امن و امان تے سیاحت دے امکانات

خالد مسعود خان

سیاحت صرف اعلان کر دین نال عام نہیں ہو جاندی ایہدے لئی پورا نظام بنانا پیندا اے۔ سکیورٹی تے اجے صرف ساڈا مسئلہ اے ایس لئی ایہدے تے بہت زور دتا جاندا اے نہیں تے جتھے سکیورٹی کوئی مسئلہ نہیں اوتھے ترجیحات وکھریاں سہی پر ہے ضرور نیں۔ رہائشی سہولتاں ایہناں وچوں شاید سب توں اہم تے ضروری چیز نیں۔ ایتھے امریکہ وچ تہاڈے کول سیروسیاحت دوران رہائش دے دو بنیادی ذریعے نیں۔ اک ہوٹل یاں موٹل تے دوجا ایئربی این بی۔ بی ان بی توں مراد بیڈ اینڈ بریک فاسٹ اے۔ یعنی تہانوں رہائش دے نال صبح دے ناشتے دی سہولت وی ملدی اے۔ یورپ تے امریکہ وغیرہ وچ ہوٹل بھاویں چھوٹا ہووے یاں وڈا مہنگا ہووے یاں سستا ایہدے وچ تہانوں رہائش دیاں گھٹو گھٹ بنیادی سہولتاں تے خاص طور تے صفائی دا معیار بہرحال بڑا ای چنگا ملے گا۔ ایدھر ساڈے ایتھے کیہ اے؟ صفائی شاید ساڈی ترجیحات وچ کدھرے وی نہیں۔ سفر دوران جے کدھرے باتھ روم جانا پے جاوے تے صرف بوہا کھول کے ویکھ کے واپس پرتنا پیندا اے۔ مزے دی گل ایہہ وے کہ صفائی ساڈے دین وچ نصف ایمان دا درجہ رکھدی اے۔
اجے ایہ سوال تے چھڈو کہ ساڈے ایتھے غیرملکی سیاح کیوں نہیں آندے۔ ایس توں وی اہم سوال ایہہ وے کہ بیرون ملک رہائش پذیر بہت سارے پاکستانی آخر اپنیاں چھٹیاں گزارن پاکستان کیوں نہیں آندے؟ ایہ کوئی معمولی سوال نہیں سگوں بڑا اہم سوال اے۔ خوشی یاں غمی وچ رشتے دی قربت یاں تعلق دی نوعیت نوں سامنے رکھدے ہوئے پاکستان آنا یاں والدین تے بھین بھراواں نال ملاقات لئی ورھے دو ورھے بعد پاکستان دا پھیرا لانا اک وکھری گل اے پر صرف چھٹیاں گزارن تے سیرسپاٹے لئی کنے بیرون ملک رہندے پاکستانی خاندان پاکستان آندے نیں؟ اک دوست دے بقول: بہت سارے لوک ایسے امن و امان دے ڈر توں پاکستان آن دی تھاں دبئی وغیرہ ہو کے امریکہ‘ کینیڈا یاں یورپ واپس ٹر جاندے نیں۔ بھلا دبائی توں پاکستان دا فاصلہ ای کناں رہ جاندا اے؟ پر بندہ چھٹیاں گزارن یاں سیرسپاٹے دی غرض نال آندا اے تے اوہدی کوشش ہوندی اے کہ سفر چنگا گزرے‘ رہائش صاف ستھری تے آرام دہ ہووے جہڑیاں چیزاں دی غائبانہ بکنگ کروائی اے اوہ حقیقت وچ وی انج دیاں ای ہون۔
امریکی ہوٹل ساڈے فائیو سٹار ہوٹلاں دے الٹ مسافراں نوں ہر چیز تے لٹن تے اوہناں دی جیب کٹن دی تھاں اپنے رہائشیاں نوں دو تن بنیادی چیزاں مفت دیندے نیں۔ ہر کمرے وچ اک عدد استری تے استری سٹینڈ لازمی ہووے گا۔ کافی تے چائے دی مشین سنے کافی‘ چائے‘ ددھ‘ دو عدد کپ بمع چمچ تے چینی و کینڈرل وغیرہ ہر کمرے دا لازمی حصہ نیں۔ چائے یاں کافی دا سامان گھٹ پے جاوے تے مزے نال تھلے کائونٹر توں جنی چاہو چائے‘ کافی‘ ددھ یاں چینی لے آئو نہ کوئی روک ٹوک اے تے نہ کوئی پچھ گچھ۔ ایدھر ساڈے ایتھے کافی یاں چائے دا کپ منگوائو تے ہوٹل اپنی حیثیت دے مطابق سو ڈیڑھ سو روپیے توں پنج سو روپیے فی کپ تہاڈے بل وچ شامل کر دیندا اے۔ کافی سارے کمریاں دے اک کونے وچ چھوٹا جیہا کچن نما حصہ بنیا ہوندا اے جہدے وچ کپ‘ گلاس‘ پلیٹاں‘ چمچے‘ ٹوسٹر‘ بلینڈر تے کوکنگ دے ضروری برتن تے اک عدد چلہا وی ہوندا اے تاں جے تسیں اپنے کمرے وچ چھوٹی موٹی کوکنگ کر سکو۔ ایدھر ایہ عالم اے کہ ساڈے ہوٹلاں وچ نوٹس لگا ہوندا اے کہ باہروں کسے کھانے والی چیز دے کمرے وچ لیان تے کھان دی اجازت نہیں۔
تسیں جویں ای شمالی علاقیاں‘ سوات یاں کشمیر جان لئی سفر تے جائو راہ وچ صاف باتھ روم ملنا اوکھا اے۔ راہ وچ سڑک وغیرہ دی تے خیر اے کہ بندہ ذہنی طورتے تیار ہوندا اے کہ سڑک خراب اے تے راہ خطرناک اے تے ایہنوں ایڈونچر دا ای حصہ سمجھیا جانداا ے پر ضروری حوائج دا کیہ کیتا جاوے؟ اُتوں ہوٹل انج دی لٹ مار کردے نیں کہ ہے اللہ دا ناں۔ اکتوبر وچ جائو تے اوہو ہوٹل جس کمرے دے تن ہزار روپیے لیندا اے جون جولائی وچ اوہو کمرہ اٹھ ہزار روپیے وچ وی اوکھا ملدا اے کوئی طے شدہ ریٹ نہیں‘ محاورے دے مطابق ’’لگتی کا دائو‘‘ اے۔ آن لاین کمرہ بک کروائو تے معاملہ ہاتھی دے دنداں والا اے کہ کھانے دے ہور نیں تے وکھانے دے ہور نیں۔ میں‘ شوکت گجر تے شوکت اسلام کجھ مہینے پہلاں سوات گئے۔ اسیں آن لاین اک پرائویٹ پراپرٹی وچ دو کمرے بک کروائے۔ بکنگ توں پہلاں ایس تھاں دی تفصیل پڑھی تے مزا آ گیا لکھیا سی: کالام دے شور شرابے توں صرف ادھا کلومیٹر دور‘ رُکھاں تے پہاڑاں دے درمیان‘ قدرتی ماحول دی خوبصورتی نال بھریا منظر نامے دے بالکل وچکار‘ شفاف پانی والی پہاڑی ندی دے کنڈھے صاف ستھری رہائش۔ کالام اپڑ کے اسیں اوس تھاں جان لئی راہ تے کسے طرح لبھ لیا پر ایہ اوہو مصطفیٰ زیدی والا راہ سی۔
انہی پتھروں پہ چل کر اگر آ سکو تے آئو
میرے گھر کے راستے میں کوئی کہکشاں نہیں ہے
راہ انج دا کہ ایہنوں راہ کہنا زیادتی سی۔ خیر اسیں فورویل گڈی تے سی تے ایس خرابے نوں کسے نہ کسے طرح طے کرن دی پوزیشن وچ سی پر راہ سی کہ ختم ہون وچ نہیں سی آ رہیا۔ جدوں اسیں بمشکل اوتھے اپڑے تے ایہ سفر اک کلومیٹر توں ودھ چکیا سی کہ ویب سائٹ تے ادھا کلومیٹر دسیا گیا سی۔ ایس ڈیڑھ کلومیٹر نوں طے کرن وچ بلامبالغہ ویہہ منٹ لگے‘ پر اصل مایوسی اوتھے اپڑ کے ہوئی۔ دور دور تک کوئی قدرتی منظر نامہ نظر نہیں سی آ رہیا۔ آل دوالے کثرت نال بے ڈھنگیاں تعمیرات ہو رہیاں سن۔ دو تن چار رُکھ سن تے ندی دے ناں تے سیمنٹ نال بنائی ہوئی اک چھوٹی جہی پکی نالی جہدے وچ گندا پانی بہہ رہیا سی۔ برآمدے دے ساہمنیوں گزاری گئی سی کمریاں دی حالت ماڑی سی بستریاں دیاں چادراں خستہ حال تے سرہانے اپنی طبعی عمر پوری کر چکے سن۔ کمریاں دا کرایہ ایناں سی جناں کہ اسیں مالم جبہ وچ فائیوسٹار ہوٹل وچ ادا کر چکے سی۔ شکر اے اجے ادائیگی نہیں سی کیتی نہیں تے کسے مائی دے لعل نے پیسے واپس نہیں سن کرنے۔
میرا ایئر بی این بی وچ ٹھہرن دا پہلا اتفاق سڈنی آسٹریلیا وچ ہویا۔ انور مسعود صاحب میرے نال سن۔ دو کمرے‘ اک لائونج‘ چھوٹا جیہا ڈائننگ روم‘ برآمدہ‘ اک چھوٹا جیہا ان ڈور سوئمنگ پول تے مختصر جیہا پھُلاں بھریا صحن‘ گھر دے باہر نمبراں والا جندرا سی جہدا کمبی نیشن سانوں بکنگ کنفرم کرن دے نال ای دس دتا گیا سی اسیں گئے‘ نمبر دبائے تے گھر کھل گیا۔ صاف ستھرہ گھر سی‘ ست اٹھ دھوتے تولیے‘ بستریاں دیاں اضافی چادراں‘ الماریاں وچ اضافی کمبل‘ باتھ روم وچ نہان دے سارے لوازمات‘ باورچی خانے وچ ہر قسم دا سامان‘ فریج وچ ددھ‘ ڈبل روٹی‘ مکھن‘ جیم‘ پانی‘ شیلف تے کافی مشین‘ کافی دے ساشے‘ کریم‘ چینی‘ کینڈرل تے چاکلیٹ پائوڈر‘ لانڈری وچ کپڑے دھون دی مشین دے نال ڈیٹرجنٹ دا پیکٹ تے کچن وچ سنک دے نال برتن دھون دا محلول تے سفنج‘ غرض اجیہا انتظام سی کہ کسے چیز دی کمی محسوس ای نہیں سی ہو رہی۔ بس اپنا سفری بیگ لے آئو تے رات سونے دے نال نال ناشتے تے چائے کافی توں لطف لوو۔ جیویں ویب سائٹ تے لکھیا ہویا سی گھر اوس توں وی ودھ کے سی تے سہولتاں ایس توں وکھریاں سن۔٭٭