بشریٰ رحمن تے روحی کنجاہی دا سفرآخرت

تنویر ظہور

ساحر لدھیانوی کا شعر ہے:۔
جسم کی موت کوئی موت نہیں ہوتی
جسم مٹ جانے سے انسان نہیں مر جاتے
حال ای وچ دو ادبی شخصیات وفا پا گئیاں۔ بشریٰ رحمن اتوار 6فروری تے روحی کنجاہی منگل 8فروری نوں سفر آخرت تے روانہ ہو گئے۔ ایہ دوویں شخصیات نثر تے شاعری وچ ایناں سرمایہ چھڈ گئے نیں کہ بقول ساحر جسم کی موت کوئی موت نہیں ہوتی۔ کہندے نیں کہ زمین انتقال دے بعد بندے دی ہوندی اے تے بندہ انتقال دے بعد زمین دا ہو جاندا اے۔
بشریٰ رحمن نے افسانہ‘ ڈرامہ‘ ناول نگاری‘ سفرنامہ‘ کالم نویسی تے شاعری وچ اپنا ناں تے مقام بنایا جد کہ روحی کنجاہی نے شاعری وچ۔ ادب دے نال نال سیاست وچ وی بشریٰ رحمن نے اپنا لوہا منوایا۔ لمے عرصے تک نوائے وقت وچ اوہناں دے کالم چھپدے رہے۔ تحریر توں علاوہ اوہناں نوں گل بات دا وی فن آندا سی ایسے لئی اوہناں نو ںبلبل پاکستان دے لقب نال یاد کیتا جاندا رہیا۔ بشریٰ رحمن ملنسار خاتون سن۔ ادبی‘ سماجی تے سیاسی تقریبات وچ اوہناں نوں بطور صدر یاں مہمان خصوصی سدیا جاندا۔ اوہ اپنی اقامت گاہ تے وی ادبی محفلاں دا پربندھ کردیاں رہیاں۔ اوہناں دی ادبی خدمات‘ کالم نویسی تے سیاست تے بہت لکھیا گیا تے لکھیا جاندا رہوے گا۔ میں اک اجہی تقریب دا ذکر کراں گا جہدا تعلق میری ذات نال اے۔
اگست 1996ء وچ لہور پریس کونسل دی چھترچھاویں میری گولڈن جویلی (50ویں سالگرہ) لہور تھیٹر وچ منائی گئی۔ ایتھے پہلے شمع سینما سی۔ عمرشریف نے ایہنوں خرید کے تھیٹر بنا دتا تے سٹیج ڈرامے شروع ہو گئے۔ ایس تقریب دی صدارت اشفاق احمد نے کیتی۔ مہمان خصوصی بشریٰ رحمن سن۔ بشریٰ رحمن نے اپنے خطاب وچ کہیا: تنویرظہور پاکستان دے نال نال چل رہے نیں۔ پیدائش دا سن 1947ء ‘پاکستان دی گولڈن جوبلی منائی جا رہی اے تے تنویر دی وی۔ ایہ بے باک صحافی تے ادیب نیں جو کجھ محسوس کردے تے ویکھدے نیں اوہنوں بے دھڑک بیان کر دیندے نیں۔ ایہناں دی سب توں وڈی خوبی ایہہ وے کہ اپنی مٹی نوں گواہ بنا کے لکھدے نیں ایس لئی اوہناں نوں اکثر ایس مٹی وچ انمول موتی‘ گھونگھے تے سپیاں نظر آ جاندیاں نیں۔ کسے انسان وچ اینیاں خوبیاں دا ہونا بہت وڈی گل اے۔
بشریٰ جی نے اردو وچ لکھیا۔ اوہناں دی مادری زبان سرائیکی سی۔ لہور وچ قیام پاروں پنجابی زبان و ادب نال وی اوہناں دی محبت سی۔ اپنے کالماں وچ پنجابی صوفی شاعراں دا تذکرہ کردیاں۔ پنجابی زبان دے بزرگ شاعر تے سیوک راجا رسالو دی 70ویں سالگرہ 1999ء وچ اکادمی ادبیات پاکستان لہور دی چھترچھاویں منائی گئی۔ ایس تقریب وچ وی اوہ مہمان خصوصی سن۔ ایتھے اوہناں نے پنجابی وچ خطاب کیتا۔ اوہناں دا کہنا سی راجا رسالو تے اوہدے پہلاں ساتھیاں نے پنجابی زبان دی ترقی تے وادھے لئی بہت ورھے پہلاں کم شروع کیتا۔ اج دا زمین اسمان دا فرق اے۔ اج ہر سال رنگا رنگ پنجابی کتاباں چھپ رہیاں نیں۔ ایہہ سب کچھ راجا رسالو تے اوہدے ساتھیاں دی محنت تے لگن دا نتیجہ اے۔ راجا رسالو اک ملنگ بندہ اے تے مشنری طرز اتے کم کر رہیااے۔ اوہ پیار محبت ونڈن والا درویش بندہ اے ۔
شاعری دے حوالے نال روحی کنجاہی دا ناں اہم اے۔ اوہ اک قلندر بندہ سی ہمیشہ دھیمے لہجے وچ گل کیتی۔ روحی کنجاہی دا اصل ناں امرالٰہی اے۔ امرالٰہی نوں اوہنے روحی کنجاہی وچ پتہ نہیں کیہ سوچ کے بدلیا جو روحی کنجاہی توں واقف نہیں سن اوہ خاتون سمجھدے رہے۔ زمانہ طالب علمی وچ مینوں اک مشاعرے وچ شرکت دا موقع ملیا۔ اوس ویلے میں شاعراں نال متعارف نہیں سی ہویا۔ میرے نال کجھ نوجوان بیٹھے سن سٹیج سیکرٹری نے اک شاعر زیباناروی دا ناں پکاریا۔ میرے سمیت نوجوان ہمہ تن گوش ہو گئے کہ کوبی خوبرو لڑکی ہووے گی سٹیج تے جدوں اک باریش بندے نوں آندے ویکھیا تے اسیں سارے مایوس ہو گئے۔ روحی کنجاہی دا سن پیدائش 1938ء اے۔ ایس ناطے اوہ 83 ورھے جیوے۔ اوہناں دیاں غزلاں دا پہلا مجموعہ سمتیں 1986ء وچ سامنے آیا۔ دوجیاں کتاباں وچ بے مثال افسانے (اٹھاسی سالہ انتخاب 88ء) منتخب شاہکار مزاحیہ شاعری جعفرز ٹلی سے عہد حاضر 92ء، منتخب شاہکار اشعار 93ء، اچھے دنوں کی آس میں (اردو کلام) آنسو بہانا یاد ہے (انتخاب غزلیات حسرت موہانی 97ء)اجڑے دیار میں (انتخاب کلام بہادر شاہ ظفر) تمہیں یاد ہو کہ نہ یاد ہو (انتخاب مومن خان مومن) ذرا وصال کے بعد (انتخاب کلام فراق)اور آنگن کے پھول (بچیاں واسطے نظماں)روحی کنجاہی دا شعراے۔
ظلم ہنس ہنس کے سہے جاتے ہیں
ہمتِ اہلِ وطن ہے کتنی