سمے کادھارا

ڈاکٹر صغراں صدف

سمے کا دھارا اوہ قافلہ اے جو ہر ویلے ٹردا رہندا اے۔ کوئی وی موسم ہووے’ کوئی وی رُت ہووے’ دن ہووے یاں رات’ خزاں ہووے یاں بہار’ دھپ ہووے یاں بارش سمے کا دھارا چلدا رہندا اے۔ اپنے آل دوالے زندہ وجوداں دی بھج نس ویکھن والے اسیں سارے ایس چھلاوے توں بے نیاز رہنے آں۔ ہر لمحے دے اثبات دی گواہی دین والا ایہ دھارا ساڈیاں نظراں توں اولھے رہندا اے۔ ایہ اک اجیہا دریا اے جو کدی خشک نہیں ہوندا’ جہدی روانی حالات دی کسے اونچ نیچ توں متاثر نہیں ہوندی۔ نہ ایہ حکم من دا اے تے نہ درخواست قبول کردا اے۔ ایہ احساسات توں ماورا اے۔ نہ تھکدا اے’ نہ بڈھا ہوندا اے۔ چلنا ایہدی زندگی اے تے ایہدی پچھان وی اے۔ فطرت نے ایہدی جو رفتار سیٹ کیتی ہوئی اے ایہ اوہدے مطابق چلدا رہندا اے۔ ساڈے دکھ سکھ تے انتظار دی کوئی کیفیت ایہنوں رکن تے مجبور کر سکدی اے تے نہ ای تیز نسن تے قائل کر سکدی اے۔
ساڈے سامنے ہر پاسے اک روانی دا بہائو اے’ ہر کوئی حرکت وچ اے۔ کائنات دی ٹریفک اپنی اپنی ڈگر تے سفر کر رہی اے۔ اسیں ایہ سب ویکھنے آں’ محسوس کرنے آں پر ایہ منن نوں تیار نہیں کہ وقت دا دھارا کسے دن سانوں اوس مقام تک لے جاوے گا جتھے ساڈی رفتار ساکت ہو جاوے گی۔ کوئی رعب’ دبدبہ’ طاقت تے دولت کم نہیں آوے گی۔ اصل مسئلہ تے پریشانی جو ہر ذی روح نوں لاحق اے اوہ سمے دے ایس دھارے نال مطابقت اختیار نہ کر سکنا اے۔ کدی اسیں وقت توں اگے نکلن دی خواہش وچ ایناں نسنے آں کہ منزلاں دا تعین کرن والا رہ ساڈے توں بچھڑ جاندا اے۔ زندگی بے مقصدیت دی دھند وچ انھے واہ ہتھ پیر مارن لگدی اے تے اسیں بے سدھ ہو کے ڈگ جانے آں۔ انج کئی واری ہوندا اے۔ کئی واری اپنے آپ نوں سنبھالدے ہوئے اسیں دوبارہ سفر دا آغاز کرنے آں پر رفتار دی سوئی نال ہم آہنگی نہیں ہو پاندی ایس طرح کدی اسیں ایناں پچھے رہ جانے آں کہ محسوس ہوندا اے جیویں کسے مقام تے ٹھہر گئے آں۔ وقت توں اگے ودھ جان تے پچھے رہ جان والیاں دی زندگی اوکڑاں تے مسئلیاں نال بھری ہوندی اے۔ جس طرح اگے نکلن والیاں دی دانش تے فطانت زمانے توں برداشت نہیں ہوندی اوسے طرح پچھے رہ جان والے اپنے دور دیاں ترقیاں تے کامیابیاں نوں اپنے آپ وچ جذب نہیں کر پاندے۔
زندگی جدوں ڈگر توں ہٹ جاندی اے تے اک امتحان بن جاندی اے۔ شاید وقت توں اگے نکلن والا بندہ ای نیوں امکانات دی گل کردا اے۔ اجے تک وقوع پذیر نہ ہون والے واقعات لکھدا اے۔ ان ڈٹھے جہاناں دے خواب لفظاں وچ تصویر کردا اے تے خواہش نوں مجسم کرن دا ہنر جان دا اے۔ شاعر دے خواب وچ معاشرے دیاں امیداں دی دھڑکن سمائی ہوندی اے۔ اوہ اجتماعی احساسات دی ترجمانی کردا اے۔ ایس لئی ایہدے خواب سماج دے ہر بندے دے خواب بن جاندے نیں۔ اہ پہلی پوڑھی تے کھڑے بندے نوں اپنے نال چھت تے لے جاندا اے تے اوہنوں ستاریاں دے وسیع جہان دا حصہ بنا دیندا اے۔ اوہدے لفظ تحریک بن جاندے نیں اجہی تحریک جو شمع وانگوں بلدی اے سورج وانگوں ابھردی تے خشبو وانگوں کھلردی اے۔ خواباں دی ایس پنیری توں نظریہ جنم لیندا اے جو حالات و واقعات دا رخ موڑ کے رکھ دیندا اے۔
یوسف خالد وی اک خواب ویکھن والا شاعر اے۔ اوہ دل دیاں کیاریاں وچ ست رنگے پھُلاں دی پنیری اگانا چاہندا اے جو اوہدے جہان نوں معطر کر دیوے۔ اوہدیاں اکھاں نوں جگمگا دیوے پر رنگاں’ خشبوئواں تے اجالیاں دے طلب گار نوں اک صبح ایس کیاری وچ فلسفے دے سوال کھڑے دکھائی دیندے نیں جہناں دے جواب اوہدی اپنی ذات دے نال نال معاشرے دی تسکین لئی وی ضروری نیں۔ ایہناں دیاں ساریاں نظماں احساسات دے پھُلاں توں شروع ہو کے نظریاتی مکالمیاں تے مباحث تے ختم ہوندیاں نیں۔ اوہناں دی خوبصورت کتاب ”سمے کا دھارا” جہدا انتساب راقم دے ناں اے وچ اجہیاں کئی نظماں موجود نیں جو اپنے اندر کئی کہانیاں نوں سمیٹے ہوئے نیں۔ چنگیاں نظماں پڑھن نوں دل کرے تے ”سمے کا دھارا” ضرور پڑھو۔ فی الحال ایہدے وچوں اک نظم سنو تے چس مانو۔
موسمِ گل
کیا تم نے کبھی سوچا ہے
جب سبز موسم میں پلتی ہوئی طلب گاری
ملن کے گیت گاتی ہے تو
زمین کی تہ میں خوابیدہ بیج سماعت کے در کھول دیتا ہے
گہری نیند میں ملفوف قوتِ نمو انگڑائی لیتی ہے
ایک مہکتا ہوا انکھوا لبوں پر صدائے لبیک سجائے زمین کا سینہ چیر کر
اپنے ہونے کا اعلان کرتا ہے
موسم کی کشادہ بانہیں اور زندگی کا رس بانٹتی ہوا
آگے بڑھ کر اس کا استقبال کرتی ہیں
فضا میں سرشاریاں گھلنے لگتی ہیں
زرخیز زمین کی طرح حساس دل رنگ، خوشبو اور ذائقوں کا مسکن ہوتا ہے
تو پھر یہ کیسے ممکن ہے
کہ دل کی راہداریوں میں پلنے والے جذبے موسمِ گل کے انتظار میں
بے تاب نہ ہوں
جب معطر ہوا حساس دلوں کو لمس کی لذت سے آشنا کرتی ہے
تو نواحِ جاں میں ہر طرف پھول کھل اٹھتے ہیں
کیا کبھی کوئی سبزہ و گل کو نمودار ہونے سے روک سکا ہے
تو سوچو دل کی سلطنت میں
جب رنگ، خوشبو اور صباحتیں باہم آمیز ہوتی ہیں تو
گیتوں کا رستہ کون روک سکتا ہے