پنجابی زبان شخصیات ۔۔۔پروفیسر حسین بخش ساجد
ڈاکٹر عبدالرشید آزادؔ
ساڈے صوبہ بلوچستان داحسن ایتھے دِی شاداب وادئیاں ،سنگلاخ پہاڑ ریتلی زمین ہور قدرت دے چاروں موسم ،بہار تُوں گرمی ہور گرمی توں خزاں ،خزاں تُوں سردی ہور ایتھے پائے جان والے قدرتی مناظر بلوچستان جیڑا کہ وسط ایشیاء لئی گیٹ وے ہور ایشیاء دادروازہ ’’ درہ بولان‘‘ نوں کہیا جاندا ایہہ ۔ایتھے اُونٹاں دئیاں لمبی لمبی لیناں ہور میداناں وِچ لگے وڈے وڈے خیمے ’’گدان‘‘ پہاڑاں ہور بلوچستان دے دشت زاراں وِچ ساون رُت وِچ کھلن والے گلے لالہ (گواڑخ) اپنی رعنائیاں ویکھاندے نئیں ،اینہاں سنگلاخ پہاڑاں وِچ وسن والے غیور محنت کش ہور قدرت دی عطا کردہ نعمتاں نال اپنی زندگی دے تسلسل نوں رواں رکھن دی کوششاں کرن والے اے پُرخلوص
لوگ وسدے نئیں۔اَج ایسی سرزمین دِے اِک ایسے شاعر دا اَسی ذکر کر رہے آں جیڑے اُردو ہور براہوی وِچ بہت ہی اعلیٰ پائے دِی شاعری کر رہے نئیںہوربلوچستان دے ممتاز گلوکاراں نئیں اُونہاں دا کلام گا کے شہرت حاصل کیتی اے ،جی ہاں میں ذکر کر رہیاں واں غم تے دُکھاں دی شاعری دے مقبول ترجمان پروفیسر حسین بخش ساجدؔ ہراں دا ماں پیو نئیں تے اُونہاں دا ناں حسین بخش رکھیا سی پَر ساجد ؔ تک دا سفر اُونہاں نئیں نجانے کیڑی دُکھ دِی سڑک تے کیتا بہرحال بلوچستان د،ی نوجوان نسل دے آئیڈیل شاعر نئیں براہوی ہور اُردو دوناں زباناں وِچ اظہار کردے نئیں ۔بلوچستان دے ساریاں ممتاز اخبارات تے رسالایاں تے ہُن الیکٹرانک میڈیا وِچ وِی اُونہاں دا ناں تواتر تے احترام نال لیتا جاندا اے۔
آپ دِی پسندیدگی دا اے عالم اے کہ بلوچستان دے اُردو تے براہوی زبان دے گلوکاراں نئیں آپ دا کلام بہت زیادہ گایا اے بہت سارے گلاکاراں دی آڈیو کیسٹ میدان وِچ آ چکیاں نئیں ،کئی اخباراں وِچ اینہاں تے ادبی کالم لکھے گئیے نئیں آپ ہشت پہلو نوجوان نئیں شاعر،ادیب، کالم نگار، ٹی وی آرٹسٹ ،کمپئیر ،ریڈیو کمپئیر،رائٹر ،ماہر تعلیم تے نا جانے کِی کِی میں اپنی کتاب ’’ ادبی چہرے‘‘ وِچ اُونہاں دا تعارف کجھ اینج پیش کیتا اے۔
کرب تے الم داچشمہ تخلیق کار دے باطن توں پھٹدا اے پر تخلیقی عمل دے دوران ارسطو دے المیہ Tragedy تُوں لیکے رسکن ہور آسکر وائلڈ تک سارے ہی ایس گل تے متفیق نئیں کہ ’’الم‘‘ تخلیق داحصہ خاص ایشاعر اپنے مشاہدے ہور تجربے نوں جیدوں تخلیق عمل توں گذاردا اے تے اوعمومیت نوں خصوصیت دِے وصف نال نکھار کے لازوال کر دیندااے۔
افلاطون نئیں شاعری نوں نقل دی نقل کہہ کے حرفت تے صناعی دے مقابلے وِچ کم درجے دِی چیز قرار دے دیتا ایس دِے برعکس ارسطو نئیں شاعری نوں تسلیم کیتا بلکہ تحسین شعر دِی راہواں کھول دیتیاں ۔ورڈزورتھ نئیں شاعری نوں ساریاں علوم دِی خشبو کہیا اے ،جذبات داایسا اظہار جیس وِچ موزونیت پائی جائے مصرعہ کہلاندا اے ہور مصرعاں دا او مجموعہ جیس وِچ معنوی تے فکری رابطہ ہوئوے شاعری اے۔
پروفیسر حسین بخش ساجدؔ 1985ء وِچ شعر تے سخن نال جُڑے ہوئے نئیں اُونہاں نئیں شعر وادب تئیں جیڑا کم کیتا اے او کسی توں لُکیا نہئیں اے ایدھے نال نال او مستند نثر نگار وِی نئیں بچیاں دے ادب لئی اینہاں دئیاں دو کتاباں شائع ہوچکیاں نئیں دودرجن تو زیادہ شعری انتخاب وِچ ایہناں دا کلام شائع ہو چکیا اے اینہاں دا اُردو دا شعری مجموعہ ’’ لہو میں قلم‘‘ شائع ہون لئی جا چکیا اے۔
اینہاں دے شذرے وِچ سوانح حیات وِی شامل اے آپ 17اکتوبر1973ء نوں کوئٹہ بی ایم سی کالونی وِچ غلام رسول محمد شہی دے گھر پیدا ہوئے ابتدائی تعلیم وحدت کالونی ہائی سکول ہور گورنمنٹ ہائی سکول کلی شیخان توں میٹرک کیتا ایف ایس سی گورنمنٹ کالج کوئٹہ توں ،بی ایس سی آنر دے نال جامعہ بلوچستان توں کرن دے بعد ایم اے براہوی جامعہ بلوچستان توں پاس کیتا ۔آپ عملی زندگی داآغاز بطور لیکچرار
علامہ اقبال اوپن یونیورسٹی اسلام آباد توں کیتا ہور (شعبہ پاکستانی زباناں ) وِچ خدمات سر انجام دیتیاں آپ نے براہوی ،بلوچی دے علاوہ آٹھاراں زباناں وِچ نوکتاباں شائع کیتیاں نالے براہوی تے بلوچی وِچ مقالے وِی پڑھے ایس توں بعد اُوتھوں استعفیٰ دے دیتا ہور بلوچستان پبلک سروس کمیشن ولوں گورنمنٹ ڈگری کالج قلات وِچ لیکچرار مقرر ہوئے ہور فیر صوبائی دارالحکومت کوئٹہ وِچ گورنمنٹ ڈگری کالج کوئٹہ وِچ بطور اسسٹنٹ پروفیسر خدمات سرانجام دیندے رہے۔اینہاں دااُردو کلام عطا اللہ خان نیازی نے وِی گایا اے۔
