ہارس اینڈ کیٹل شو 7ورھیاں مگروں منعقد کیتا جا رہیا اے

تحریر: عامر رفیق بٹ

کھیڈ صحت مند زندگی دے حصول لئی بہت ضروری اے۔ ’’کھیڈ‘‘ یعنی کوئی وی ایسا کم جہڑا ساڈی ذہنی تے جسمانی نشوونما وچ اہم کردار ادا کرے ۔ کھیڈ صرف تفریح دا ذریعہ ای نہیں بلکہ جسم نوں چاق وچوبند تے صحت مند بنان داوی ذریعہ اے۔ کھیڈن نال دماغ تروتازہ ہوندا اے تے ایسی قائدانہ صلاحیتاں نوں ابھاردا اے جہنوں کوئی ہور شے نہیں ابھار سکدی۔جے کھیڈ نہ ہووے تے ساڈا جسم لاغر تے کمزور ہو جاندا اے۔ بہت ساری بیماریاں ایہنوں گھیر لیندیاں نیں تے اوہ چھیتی بڑھاپے وَل ودھنا شروع کر دیندا اے تے اوہدی خوداعتمادی لڑکھڑان لگدی اے۔ کھیڈ بھانویں کسے وی قسم دے ہون انڈور یا آئوٹ ڈور‘ ہر طرح انسانی نشوونما اتے اثر پاندے نیں۔جیویں کہ اِنڈورکھیڈ‘ جہدے وچ لڈڈو‘ کیرم‘سکواش‘ سنوکر‘ ٹیبل ٹینس‘ سکربل تے ڈارٹ وغیرہ شامل نیں۔ ایس نال دماغی صلاحیتاں وچ وادھا ہوندا اے تے ذہنی قابلیت وی ابھردی اے۔ آئوٹ ڈور کھیڈ‘ جہدے وچ کرکٹ‘ فٹبال‘ باسکٹ بال‘ والی بال‘ مختلف قسم دی دوڑاں‘ ٹینس تے بیڈمنٹن وغیرہ سرفہرست نیں‘ جہڑے ساڈے جسم نوں چست‘ لچکدار تے پھرتیلا بناندے نیں۔ جہڑے انسان فزیکل فٹنس دے اصول توں واقف ہون اوہ خود نوں ہر کھیڈ دے مطابق ڈھال سکدا اے تے ایس توں اوہدی انفرادی تے اجتماعی طور تے کم کرن دی صلاحیت وی ظاہر ہوندی اے۔ ایہہ اک حقیقت اے کہ جہڑی قوماں وچ اپنی تہذیب فراموش کر دیندیاں نیںتریخ وی اوہناں نوں بھلا دیندی اے۔ ایس لئی قوم دی بقا تے مقامی تہذیب نوں زندہ و جاوید رکھن لئی ثقافتی میلیاں دا مسلسل ہر شہر وچ انعقاد کیتا جانا ضروری اے۔ایسی صورتحال وچ جتھے پاکستان وچ بم دھماکے ہو رہے تے لوکاں نوں لہو وچ نواہیا جا رہیا اے اوتھے وطن عزیز دا سافٹ امیج اجاگر کرن لئی ثقافتی میلیاں تے یوتھ فیسٹیول دا بھرواں انداز وچ انعقاد خوش آئند اے۔ ایہناں تقریباں دے انعقاد نال پوری دنیا نوں وکھایا گیا کہ پاکستانی عوام خوشی دے موقعے تے پرلطف ہونا وی خوب جاندے تے اوہ اک پرامن تے محبت کرن والی قوم نیں۔ آکھیا جاندا اے کہ جہڑی قوم دے کھیڈاں دے میدان آباد ہون اوتھے ہسپتال ویران رہندے نیں۔ صحت مند جسم صحت مند دماغ پیدا کردا اے۔
دوجے پاسے پنجاب دے محکمہ کھیل دے بجٹ وچ وادھا کردے ہوئے 2ارب روپے توں ودھا کے 7ارب 34کروڑ روپے کردتا گیا اے۔ وزیراعلیٰ پنجاب عثمان بزدار دے مطابق 70سال وچ پنجاب وچ صرف 300سپورٹس فیسیٹیلیز بنیاں‘ ساڈی حکومت نے مختصر مدت وچ ایہناں سپورٹس فیسیٹیلیاں نوں دگنا کیتا۔ پنجاب دے پنڈاں وچ 14سو نویں گرائونڈز بنائے جا رہے نیں۔ دوجے پاسے پہلا ہارس اینڈ کیٹل شو 1964 فورٹریس سٹیڈیم وچ منعقد ہویا سی۔ اوہدے مگروں سالہا سال میلے منعقد کیتے جان لگے۔ جہدے وچ 1988, 1987, 1986, 1985, 1979 تے 1995دے میلے سرفہرست نیں۔ اوہناں نوں منعقدکرن دا مقصد جانوراں دی چنگی نسلاں دی نمائش تے خوبصورتی نوں پیش کرنا سی۔ ملک دے مختلف ادارے تے کمیٹیاں رل کے ایس پروگرام نوں تشکیل دیندیاں نیں۔ دوجے پاسے پنجاب جہڑا کہ اک پرانا ثقافتی مرکز تے لوک ورثے دے اعتبار نال مالا مال صوبہ اے۔ میلہ مویشیاں تے دوجے لوک میلے پنجاب دی ثقافت دا آئینہ نیں۔ روایت و ثقافت شہر لہور دی پہچان اے تے ہار س اینڈ کیٹل شو لہور دی منفرد ثقافتی روایت اے جہڑا نہ صرف قوم دے اتحاد تے یکجہتی دی ترجمانی کردا اے بلکہ معاشرتی‘ زرعی تے صنعتی ترقی دے موقعے وی فراہم کردا اے۔ پاکستان دے مختلف شہراں وچ ہارس اینڈ کیٹل شو پچھلے کئی سالاں توں منعقد کیتا جا رہیا اے۔ پچھلے سال کورونا وائرس پاروں منسوخ کیتا گیا کیوں جے حکومت پنجاب دی پہلی ترجیح عوام دی صحت و تندرستی اے لیکن ایس سال ایس او پیز نوں مدنظر رکھدے ہوئے ایس سال مارچ وچ ہارس اینڈ کیٹل شو کروان دا فیصلہ کیتا گیا۔ آخر کار کئی سالاں مگروں ہارس اینڈ کیٹل شو دا پربندھ کیتا جارہیا اے۔ میلہ بھرویں جوش و خروش نال جاری اے جہڑا کہ شائقین دی توجہ دا مرکز بنیا ہویا اے۔ میلے دے سارے انتظامات محکمہ بلدیات پنجاب نے سرانجام دتے تے ایس ضمن وچ ہارس اینڈ کیٹل شو دا فائنل پلان وی تیار کیتا۔ حکومت پنجاب دے پربندھ ہیٹھ نیشنل ہارس اینڈ کیٹل شو2022دے انعقاد دا فیصلہ کیتا گیا اے۔
وزیراعلیٰ پنجاب سردار عثمان بزدار دی خصوصی ہدایت تے ست سال مگروں حکومت پنجاب ولوں شہر لہور دی ثقافتی تے روایتی یاداں تازہ کرن دا فیصلہ کیتا گیا۔ ایس توں پہلے نیشنل ہارس اینڈ کیٹل شو دا پربندھ 2015 وچ کیتا گیا سی جد کہ مکمل روایتی انداز وچ ایس شو دا انعقاد آخری واری 2004 وچ ہویا سی۔ ایس سال حکومت پنجاب ولوں لہور شہر دی ثقافتی تے روایتی یاداں نوں تازہ کرن لئی ماضی وانگوں مکمل انتطامات دے نال فورٹریس سٹیڈیم وچ شو دا پربندھ کیتا جا رہیا اے۔ وزیراعلیٰ پنجاب سردار عثمان بزدار دی خصوصی ہدایت تے ہارس اینڈ کیٹل شو لئی 67 کروڑ ستر لکھ روپے دے فنڈز دے اجرا دی منظوری دے دتی گئی اے۔ نیشنل ہارس اینڈ کیٹل شو دی مرکزی تقریباں 10توں 12مارچ فورٹریس سٹیڈیم لہور وچ منعقد ہون گئیاں جہدے وچ گاواں‘ مجھاں‘ بھیڈاں‘بکریاں‘ اونٹاں تے گھوڑیاں تے دوجے جانوراں دی نمائشی پریڈ دا پربندھ کیتا جاوے گا۔ لائیو سٹاک دے مقابلیاں وچ پوزیشن حاصل کرن والے جانوراں نوں وی ہارس اینڈ کیٹل شو دی مرکزی تقریب وچ پیش کیتا جاوے گا تے اوہناں دے مالکان نوں انعاماں نال نوازیاجاوے گا۔ نیزہ بازی تے سپورٹس دے مقابلیاں دے نال نال ملٹری پرفارمنسز تے سٹوڈنٹس دی پرفارمنس وی پیش کیتی جاوے گی۔ میلہ مویشیاں دے سلسلے وچ چراغاں دا وی خصوصی پربندھ کیتا جاوے گا۔ گھوڑیاں تے اونٹاں دے روایتی رقص وی شو دا حصہ ہون گے۔ فیملیاں لئی پالتو جانوراں تے پرندیاں دی خصوصی نمائش دا وی پربندھ کیتا جاوے گا جد کہ سپیشل ڈوگ شو وی ایس میلے دا حصہ ہون گے۔ نیشنل ہارس اینڈ کیٹل شو دے سلسلے وچ جانوراں دی خوبصورتی تے پیداوار دے مقابلیاں دا آغاز محکمہ لائیو سٹاک پنجاب دے پربندھ ہیٹھ فروری دے آخری ہفتے وچ ہویا۔
لہور شہر یاراں مشینی دور دی بدلدی ہوئی روایتاں دے باوجود بھریں ثقافتی تنوع نال مالا مال اے۔ پرسکون چال چلدی ہوئی بھیڑ بکریاں‘ دل دی چال چلدے تے سرپٹ دوڑدے گھوڑے‘ خراماں خراماں چلدے اونٹ‘ گاں‘ بیل تے دوجے مست مویشی‘ ہارس اینڈ کیٹل شو وچ آن والے شائقین دی دلچسپی داکارن وی نیں تے پنڈاں وچ رہن والے محنتی کساناں وچ مسابقت دے جذبیاں نوں مہمیز وی دیندے نیں۔ ہارس اینڈ کیٹل شو بنیادی طور تے لائیو سٹاک توں شروع ہویا سی۔ ایہدے وچ مختلف قسم دے گھوڑے‘ گھوڑیاں دا ڈانس‘ کیمل ڈانس وغیرہ شامل سی۔ 52سال پہلے 1964 وچ لہور دے فورٹریس سٹیڈیم وچ شروع ہون والا ہارس اینڈ کیٹل شو یعنی میلہ سپاں و مویشیاں اک منفردمیلہ اے۔ 1995,1994, 1993, 1990, 1989, 1988, 1987, 1986, 1985, 1979 وچ منعقد ہون والے ہارس اینڈ کیٹل شو نہ صرف کساناں‘ مویشی پال حضرات بلکہ عام بندے لئی وی دلچسپی دا سامان سی۔ صوبہ بھر توں اعلیٰ نسل دے گھوڑے‘ اونٹاں‘ بیل‘ گاواں‘ بھینساں‘ بھیڑاں‘ بکریاں تے دوجے مویشیاں نوں خصوصی طور تے ہارس اینڈ کیٹل شو لئی تیار کیتا جاندا تے پیش کر کے حاضرین کولوں داد تے منتظمین کولوں انعامات وصول کیتے جاندے۔میلے وچ مختلف کھیڈاں دے مقابلے تے نمائشاں وی ہوندیاں۔ شکاری کتیاں دی ریس‘ کُکڑاں دی لڑائی‘ نیزہ بازی‘ گھوڑیاں دا رقص ‘ رنگا رنگ فلوٹس‘ علاقائی رقص‘ آتشبازی دے مظاہرے‘ فلائی پاسٹ شو‘ کھان پین دی شیواں دے سٹالاں تے صنعتی نمائش نوں ویکھن نہ صرف لہور بلکہ صوبہ بھر توں ہزاراں لوک جوق در جوق چلے آندے۔ 9ویں ہارس اینڈ کیٹل شو وچ امریکی خاتون اولین جیکولین کینیڈی نے خصوصی طور تے رلت کیتی۔ دوجے دوست ملکاں دے سربراہواں تے نمائندگان دی رلت اہل لہور لئی باعث صد افتخاررہی۔
پنجاب دی ثقافت نوں دنیا بھر وچ اجاگر کرن والا ہارس اینڈ کیٹل شو ہن پورے ست سال مگروں منعقد کیتا جا رہیا اے۔ جہدے وچ اوہدے مختلف سیگمنٹس ہون گے۔ میلے دے سارے انتظامات پاک فوج دے نال رل کے سرانجام دتے جارہے نیں۔ شو وچ چاراں صوبیاں دی ثقافت دے رنگ کِھلرن گے۔ میلے دی افتتاحی تقریب فورٹریس سٹیڈیم وچ ہووے گی تے ایس تقریب وچ ٹینڈ پیٹنگ‘ سپیشل اینیمیل ڈانس‘ ایس ایس جی کمانڈر دی پیراشوٹ دے ذریعے فری فال‘ جدت نال ہم آہنگ صنعتی نمائش تے زرعی نمائش‘ منے پرمنے گلوکاراں نال سجیا میوزیکل شو‘ شاندار آتش بازی‘ شمع تے مشعل پریڈ وغیرہ شامل ہووے گا۔ جتھے لوک دور دور توں شامل ہون گے۔ میلے وچ لائیو سٹاک دے جانور وی وکھائے جان گے۔ پولٹری‘ تے فینسی برڈز دی نمائش‘ ڈوگ شو‘ گھوڑے تے اونٹاں دا ڈانس وی شامل ہووے گا۔ ہارس جمپنگ وغیرہ ایس میلے دا حصہ اے۔ وزیراعلیٰ پنجاب سردار عثمان بزدار نے پروگرام منعقد کرن لئی خصوصی انتظامات کرن دا وی حکم جاری کردتا اے۔ کجھ دن پہلے چولستان گائے دا مقابلہ جوغیب پیر چولستان وچ منعقد ہویا۔ ایہہ میلہ گیارہ وجے توں دو وجے تک 2مارچ نوں خوب جوش و خروش دے نال منایا گیا۔ 24توں 26 فروری نوں گیارہ وجے توں دو وجے تک جوغیب پیر وچ چھوٹے جانوراں دا مقابلہ منعقدہویا تے فیر ایسے طرح 25توں 27فروری نوں ایل پی آئی بہاولنگر وچ میلہ منعقد ہویا۔ جانوراں دے مقابلے وچ شامل ہون لئی کجھ قنون نیں جنہاں نوں نظرانداز نہیں کیتا جا سکدا۔ ایس مقابلے وچ حصہ لین والے جانوراں دے بنھے جان والی جگہ (ٹینٹ) دا سامنے والا پردہ نہیں لایا گیا۔ کسے وی کیٹگری وچ 10توں گھٹ جانور ہون دی صورت وچ مقابلہ منسوخ کر دین دا دعویٰ کیتا گیا۔ ایہناں قواعد و ضوابط دی خلاف ورزی کرن دی صورت وچ جانور نوں مقابلے توں خارج کر دین دا حتمی فیصلے نوں قنون وچ شامل کیتا گیا۔ ہر مقابلے لئی جج دا فیصلہ حتمی ہووے گا تاہم کسے وی تنازعے دی صورت وچ اپیلنٹ کمیٹی نوں اپیل کیتی جا سکے گی۔ اپیلنٹ کمیٹی نوں اپیل کرن لئی مقابلے وچ حصہ لین والے جانوراں دی اپیل دی فیس 5000 ہزار روپے ہو گئی۔ تاہم اپیلنٹ کمیٹی دے فیصلے مگروں فیصلے نوں کسے وی فارم اتے چیلنج نہیں کیتا جا سکے گا۔
درحقیقت‘ اج ہارس اینڈ کیٹل شو اک قومی کھیڈ بن چکیا اے۔ بیرونی ملکاں توں لوک ایہہ شو ویکھن آندے نیں۔ منعقدہ کمیٹی ملکی ایجنسیاں دی عکاسی کردے نیں۔ جہدے وچ آرمی‘ رینجرز‘ ایل ایم سی سکول‘ پولیس انسپکٹرز تے آرٹ کونسل شامل نیں۔ فورٹریس وچ حال ای وچ نومبر دے تیجے ہفتے پنج دن لئی میلا جاری رہیا۔ میلے وچ مختلف سرگرمیاں شامل سی۔ جہدے وچ مویشی دوڑ‘ مویشیاں دا ڈانس‘ ٹیٹو شو‘ فوک میوزک‘ رقص آرمی بینڈ تے فوک کھیڈ شامل سن۔ مقامی میلے تے تہوار یا مختلف تفریحی سرگرمیاں شہریاں وچ اک کمیونٹی ہون دا احساس پیدا کردے نیں۔ حکومت پنجاب نے جس طرح ثقافتی میلے دا انعقاد کر کے مقامی تہذیب نوں اُجاگر کیتا اے۔ ایس طرح اوتھے ودھ توں ودھ کھیڈاں دا وی پربندھ کیتا جاوے تے اوہدے دائرہ کار نوں وسیع کردے ہوئے بین الصوبائی کھیڈاں نوں فروغ دتا جاوے۔ ویکھیا جاوے تے عالمی کھیڈاں دے مقابلیاں وچ پاکستان بہت پچھے اے۔ سپورٹس یونیورسٹی قائم ہون توں پاکستانی نوجواناں نوں اگے آن تے وطن دا ناں روشن کرن دا موقع ملے گا۔ دنیا بھر وچ پاکستان دا سافٹ امیج اجاگر کرن لئی ودھ توں ودھ ثقافتی تے کھیڈاں دے فیسٹیول منعقد کیتے جان تے اوہدے وچ غیر ملکی فنکاراں تے کھیڈاریاں نوں وی مدعو کیتا جاوے۔ ایس نال عالمی سطح اتے بہتر امیج ابھرن راہیں پاکستان نوں تجارتی فیدے وی ودھ توں ودھ سمیٹن دے موقعے ملن گے۔