کشمیر پاکستان دی شہ رگ اے

شکیل امجد صادق

ماہر نفسیات دے مطابق دکھ‘ ملال تے ڈاڈھی تکلیف دیاں پنج سٹیجاں ہوندیاں نیں جو ساری عمر انسان دے نال جڑیاں رہندیاں نیں۔ ایہناں وچ سب توں پہلی سٹیج Denial اے یعنی ذہنی طور تے کسے شے دی قبولیت توں انکاری ہو جانا تے افسوس ایہہ کہ اسیں اپنی حیاتی دا کافی حصہ ایسے فیز وچ گزار دینے آں۔ اسیں کسے وی چیز دے ختم ہون نوں قبول نہیں کردے سگوں ہضم نہیں کردے یاں فیر شاید کرنا نہیں چاہندے… ہن ضروری تے نہیں ہر گل‘ ہر کم‘ ہر فیصلہ ساڈی خواہش دے مطابق ہووے یاں اوہدا رزلف ساڈی خاہش دے مطابق ہووے۔ یاد رکھو ایہ Denial انسان نوں دوجی سٹیج ول لے جاندا اے جہنوں اسیں Anger کہنے آں۔ یعنی گل گل تے غصہ کرنا‘ رولا پانا‘ بلاوجہ غصہ کرنا‘ ایس غصے دی وجہ نال اپنے آپ نوں اذیت وچ مبتلا رکھنا تے اسیں انج کرنے آں۔ ایہ غصہ سانوں تریجی سٹیج تے لے جاندا اے جہدے وچ اسیں اپنا آپ بھُل کے گڑگڑانے آں۔ عموماً انسان دے سامنے ای‘ جہدے وچ اسیں اپنی عزت نفس نوں مجروح کرنے آں ایہنوں بارگیننگ فیز کہنے آں… ایہ فیز انسان نوں مذہب توںوی دور کر سکدا اے۔ ساڈے ضمیر نوں وی سلا سکدی اے چنگے تے برے دی تمیز وی ختم کر سکدی اے تے جدوں ایہ سب بارگینگ توں وی حاصل نہ ہووے تے اسیں چوتھی سٹیج تے اپڑنے آں جہنوں دماغی امراض دی ماں کہنا بہتر ہووے گا یعنی ڈپریشن… جنہوں اسیں ذہنی تنائو‘ ذہنی انتشار کہنے آں۔ میں ایتھے ایہ گل بڑے پک نال کہہ رہیا واں ساڈے وچوں اکثریت ایسے فیز وچ رہ جاندی اے… بار بار اک ای گل نوں سوچنا‘ رونا‘ پچھتانا‘ بس ایہو سب…
ساڈے وچوں بڑے گھٹ لوک اجہے ہوندے نیں جو آخری سٹیج تے لے جاندے نیں۔ جہنوں Acceptance کہنے آں یعنی کہ اوہنے سب قبول کر لیا جو حقیقت سی اوہنوں حقیقت منیا۔ ایہ گل سمجھ‘ خواہشات زخم دیندی اے توقعات پوریاں نہ ہون تے مایوسی جنم لیندی اے تے ایہ جان لینے آں کہ ایہ رشتے ناپختہ نیں جان والے نوں خوشی نال جان دتا تے اپنے غم د اشتہار نہیں لایا… اگلے نوں اوہدی مرضی تے چھڈ دتا۔ اجہے لوک کامیاب لوک کہلاندے نیں جو زندگی دے پیچ تائو نوں قبول کردے نیں تے ایہ سب تے منحصر اے سب دی مینٹل ڈویلپمنٹ تے مینٹل ہیلتھ تے… اپنی مینٹل ہیلتھ امپروو کرو ایہ صرف تسیں آپ کر سکدے او۔ کوشش کرو ایکسیپٹ کرو تے اگے ودھو۔ تریخ کہندی اے کہ گاندھی پاکستان دی خاطر قتل ہوئے۔ دو جنوری 1948ء نوں حکومت ہند نے پاکستان نوں اوہدے حصے دے 55کروڑ روپیے تے فوجی سامان دین توں انکار کر دتا سی ایہدے تے گاندھی جی نے پاکستان دے حق وچ بھکھ ہڑتال کر دتی۔ جہدے تے بھارتی حکومت 16جنوری نوں پاکستان نوں 55کروڑ روپیے دین دا اعلان کرن تے مجبور ہو گئی۔گاندھی دے ایس ’’جرم‘‘ دی وجہ نال اک انتہاپسند ہندو نے 30 جنوری نوں اوہناں نو ںقتل کر دتا۔ اگلے دن پاکستان وچ سوگ دا دن منایا گیا سارے دفتر بند رہے تے قومی پرچم سرنگوں رہیا۔
قائداعظم نے کہیا ’’گاندھی اوہناں عظیم ترین بندیاں وچوں اک سن جو ہندو قوم نے پیدا کیتے‘‘۔ برادرم امجد سلیم علوی فرماندے نیں ’’ایہدے نال جڑیا اک ہور واقعہ وی گاندھی جی دے قتل دا کارن بنیا۔ سہروردی گاندھی جی نوں پارٹیشن ویلے بنگال لے گئے سن تاں جے بنگالی مسلماناں نوں ہندو دی نفرت توں بچایا جاوے۔ ایہو وجہ اے کہ بنگال قتل و غارت توں محفوظ رہیا۔ جدوں گاندھی جی واپس دلی آئے تے دلی مسلماناں دے لہو وچ ڈبیا ہویا سی۔ گاندھی جی نے دلی وچ خون خرابہ وی بند کروایا۔ گاندھی جی منصوبہ بنا رہے سن کہ بھارت توں ہندوئواں دا اک جتھا لیا کے واپس ماڈل ٹائون لہور وچ آباد کریئے تے ایتھوں مسلماناں دا اک لشکر لے جا کے اوہناں نوں اپنے آبائی گھراں وچ اپڑائیے۔ گاندھی جی دے دورے دا انتظام کرن لئی سہروری جنوری 1948ء دے آخر وچ لہور وی آئے تے دو دن قیام کیتا۔ ایس دوران ارباب اختیار نال ملاقاتاں وی کیتیاں تے اک جلسے نال خطاب وی کیتا۔ اوہناں دے واپس جان دے دو تن دن بعد ای گاندھی جی نوں قتل کر دتا گیا‘‘۔ ایہ سی اک وڈے لیڈر دی سوچ تے فکر…
اج اسیں عوام ہر ورھے پنج فروری نوں ’’یوم یکجہتی کشمیر‘‘ دا دن منا کے اپنے کشمیری مسلماناں نوں تے نفسیاتی طور تے مضبوط کر رہے آں۔ اوہناں نوں ساریاں نفسیاتی الجھناں توں آزاد کروان دی کوشش کر رہے آں پر افسوس اے ساڈے لیڈر‘ ساڈے حکمران بین الاقوامی سطح تے مسئلہ کشمیر نوں منوان توں قاصر نیں۔ ضرورت ایس گل دی اے کہ ساڈے حکمران بین الاقوامی ہتھکنڈیاں دی پروا کیتے بناں صدق دل تے نیک نیتی نال کشمیری مسلماناں دی آزادی ول دھیان دین۔ بھارت سنے سارے غیرمسلم دشمن ملک Denial والی سٹیج تے نیں یعنی اوہ ذہنی طور تے کشمیری مسلماناں نوں قبول کرن توں انکاری نیں تے اپنی زندگیاں دا کافی حصہ ایسے فیز وچ گزارنا چاہندے نیں۔ سانوں مقبوضہ کشمیر آزاد کروانا ہووے گا کیوں جے کشمیر پاکستان دی شہ رگ اے۔ ٭٭