ڈپریشن تے ہراسگی ……
ایس طرح دے معاشرتی وگاڑ والے رویاں توں ساہنوں چھٹکارا پانا چاہیدا اے
تحریر۔قافیہ خان
اج کل ہر دُوجا بندہ ڈپریشن دا شکار نظر آندا اے تے دوجے بنھے معاشرے وچ ہراسگی دے ودھدے واقعات تے پرتشدد رویے وی باعث تشویش نیں۔ بالخصوص ایسی زنانیاں جہڑیاں خموشی نال ظلم سہندی رہندیاں نیں تے بدنامی دے ڈر نال سامنے نہیں آندیاں۔ اوہناں زنانیاں لئی حکومت نے سرکاری محکمیاں سنے کم کرن دے مقامات اتے انسداد ہراسگی لئی اقدامات نوں موثر بنادتا اے۔ ہن ہراسگی وچ ملوث ملزمان کِنھے ای بااثر کیوں نہ ہون اوہناں دے خلاف کارروائی کر کے اوہناں نوں کیفر کردار تک پہنچایا جا سکدا اے۔ ہراسگی دے مقدمات وچ حق تے انصاف اتے مبنی فیصلیاں دے نال نال معاشرے وچ وسیع پیمانے اتے شعوری آگاہی دی ترویج ضروری اے تاں جے ایسے حالات دا قلع قمع کیتا جا سکے جہڑے پرتشدد
رویاں نوں جنم دیندے نیں۔ ایس ضمن وچ سول سوسائٹی‘ وکیلاں دی تنظیماں‘ میڈیا آرگنائزیشن سنے سارے شعبہ ہائے زندگی نال تعلق رکھن والے افراد نوں اگے ودھ کے زنانیاں دا ساتھ دینا ہووے گا تاں جے رل کے کثیر الجہتی اقدامات دے ذریعے معاشرے توں ہراسگی تے تشدد آمیز رویاں دا خاتمہ کیتا جا سکے جیویں کہ میں شروع وچ ذکر کیتا سی ڈپریشن دا جہڑا مسئلیاں دا منبہ اے حد توں ودھ بے چین عموماً لوک ساڈے ہاں دُکھی ہون نوں ڈپریشن سمجھنا شروع کردیندے نیں تے بہت سارے لوک ہلکے جئے دکھ نوں وی ڈپریشن آکھنا شروع کر دیندے نیں مگر اوہ دکھ ڈپریشن نہیں فقط پریشانی ہوندی اے۔ ایسے طرح تحقیق توں ثابت ہو چکیا اے کہ باقاعدگی نال ہفتے وچ اک دن ورزش کرن نال تسیں مستقبل وچ ڈپریشن توں بچ سکدے او۔ گیارہ سال تک 33ہزار لوکاں اتے کیتی گئی تحقیق مگروں محققین ایس نتیجے اتے پہنچے سن کہ جے تحقیق دا حصہ بنن والے لوک ہفتے وج اک دن محض اک گھنٹہ کسے وی طرح دی ورزش کر لیندے تے اوہناں وچوں 12% ڈپریشن توں بچ سکدے سی۔ چیتا رہوے ایہ لوک فیر وی انزائٹی دا شکار ہو سکدے نیں۔ ڈپریشن تے انزائٹی دو وکھری وکھری شیواں نیں۔ ڈپریشن اک بہت برے احساس دا ناں اے جہدے توں گزرنا اذیت توں گھٹ نہیں۔ ایسے طرح ڈپریشن تے انزائٹی بہت نزدیکی تعلق رکھدے نیں مگر اوہناں وچ بہت وڈا فرق اے جیویں کہ ڈپریشن ایہہ ہے کہ تسیں ناامید ہو جائو۔ اپنے نزدیک خود دی وقعت گوا دیو تے کوشش کرنا ویلے دا ضیاع سمجھو جد کہ انزائٹی ایہہ اے کہ تسیں حد توں ودھ پریشان رہو۔ بہت زیادہ سوچنا شروع کر دیو تے لوکاں کولوں کتران لگو تے فیر خودکشی دی سوچ دونواں وچ آن لگدی اے۔ پہلے جملے دی سادہ جئی تشریح ایہہ اے کہ جہڑے لوک ڈپریشن جئے تلخ احساس توں گزردے نیں تے اوہ کسے وی کم اتے توجہ نہیں دے سکدے۔ اوہ دکھی نہیں ہوندے مگر اوہناں دا دل کسے ایسے خوف وچ مبتلا رہندااے جہڑا اوہناں نوں زندگی وچ کوئی مقصد نہیں وکھاندا۔اوہناں دا دل کسے وی شے وچ نہیں لگدا بلکہ اوہناں دی سوئی اک ای منفی خیال اتے اٹک کے رہ جاندی اے۔ اوہ خیال اوہناں دے ذہن وج ہر ویلے گھمدا رہندااے تے اوہ زندگی نوں بے معنی سمجھناشروع کر دیندے نیں۔ اوہناں دا دل کدھرے نہیں لگدا۔ ایسے وچ جے تسیں ڈپریشن وچ او؟ بہت پریشان او؟ تے درج ذیل روٹین نوں فالو کرن دی کوشش کرو۔ جدوں سو کے اٹھو تے سب توں پہلاں اپنا بستر آپ ٹھیک کرو۔ جے تسیں مرد او تے اپنے وال کٹوائو تے شیوبنوائو۔ گندے لباس دی بجائے صاف لباس پائو۔ جے دو ای سوٹ نیں تے روزانہ دھو کے صاف لباس پائو۔ کجھ دناں تک اوہناں تن کماں دی روٹین بنائے رکھو فیر کجھ ہورکم کرنا شروع کرو جیویں کہ سو کے اٹھن مگروں شاور ضرور لوو۔ روزانہ رات نوں سون دا تے سویرے جاگن دا ویلا سیٹ کرو تے اوہدے اتے عمل کرو۔ کھانا چاہے اک نوالہ کھائو مگر ویلے تے کھائو۔ اک کتاب تے ڈائری لوو‘ کتاب دا اک صفحہ روزانہ پڑھو تے ڈائری وچ روز اپنی اک چنگی گل نوٹ کرو۔ اوہ گل جہڑی تہانوں آپ نوں بہت پسند اے۔ جے کجھ وی پسند نہیں اے تے تہاڈا دماغ تہاڈے نال جھوٹ بول رہیا اے۔ کوشش کرو ایہہ تہانوں سچ دَسے۔ پانی ودھ توں ودھ پیو۔ کوئی فزیکل گیم یا مشقت شروع کرو۔ چیتا رہوے روٹین لائف ڈپریشن توں نکلن ول پہلا قدم اے کیوں جے ڈپریشن ساڈے دماغ دے ایس حصے نوں متاثر کردا اے جہڑا کہ روٹین نوں سیٹ کردا اے۔ جدوں اسیں ڈپریشن وچ جانے آں تے سب توں پہلاں ایہو حصہ متاثر ہوندا اے۔ جے تسیں ڈپریشن دی جڑ نوں پھڑو گیتے کجھ ای عرصہ وچ تسیں بہت بہتر حالت وچ آ جائو گے لیکن تسیں ایہہ کم اک ای دن وچ اچیو نہیں کر سکدے۔ کجھ لوکاں نوں ہفتے تے کجھ نوں مہینے لگ سکدے نیں فیر جا کے ایہہ جنگ اوہ جت سکدے نیں لیکن ہر چھوٹی موٹی پریشانی ڈپریشن ہرگز نہیں اے مگر اسیں اوہنوں ڈپریشن سمجھ بیٹھنے آں۔ اوہنوں ڈپریشن نہ سمجھو تے اوس پریشانی وچ وی ایسے روٹین نوں ای فالو کرو۔ ایہہ اک سادہ جیا کلیہ اے جہڑا سارے سائیکالوجسٹ پریشانیاں وچ گھرے کسے وی شخص نوں دسدے نیں کیوں جے اونٹ نوں نکیل پان لئی اوہدے اتے عمل کرنا بہت ضروری اے۔
