پنجابی دی ڈکشنری عاشق حسین کنگ

( تحریر : پروفیسر ریاض احمد قادری )

لائل پور فیصل آباد دی دھرتی دے اجیہے سپوت وی ہوئے نیں جنہاں نوں دنیا عاشق حسین کنگ دے ناں نال جان دی اے اوہ پیشے دے حوالے نال وکیل سن،قانون دان سن اک ایڈووکیٹ سن لیکن پنجابی زبان دے عاشق، خدمت گار، پنجابی کلاسک دے حافظ، سٹیج دے وڈے بلار، کھڑکار ،مائیک دے بادشاہ،تقریر دے شاہسوار، مباحثے تے ٹاکرے دے سلطان،تے اک خوبصورت انسان سن۔ ادھی صدی توں ودھ عرصہ اوہ بلا شرکت غیرے سٹیج دے بادشاہ رہے نیں اوہناں دیاں پنجابی تقریراں لوکاں نے فیصل آباد دے اقبال ہال، جناح ہال، جی سی ہال، زرعی یونیورسٹی دے اقبال آڈیٹوریم،کیانی ہال، ٹی ایم اے ہال وچ گونج دیا ہوئیاں سنیاں نیں تے ایس توں اڈ اوہ پنجاب دے سارے ہالاں وچ ای گڑک چکے سن۔ پنجابی لفظ، اکھر، اکھان، محاورے،بولیاں ماہئے ، ٹپے، دوہڑے،تے اشلوک اوہناں دے اگے ہتھ بنھ کے کھلوتے رہندے کہ ساڈا انتخاب کرلئو، عاشق حسین کنگ انتہائی ذہین تے حاضر دماغ خطیب سن ، کسے نیں پنڈال چوں جگت مار دینی تے اوہ بچ کے نہیں سی جا سکدا اوہدا ایہو جہا گھر پورا کردے کہ اوہ معافیاں منگ دا ،چپ کرجانادا تے اوہدی بولتی بن ہوجاندی، جدوں عاشق حسین کنگ بول رہے ہندے ایداں لگدا جیویں کوئی جلترنگ چھڑیا ہووے یا کوئی ندی کسے گلستان وچوں لنگھ رہی اے۔ اوہناں دی آواز وچ کمال دا لوچ، ٹھہرائو، نگھا سبھا دل نوں موہ لین والا تے دل وچ اتر جان والا شیریں تے مٹھا لہجہ،جذبات نوں گرما دین والا جوشِ خطابت،کناں وچ رس گھول دین والی سوہنی آواز،عاشق حسین کنگ دا خاصا سی۔ محفل تے ایہو جہا جادو بنھ دے کہ پوری محفل تے سکوت طاری ہو جاندا کوئی اٹھ کے جا نہیں سی سکدا۔عاشق حسین کنگ نیں وڈے وڈے مجمعیاں نوں خطاب کیتا تے اپنا لوہا منوایا۔ اوہ پرھیا دے موہری ہندے ،تے پِڑ جت لیندے۔ اوہ مونس گھرانے قابلِ فخر شاہسوار سن۔ گلاں دے چیمپئین، تقریراں دے سردار تے ٹاکرے دے شاہسوار سن۔ ایس شہر دی تاریخ اوہناں دی ٹکر دا کوئی وی پنجابی مقرر پیدا نہ ہویا نہ ہونا ایں۔ عاشق حسین کنگ اکو ای سی جہڑا ساڈی رہتل دا جانوں، ساڈی ثقافت دا رمز شناس،ساڈی پنجابی وسوں دا گوڑھا پرچھانواں تے پینڈو تہذیب دا عکاس سی۔جے اوہ کسے کالج وچ پروفیسر ہندے تے کوئی وی اوہناں دے نال دا پروفیسر ناں ہندا پر اوہ تے وکیل سن۔ اوہناں دے ہونٹ ہل دے تے لوکوں دے دل دھڑک دے سن۔ اوہ لوکاں دیاں رمزاں سمجھ دے سن۔ نبضاں دے جانوں سی۔ جان دے سی کہڑے دل نے کس طرح دھڑکناں اے۔ کہڑے دل دی تار کتھے اے۔کسے نوں کیہ چاہی دا ای۔ اوہناں دی پٹاری وچ سب کجھ سی۔ ہر رنگ دا مصالحہ کوجود ہندا سی۔ ہر طراں دی پھکی اوہناں دی کو ل ہندی سی۔ ایہو ای تے اوہناں دا کمال سی۔ اوہ سیاست وچ نہیں آئے۔نہیں تے اوہناں جہا بلار کسے اسمبلی نے وی گھٹ ای تکیا ہونا۔فضل حسین راہی، امین راہی، چودھری نعمت اللہ، ظہیر سلیمی، افتخار فیروز اوہناں دے سنگی بیلی تے اوہناں یارسجن بلار سن ایہ سب لوگ اوہناں دے سٹیج دے ساتھی سن۔ گلزار پاویل، انجم نسیم پوار اوہناں دے شاگرداں وچوں نیں۔ تے مگرلی پیڑھی دے بلار سن۔ اوہناں دے سینئیراں وچ پروفیسر عصمت اللہ خان،پروفیسر حشمت اللہ خان تے پروفیسر عظمت اللہ خان شامل سن۔ 1982 وچ گورنمنٹ کالج فیصل آباد وچ اک ٹاکرہ ہویا سی جہدی گھنڈی سی ” ساری خرابی دی جڑ ، استاد، وکیل یا سیاستدان نیں” ایس ٹاکرے وچ پروفیسراں، وکیلاں تے سیاستداناں نے حصہ لیا۔ وکیلاں ولوں عاشق حسین کنگ سی۔ اوہناں نے ایسے دلائل دتے کہ استاد تے سیاستداناں نوں خرابی دا ذمہ وار ٹھرایا تے وکیلاں نوں صاف بچا لیا۔ اوہ ٹاکرا وی عاشق حسین کنگ ہوراں جتیا۔ 1985 وچ حلقہ اربابِ ذوق نے باہروں ا?ون والے ادیباں چودھری نعمت اللہ تے افتخار نسیم تے مقامی بلاراں عاشق حسین کنگ تے ظہیر سلیمی وچ ٹاکرہ کروایا گھنڈی سی ” باہر جا کے چنگے رہ گئے او”۔ایس ٹاکرے وچ عاشق حسین کنگ ہوراں نے وطن دی مٹی دی عظمت تے باہرلے ملکاں دیاں خرابیاں ایہو جہیاں بیان کیتیا ں کہ اوہ ٹاکرا وہ عاشق حسین کنگ ای جت گئے۔پروفیسر طاہر شہزاد عاشق حسین کنگ دے بہت وڈے فین نیں۔ اوہ ہمیشہ اپنے سکول دے ٹاکریاں وچ چیف نیائیں ( چیف جج) جناب عاشق حسین کنگ نوں ای رکھ دے سن۔ تے کنگ صاحب وی ایسا نتارا کردے کہ کسے نوں کوئی اعتراض وی نہیں سی ہندا۔
عاشق حسین کنگ دیاں گلاں سیانف بھریاں ، دانیاں بینیاں پکیاں پیڈھیاں ، عقل تے دانش دیاپنڈاں ہندیاں سن۔ اوہ مت دین تے آئوندا تے متاں دے دریا بہا دیندا۔ فصاحت، بلاغت، طلاقت لسانی، قدرت کلام، زورِ بیان،تے جوش ولولہ اوہدے تے ختم سی ، عاشق حسین کنگ نے ایس شہر وچ پنجابی خطابت دی اک تاریخ رقم کیتی اے۔اوہ اپنے اندازِ خطابت دے خود ہی ابنی سن تے خود ہی خاتم سن،الفاظ، مترادفات،متضادات، ہم قافیہ الفاظ ، دے اوہ بے تاج بادشاہ سی، آواز دا اتار چڑھائو، نشیب و فراز، زیر وبم، تے لہجے دی تازگی تے شگفتگی اوہدے تے ختم سی اوہناں نوں سن سن کے کنے لوک مقرر بن گئے کنے لوک بلار بن گئے کنے نقیب محفل بن گئے۔اوہ بہت سارے مقرراں دے استاد سن۔اوہناں دے پڑھائے تے سکھائے ہوئے مقرر پاکستان دے نمبر ون مقرر بنے۔ اوہ ٹاکرے دے چیف نیائیں وی ہندے سی تے تکڑی پھڑ کے پورا نتارا کر دیندے سن۔ جے کتے اوہ کسے ٹی وی چینل تے چلے جاندے کوئی وی اوہناں دی ریس ناں کرسکدا۔اوہ ہر مثال وچ اک ان ملا ہیرا سن۔ اک نایاب موتی سن۔جہدا مل کوئی جوہری ای جان دا اے۔
عاشق حسین کنگ پنجابی زبان تے شعراں دی ڈکشنری سن۔ اوہناں نوں ہزاراں پنجابی شعر زبانی یاد سن۔جہڑے شاعراں دا کلام اوہ گھنٹیاں تک سنا سکدے سی اوہناں وچ اوہناں دے استاد اقبال بالا،استاد مونس، وارث شاہؒ، میاں محمد بخشؒ، بابا بلھے شاہؒ،مولوی غلام رسول عالمپوریؒ تے حضرت سلطان باہوؒ شامل سن۔اوہ کلام سناندے اٹک دے نہیں سن۔ نہ رک دے سی۔ دریا دی روانی وانگوں کلام سناندے جاندے سی۔ اوہ ادبی محفلاں دی جان تے مشاعریاں دا شنگھار سن۔لوکی اوہناں دی واری دا انتطار کردے ہندے سی۔عاشق حسین کنگ جدوں بول رہے ہندے یا شعر سنا رہے ہندے کسے دی مجال نہیں سی کہ اوہناں دے اگے کھنگ وی جاندا۔
اوہناں دا ناں عاشق حسین سی تے اوہ صحیح معنیاں وچ عاشق حسین سن۔اہناں حضرت مام حسین ؒ نال سچا عشق سی۔اوہ واقعہ کربلا نال خاص نسبت تے عقیدت رکھ دے سن ساری ساری رات واقعہ کربلا تے شعر سناندے رندے سن رات مک جاندی تے شعر ناں مک دے ناں سنن والے اک دے ناں اوہ تھک دے۔اکھیاں وچ آنسو وگدے رہندے تے اوہ شہیدِ کربلا دا واقعہ بیان کر دے رہندے سن۔محرم دے دناں وچ ہون والے سارے مشاعریاں تے مسالمیاں دی صدارت تے پردھانگی عاشق حسین کنگ ہوریں کردے سن۔اوہ دلشاد احمد چن دے گوہڑے سجن سن۔ اوہ چن جی دے کول اکثر بیٹھے نظریں آئوندے سن۔ چن جی دی وفات مگروں وی اوہناں دے بچیاں نال اوناں ای پیار کردے سن۔ اورہ چن جی ساریاں برسیاں دے مشاعریاں دے وی پردھان سن۔
عاشق حسین کنگ ہوریں بہت وڈے شعر فہم وی سن۔ مشاعریاں دی صدارت ردے ہویاں چنگے شعراں تیکھل کے داد دیندے سن۔ اوہ نویں نسل نوں پنجابی ول آئوندا ویکھ کے بہت خوش ہندے سی۔اوہناں دی موجودگی وچ کوئی غلط شعر پڑھن دی جرات نہیںکردا۔اوہ اک سچے تے کھرے انسان سن۔ سچی گل منہ تے کردے سی بھانویں کسے نوں کوڑی لگے بھانویں بری لگتے اوہ سچ آکھنوں نہیں سی ٹل دے۔ ایہو جئے جی روز روز نہیں جم دے۔۔۔۔تیرے جہے پت جمن مانواں کدھرے کدھرے کوئی عاشق حسین کنگ پنجابی زبان لئی ون دا وہ سنگھناں تے گھن چھانواں بوٹا سی جہدیاں پیلو مٹھیاں، چھاواں ٹھنڈیاں جتھے آئوندے جاندے پاندھی بیٹھدے ساہ لیندے جیون پینڈے دیاں اوکران کٹ دے تے اپنی منزل ول اگے ٹر پیندے۔
عاشق حسین کنگ نے پنجابی اپنے بچیاں ول وی ٹوری۔ اپنی دھی نوں ایم اے پنجابی کروایا تے پنجابی دی بلار تے مقرر بنایا۔ بچیاں نوں وی پنجابی سکھائی تے پنجابی وچ ای گھر وچ وی گل بات کیتی۔اوہ کچہری وچ وی پنجابی ای بول دے سن۔
عاشق کنگ ہر ٹاکرے وچ پیش کیتی جان والی گھنڈی دا رمزی تے جانوں سی۔اوہ اوس گھنڈی دے مکھ توں گھنڈ چکن دا ماہر سی فیر اوہ گھنڈی دی ایسی کنڈی کھڑکاندا کہ ہر دل دی تار کھڑک دی وکھالی دیندی سی۔پرھیا وچ موجود ہر شخص دی نبض اتے عاشق حسین کنگ دا ہتھ ہندا تے اوہ جدوں چاہندا کسے نوں روا دیندا جدوں چاہندا ہنسا دیندا تے ساری محفل کولوں واہ واہ کروانا وی جان دا سی تے تاڑیاں مروانا وی جان دا سی اوہنوں جس طرح داد دین دا گر ائوندا سی اوداں داد لین دا گر وی آئوندا سی۔اوہ ٹاکرے وچ کھلوتا کبڈی دا جا پھی لگ دا جہڑا آئون والے ساہی نوں ساہ چڑھا دیندا تے ایسے کلاوے وچ لے لیندا کہ ساہی اپنا ساہ ای بھل جاندا۔یا اوہ کبڈی دا ایسا ساہی لگ دا جہڑا جاپھی توں بچن دا گر وی جان دا تے جان چھڑا کے نمبر جتن دا ول وی جان داسی۔ عاشق کنگ سدا جت دا۔ ہارنا تے اوہنے سکھیا ای نہیں سی۔ہر ٹرافی اوہدی ہندی ہر کپ اوہناں دا تے ہر شیلڈ اوہناں دے ناں ای ہندی سی۔
اوہناں دے بولے ہوئے اکھراں نوں کتابی روپ دین دی لوڑ اے۔ اوہناں دے کلام نوں اکٹھا کرن دی ضرورت ہے۔ اوہناں دے ٹاکریاں تے تقریراں نوں یکجا کرن دی لوڑ اے تا کہ ا?ئون والی نسل نوں اوہناں دے کم توں جانوں کیتا جا سکے تے اوہناں دی سیانف توں فیدہ چکیا جا سکے۔
دعا ہے اللہ تعالیٰ اوہناں نوں کروٹ کروٹ جنت نصیب فرماوے تے اوہناں نوں اچے درجیاں تے فائز فرماوے۔آمین
عاشق حسین کنگ دی ویل
پنجابی دے لہجے دی پہچان سی عاشق کنگ
ساڈی دھرتی تے رہتل دا مان سی عاشق کنگ
ماہئیے ، ڈھولے، ٹپے ،گِدھے زندہ رکھے اس نے
دیس پنجاب دی اچی انکھ تے آن سی عاشق کنگ
گج وج کے بول دا جد وی سوہنا لگداجگ نوں
ماں بولی دی عزت ،آن تے شان سی عاشق کنگ
اوہدے تے قربان سی اکھر پنجابی دیسارے
پنجابی دے اکھراں تے قربان سی عاشق کنگ
اوہدی شاہی اوہدی سلطانی ہر دل دے اندر
پنجابی دے ڈھولاں دا سلطان سی عاشق کنگ
اوہدے ہلدے ہونٹ نوں تک کے بولی سکھ دے
ہر اک پنجابی دا دل ارمان سی عاشق کنگ
دانائیاں دیاں پنڈاں کھول دا ہر ویلے پرھیا وچ
خورے کنے بابیاں دا ای ہان سی عاشق کنگ
کوئی وی اوہدے ہندیاں اگے کھنگ نہ سکیا ویری
گج دا ویکھیاشیر جو وچ میدان سی عاشق کنگ
جس دے اتے گھس کے جیبھا تکھی ہندی سب دی
پان چڑھی اوہ تکھی تیز ای سان سی عاشق کنگ
اوہدا آکھیا پتھر اتے لیک سی ہندا سجنو
سارے من دے پرھیا دا پردھان سی عاشق کنگ
ولیاں کولوںصوفیاں کولوں پائیا سی اوہ ہیرا
سانوں سوہنے رب نے کیتا دان سی عاشق کنگ
دبلا پتلا انج تے لگ دا جثے پاروںسانوں
ماں بولی دا وڈا اک بھلوان سی عاشق کنگ
دیس پنجاب ناں پیار ریاض اس کیتا ڈھڈوں
انج لگ دا کہ پورا پاکستان سی عاشق کنگ
پروفیسر ریاض احمد قادری