چنگا… پر مقروض گوانڈھی کیہ کرے

امرجلیل

اک عام جہی حکایت‘ اک عام جہی کہانی‘ اک عام جہی گل سمجھن لئی تہاڈا پی ایچ ڈی ہونا ضروری نہیں۔ میرے کہن دا مطلب اے کہ اک عام جہی گل سمجھن لئی تہاڈا اعلیٰ تعلیم یافتہ ہونا لازمی نہیں۔ مثلاً بناں پانی دے تسیں انڈا ابال نہیں سکدے۔ ایہ گل سمجھن لئی تہانوں کسے یونیورسٹی وچ چھ ورھے پڑھن دی اُکا کوئی لوڑ نہیں۔ بناں بیج بوئے تسیں فصل نہیں کٹ سکدے۔ ایہ گل سمجھن لئی کسے ان پڑھ کسان نوں اک ایگریکلچرل یعنی زرعی یونیورسٹی توں ایم ایس سی دی ڈگری حاصل کرن دی لوڑ نہیں۔ اک چھوٹا جیہا بچہ وی جاندا اے کہ بناں ڈور دے تسیں گڈی نہیں اڑا سکدے۔ اسیں سارے جاننے آں کہ سوئی گیس بند ہو جان دے بعد جدوں کنستر وی نہیں ملن گے اودوں اسیں لکڑیاں تے پاتھیاں بال کے کھانا پکاواں گے پر کوئی نہیں جان دا کہ پکان لئی جدوں اک دانہ نہیں ملے گا اودوں اسیں کیہ پکاواں گے۔ پتھر ابالن نال آلو نہیں بن دے۔ گردش ایام وچ اسیں ابالے بناں ڈھڈ تے پتھر بنھنے آں۔ سارے جان دے نیں کہ ڈیزل تے پٹرول دے بناں اسیں گڈی نہیں چلا سکدے۔ ایہ گل پڑھے لکھے ٹرک ڈرائیور جان دے نیں تے ہوائی جہاز چلان والے پائلٹ وی جان دے نیں۔ جدوں کسے گل نوں مستحکم سمجھیا جاندا ہووے اودوں اوس گل نال سوچ سمجھ کے چھیڑچھانی کرنی چاہیدی اے۔ سبق آموز حکایت وچ ساڈے سب لئی چتاونی اے۔ اوہ ایہ وے کہ مستحکم روایتاں توں انحراف دے نتیجے ڈرائونے ہوندے نیں۔ تسیں ہوندے ہوئے وی نہیں ہوندے۔ دِکھن دے باوجود تسیں دکھائی نہیں دیندے۔
گوانڈھیاں دے بارے تسیں چنگے لوکاں دیاں ہدایتاں سنیاں ہون گئیاں۔ مثلاً‘ اپنے میوزک ڈیک تے رات گئے دیر تک اچی آواز وچ موسیقی توں لطف اندوز ہون توں گریز کرو۔ ہو سکدا اے کہ گوانڈھ وچ کوئی بندہ بیمار ہووے ہو سکدا اے کہ تہاڈے گوانڈھ وچ طالب علم امتحان دی تیاری کر رہے ہون۔ ہو سکدا اے کہ بچے ہوم ورک کر رہے ہون۔ عین ممکن اے کہ تہاڈی پسندیدہ موسیقی تہاڈے گوانڈھ وچ کسے نوں چنگی نہیں لگدی ہووے۔ ساڈے چھوٹے پن دی اک وڈی نشانی ایہ وی ہوندی اے کہ اسیں اپنی پسند نوں معرکتہ الاراء سمجھدے نیں۔ ساڈے گوانڈھ وچ اک صاحب خوش فہمی وچ مبتلا سن کہ اوہ استاد بڑے غلام علی خان دے آواگون نیں۔ کہندے پھردے سن کہ اوہ استاد بڑے غلام علی خان دا دوجا جنم نیں۔ بہت برا گاندے سن اوہ الاپ لاندے تے لوک نس جاندے اک واری اک بدبخت بڈھا گویے دے ہتھے چٹھ گیا۔ گویے نے بڈھے نوں کرسی تے بٹھا کے رسی نال بنھ کے کس دتا تے رات بھر ٹھمری‘ دادرا تے راگ درباری بڈھے ناتواں نوں سناندا رہیا۔ پو پھٹن دے نیڑے گویے نے بڈھے ناتواں دیاں رسیاں کھول دتیاں۔ بڈھے نے کرسی توں اٹھدے ہوئے جمائی لئی تے فیر کان تے ہتھ رکھ کے الاپ لائی‘ میں کون آں‘ کتھوں آیا واں‘ کتھے جا رہیا واں۔ میں آیا نہیں‘ میں لیاندا گیا واں‘ میں کتھے جا رہیا آں۔ بدبخت بڈھا اج تک پچھدا پھر رہیا اے میں کون آں‘ کتھوں آیا واں‘ کتھے جا رہیا واں۔ گویے دا رویہ مینوں چنگا نہیں سی لگا۔ جے تسیں خوش فہمی وچ مبتلا او کہ تسیں بہت چنگا گا سکدے او تے فیر گوانڈھیاں نوں عذاب وچ مبتلا کرن دی تھاں تسیں باتھ روم وچ گایا کرو۔ اپنے آپ نوں چنگا گوانڈھی ثابت کرو۔ ایس توں علاوہ چنگے گوانڈھیاں دیاں کئی نشانیاں نیں۔ اک چنگا گوانڈھی اودوں تک چین دی نیند نہیں سوں سکدا جدوں تک اوہنوں یقین نہ ہو جاوے کہ گوانڈھی دا چلہا جلیا سی‘ کھانا کھایا سی۔ اودوں جا کے اک چنگے گوانڈھی نوں نیند آئوندی اے۔ گوانڈھی نوں خوش ویکھ کے اک چنگا گوانڈھی خوش ہوندا اے۔ گوانڈھی دا دکھ ویکھ کے چنگا گواڈھی غم نال نڈھال ہو جاندا اے۔ مصیبتاں وچ گھرے گوانڈھی دی مدد کرن لئی اک چنگا گوانڈھی ہر ویلے تیار رہندا اے۔ اوہ سازوسامان لے کے گوانڈھی دے بوہے دے باہر کھڑا رہندا اے۔ اپنے گوانڈھی نوں کہندا رہندا اے کہ بھائی میں تیرا گوانڈھی آں‘ مصیبت دی ایس گھڑی وچ تیری مدد کرن آیا واں۔ ہن تسیں سمجھ گئے ہوو گے کہ اک خوشحال گوانڈھی اپنے مفلس تے آشفتہ حال گوانڈھی دی مدد کرن لئی کسے توں پچھے نہیں رہندا۔ اوہ ودھ چڑھ کے اپنے تباہ حال گوانڈھی دی مدد کردا اے۔
ہن تسیں اک اجہے گوانڈھی دے بارے سوچو جو مصیبتاں وچ گھرے ہوئے اپنے تباہ حال گوانڈھی دی دل و جان نال مدد کرنا چاہندا اے پر اوہ آپ دنیا بھر دے مالی اداریاں تے دولت مند ملکاں دا مقروض اے۔ اینی جہی گل سمجھان لئی اک مقروض تے مصیبتاں وچ گھریا ہویا رحمدل گوانڈھی اپنے خستہ حال گوانڈھی دی کیویں مدد کر سکدا اے؟ ایہدے لئی کسے نوں یونیورسٹی توں اقتصادیات وچ ماسٹرز تے پی ایچ ڈی دی ڈگری حاصل کرن دی بالکل کوئی لوڑ نہیں۔ سادہ جہی گل اے سمجھ وچ آئوندی اے۔ رحمدل مقروض گوانڈھی اپنے واسطے دنیا بھر توں قرض تے امداد منگن وچ ماہر ہو چکیا اے۔ ہن اوہ اپنے نال اپنے خستہ حال گوانڈھی لئی وی دنیا بھر توں قرض تے امداد منگدا پھرے گا۔٭