پنجابی رہتل دیہاڑ دی بہار۔۔۔گوجرانوالہ وچ مشاعرہ

شاعراں نے اپنا کلام سنا کے بھرویں داد وصولی‘ شہریاں دی وڈی گنتی نے رَلت کیتی

سید علی قیصر

پنجابی دے تناظر وچ گل کیتی جاوے تے اردو مشاعریاں وانگوں اوہناں دا فروغ رسمی طور تے نہیں ہویا مگر ایس حقیقت توں وی انکار ممکن نہیں کہ پنجاب وچ اردو دی نسبت غیر رسمی مشاعریاں دے انعقاد دی تریخ صدیاں اتے محیط اے۔ ظاہر اے صوفی شاعرجدوں کوئی شعر آکھدے تے اوہناں دے مقلدین وی اوہ شعر سندے تے لکھ کے محفوظ کر لیندے۔ پنجابی شاعری دے نسل در نسل منتقل ہون دی اک وجہ ایہناں غیر رسمی مشاعریاں نوں وی قرار دتا جا سکدا اے جہدے نال تصوف تے مذہبی ہم آہنگی نوں وی فروغ حاصل ہویا۔
پنجاب وچ موسم بہار صدیاں توں اک تہوار دے طور تے منایا جاندا اے۔ دوجی بہت ساری ثقافتاں وچ وی ایہہ روایت موجود اے۔ رواں سال وزیراعلیٰ پنجاب دی ہدایت اتے پہلی چیتر (14مارچ) نوں پنجاب بھر وچ یوم بہار اتے پنجابی رہتلی دیہاڑ منایا گیا جہدے وچ شہریاں نے گہری دلچسپی لئی۔ صوبائی وزیر ثقافت خیال احمد کاسترو دی ذاتی دلچسپی کارن شہریاں دا اپنی ثقافت نال لگائو واضح وکھائی دے رہیا سی۔ صوبے دی افسر شاہی نے پگڑیاں پا کے تے خاص طور تے ثقافتی روپ اختیار کر کے یوم ثقافت منایا۔
وزیراعلیٰ پنجاب سردار عثمان بزدار تے وزیر ثقافت خیال احمد کاسترو نے دو سال پہلے پنجای کلچر ڈے منان دی ریت پا کے اوہ کم کیتا اے جہدی وجہ نال اوہناں نوں ہمیشہ چنگے لفظاں وچ یاد رکھیا جاوے گا۔ سال گزشتہ پنجاب حکومت نے اپنے سارے افسراں نوں ایہہ حکم جاری کیتا سی کہ اوہ 14 مارچ والے دن اپنے دفتراں وچ پنجاب دی روایتی پگڑی پا کے فرائض منصبی ادا کرن تے اوس دن صوبہ بھر وچ پنجابی رہتل دے حوالے نال مختلف پروگراماں دا پربندھ کیتا گیا۔ حکومت دے ایس کم نوں عوامی سطح تے ایس قدر پذیرائی ملی کہ ایس واری مارچ شروع ہون توں پہلے ای سرکار نے پنجابی کلچر ڈے منان دے حوالے نال پروگرام ترتیب دین دی چِٹھیاں بھیج دتیاں۔
پنجابی کلچر ڈے دے پربندھ دے باب وچ گوجرانوالہ دی سب توں فعال تے ثقافتی تنظیم سائبان تے ضلعی انتظامیہ دے اشتراک نال بارہ دری مہاراجہ رنجیت سنگھ شیرانوالہ باغ گوجرانوالہ وچ اک رنگ برنگ مشاعرے دا پربندھ کیتا گیا۔ عتیق انور راجہ نے نظامت دے فرائض ادا کیتے جد کہ پنجابی یونین دے سربراہ مدثر اقبال بٹ نے مشاعرے دی صدارت کیتی۔
ایس مشاعرے دی سب توں خاص گل ایہہ سی کہ ایہدے وچ رلت لئی پنجاب بھر توں نامور شاعراں نے رلت کیتی۔ پروہنیاں دے استقبال لئی جتھے سائبان ٹیم دے ارکان گلدستے لیتے کھڑے سن اوتھے آن والے پروہنیاں نوں جی آیاں نوں آکھن لئی ڈھول والے وی پنڈال وچ موجود سن۔ چیئرمین سائبان چودھری سلیم اسلم‘ سرپرست چودھری طاہر جاوید نمبردار‘ خرم شہزا د بھٹہ‘ راجہ افضال تے راجہ مشتاق نے سارے شاعراں تے معزز پروہنیاں نوں پنجاب دی روایتی پگ پوائی۔مشاعرے دے شروع وچ پنجابی زبان دے نامور شاعر احسان باجوہ تے نائلہ ریاض بٹ نے پنجابی ثقافت‘ رسم و رواج تے اقدار دے حوالے نال مدلل گل بات کیتی۔
احسان باجوہ نے آکھیا اک ویلا سی جدوں پنجاب بھر وچ ایہہ رواج سی کہ جھوٹ بولن والے دے سر اتوں پگ اتروا دتی جاندی سی تے اوہنوں ساری زندگی پریا وچ پگ پا کے آن دی اجازت نہیں ہوندی سی۔ چھوٹے وڈیاں دا احترام کردے سن تے وڈے چھوٹیاں نوں اپنے بالاں وانگوں کامیاب تے کامران ویکھن دے خواہاں ہویا کردے۔ ویسے تے سائبان دی ساری تقریباں‘ مشاعریاں‘ سیمینار تے محفلاں وچ زنانیاں بڑی تعداد وچ رلت کردیاں نیں لیکن پنجابی ثقافت دے فروغ لئی منعقد ہون والے ایس مشاعرے وچ نہ صرف چھوٹی وڈی ہر عمر دی زنانیاں بڑی تعداد وچ شریک ہوئیاں بلکہ مشاعرہ ختم ہون تک اوتھے موجود رہن۔
سٹیج تے شاعراں تے پنڈال وچ موجود سامعین دے سراں اتے سجی رنگ برنگی پگڑیاں ساریاں دی نگاہواں دا مرکز بنی رہیاں۔ رات ویلے شیرانوالہ باغ دے احاطے وچ منعقد ہون والے ایس مشاعرے وچ رلت لئی شہری واوا دیہاڑیاں توں بہت پرجوش سن۔ مشاعرہ شروع ہویا تے اک پاسے ہلکی ٹھنڈی ہوا چل رہی سی تے دوجے پاسے مدثر اقبال بٹ، بابا نجمی،جان کاشمیری،سید محمود بسمل،،حنیف ساقی،احمد نعیم ارشد،آصف نقوی،سیف اللہ بھٹی،طاہرہ سرا،میجر شہزاد نیئر،عرفانہ امر،بشیر کمال،ڈاکٹر سعید اقبال سعدی،احسان باجوہ،شوکت ڈار،سیف اللہ باجوہ،رمضان تائب، روبینہ ناز،راحت ثمر،طارق فیاضی،امجد شہزاد امجد،مرزا سیف اللہ ساجد،عارف شاد،حکیم احمد نعیم،پروفیسر عباس تے دوجے شاعراں نے اپنے کلام نال لوکاں دے دلاں وچ پنجاب دی محبت دا الائو روشن کیتا۔
عتیق انور راجہ جدوں کسے شاعر نوں سٹیج تے کلام پڑھن لئی بلاندے تے ڈھول دی تھاپ اتے حاضرین محفل دی تالیاں دے نال اوہدا استقبال کیتا جاندا۔
صدر مشاعرہ مدثر اقبال بٹ نے آکھیا کہ میرا تعلق کیوں جے گوجرانوالہ نال اے تے میں خوش آں کہ عتیق انور راجہ پچھلے چھ ست سال توں ایس شہر وچ لوکاں نوں اپنی ثقافت نال جوڑن دی کامیاب کوشش کر رہے نیں۔ ہن شبیر بٹ دی ایس شہر وچ تعیناتی نال سانوں یقین اے کہ پنجابی زبان تے رہتل دے فروغ لئی بھرواں کم ہوندا رہوے گا۔
اوہناں ہور آکھیا کہ اج پنجاب بھر وچ ماں بولی پنجابی نوں عزت مل رہی اے تے پنجابی ثقافت دا احیا ہو رہیا اے لیکن سانوں ایس حوالے نال بہت کجھ کرن دی لوڑ اے۔ اسیں اجے ایہہ کوشش کرنی اے کہ ساڈے بالاں نوں پہلی جماعت توں سکول وچ پنجابی زبان پڑھائی جاوے۔صوفی سکالر سعید احمد تاج نے مختصر جئی لیکن وڈے پتے دی گل کیتی کہ پنجابی زبان نوں عام کرنا اے تے ہر کوئی اپنے اپنے گھر وچ اپنے بالاں دے نال پنجابی وچ ای گل کرے۔لوکی سچ ای آکھدے نیں کہ پنجاب جئی دھرتی دنیا وچ ہور کوئی نہیں۔ پنجابی اپنی زندہ دلی دی وجہ نال دنیا بھر وچ جانے جاندے نیں۔ سیاستدان چاہے جو مرضی آکھن لیکن حقیقت دی اکھ نال ویکھیا جاوے تے اج دا پنجاب وطن عزیز دے دوجے سارے صوبیاں توں ودھ پرامن‘ بوہتا تعلیم یافتہ تے قنون دا بوہتا پاسدار نظر آندا اے تے اج وی جے ذرا دھیان نال ویکھو تے ہر طرح دی تنقید دے باوجود پنجاب باقی صوبیاں توں بہت اگے اے۔ پنجابی ہمیشہ سر چک کے جیندے نیں۔ وطن لئی جان قربان کرنا اپنے لئی فخر دی گل سمجھدے نیں لیکن ایس سارے دے باوجود نہ جانے کیوں اک مدت توں پنجابی زبان تے ثقافت نوں نظرانداز کیتاجا رہیا اے۔ امید اے کہ پنجاب وچ ہن محبت بھرے لوک گیتاں‘ ماہیاں‘ ٹپے تے بولیاں گان دی رسم چل نکلے گی۔
پنجاب وچ میلے آباد ہون گے۔ کبڈی‘ والی بال تے رسہ کشی جئے کھیڈاں دا رکیاہویا سلسلہ دوبارہ شروع ہووے گا تے نوجواناں دے ذہن و دماغ توں گھٹن ختم ہووے گی تے چوک چوراہیاں نوں آباد کرن والے نوجوان کھیڈاں دے میداناں نوںآباد کرن گے۔صوفی بزرگ تے شاعر وارث شاہؒ‘ بلھے شاہؒ‘ میاں محمد بخشؒ تے بابا فریدؒ دے کلام نوں پڑھن سنن دا رواج عام ہووے گا تے لوکاں دی روحاں معطر ہون لگن گئیاں۔ رشتیاں دا احترام پیدا ہووے گا۔ برداشت‘ رواداری تے بھائی چارے دی فضا پیدا ہووے گی۔ پنجابی صوفیا کرام تے گروئواں دی زبان اے۔ سرکاری افسر پنجابی رنگ وچ رنگے نظر آن گے تے کوئی وی پنجابی زبان نوں اَن پڑھاں دی زبان آکھن دی کوشش نہیں کرے گا۔ پنجابی زبان وچ اینی چاشنی‘ محبت تے طاقت اے کہ دو صدیاں توں سکولاں وچ نہ پڑھائے جان مگروں اج وی ایہہ ساری دنیا وچ بولی تے سمجھی جاندی اے۔