذہبی تے شخصی آزادیاں تے تحفظ نوں ممکن نہیں بنا سکیا تاہم اک چنگی کاوش ایہ اے کہ اقلیتاں لئی تمام صوبیاں وچ نوکری دا 5فیصد کوٹہ مختص کیتا گیا اے تے ایہدے وچ چنگی گل ایہ اے کہ جے کسی سال ایس کوٹے دے تحت ساری نشستاں اتے نہ کیتیاں جا سکن تے اوہناں دے اگلے سال وچ شفٹ کردتا جاندا اے۔ لوکل گورنمنٹ ترمیمی ایکٹ 2020دے تحت وی اقلیتاں لئی سیٹ رکھی گئی اے جہڑے خوش آئند عمل اے۔
تعلیم دے ذریعے ای پچھے رہ جان والی اقلیتاں نوں مساوی حقوق دا شعور تے ترقی دا موقع دتا جا سکدا اے۔ 18مئی 2020ء وچ حکومت پاکستان نے مائنورٹی ایمپاورمنٹ پیکج دے تحت اقلیتاں لئی اعلیٰ تعلیمی اداریاں وچ 2فیصد کوٹہ مختص کیتا جہدا اطلاق ساری سرکاری یونیورسٹیاں پہ ہوندا اے۔ ضروری اے کہ پرائیویٹ یونیورسٹیاں تے میدیکل کالجاں نوں وی ایہدا پابند بنایا جاوے۔ پنجاب وچ اقلیتاں لئی تعلیمی وظیفے‘ اقلیتی مستحق طالبعلموں دی معاونت‘ ضلعی سطح اتے انسانی حقوق دی کمیٹیاں تے اقلیتاں دی ترقی دے پیکیج دے علاوہ پنجاب انٹر فیتھ پالیسی 2020تے پنجاب سکھ آنند کرج میری ایکٹ 2018 حوصلہ افزا پیش رفت اے۔ اصل مسئلہ لوکاں تک ایہناں اقداماں دی آگاہی پہنچانا اے۔ ریاست یقینا اپنا کم کر رہی اے لیکن معاشرے نوں ڈنڈے نال نہیں سدھاریا جا سکدا۔ مکالمے تے انفرادی عمل توں بہتری لیان دی کوشش دی لوڑ اے۔ میں مشکور آں اپنے رب دی تے محکمہ اطلاعات و ثقافت دی جہناں دی معاونت نال میں کئی سینیٹری ورکراں نوں گریڈ گیارہ وچ ترقی دے کے کلرک بنایا تے دو مسلمان سینیٹری ورکراں نوں بھرتی کیتا تاں جے کسی طرحاں دی تفریق تے تضحیک نہ روا رکھی جاوے۔ آئواسیں سارے اپنے دلاں وچ اینی وسعت پیدا کریے کہ پوری خلقت دا احترام ایہدے وچ سما سکے۔
