آبادی دی کثرت رحمت، نعمت اے یا زحمت؟

لکھت:اختر سردار چودھری

آبادی دا عالمی دیہاڑ World population day) )ہر ورہے 11 جولائی نوں منایا جاندا اے، ایس دن نوں منان دی ابتداء 1989ء وچ ہوئی۔ ایس ورہے 2020 وچ 31 واں آبادی دا عالمی دن منایا جا رہیا اے۔ ایس وچ کوئی دورائے نہیں کہ دنیا دی آبادی بوہت تیزی نال ودھ رہی اے۔ آبادی دی کثرت رحمت و نعمت اے یا زحمت ، ایس اُتے دو رائے پائی جاندیاں نیں۔ دونویں نظریات دلائل رکھدے نیں۔ اسیں ایتھے دونویں رائے تہاڈے اگے رکھ رہے آں۔
ایس ویلے پاکستان دی آبادی 22 کروڑ دے لگ بھگ اے جد کہ پاکستان دنیا دا چھیواںسب توں زیادہ آبادی والا ملک اے۔ پاکستان وچ سالانہ آبادی ودھن دی شرح اپنے گوانڈھی ملکاں وچ سب توں زیادہ اے۔ اک رپورٹ وچ دسیا گیا اے کہ چین شرح وادھا 0.59 فیصد سالانہ توں وی گھٹ ہو چکی اے۔ بھارت وچ آبادی وچ وادھے دی شرح 1.2 فیصد اے۔ ایران وچ آبادی وچ وادھے دی شرح 1.4فیصد سالانہ اے۔ بنگلہ دیش وچ آبادی وچ وادھے دی شرح 1.4 فیصد سالانہ اے۔ پاکستان وچ اے جیہڑا کہ حالیہ اعداد و شمار دے مطابق 2.1 فیصد سالانہ اے۔
آبادی وچ وادھا سنگین خطرے لئے ہوئے اے۔ زیادہ آبادی لئی خوراک، رہائش، تعلیمی ادارے، روز گار، وسائل دی لوڑ ہوندی اے تے جے وسائل گھٹ رفتار توں ودھن تے بھکھ، غربت، جرائم، جہالت ودھدی اے۔ جیہڑا فساد دا سبب بن دی اے۔ عالمی ماہرین دا کہنا اے کہ دنیا دی آبادی ایس تیزی نال ودھ رہی اے کہ جس تیزی نال وسائل مہیا نہیں ہو رہے۔
آبادی وچ وادھے نال دیگر مسئلیاں دے نال اکثریت دا صحت دی سہولتاں توں محروم ہونا، خوراک دی فراہمی وچ مشکلاں، رہائش، تعلیم تے دیگر بنیادی شیواں جیہڑیاں ضروری نیں ایس نال آبادی ای اکثریت محروم رہندی اے۔ کجھ ملکاں وچ آبادی اُتے کنٹرول لئی پالیسی سازی وچ روایتی تے مذہبی نظریات آڑے آندے نیں۔ ماہرین دے مطابق روز مرہ جرائم، چوری، ڈاکہ زنی، لُٹ مار، دھوکہ دہی، نجی تے سرکاری شعبہ دنیا دی آبادی 1800ء وچ صرف اک ارب سی۔ پہلے آبادی نوں دو گنا (دو ارب ) ہون وچ 127سال (1927ء وچ ) لگے۔
فیر ایس دے بعد صرف 33 ورھے وچ (1960ء ) وچ تن ارب ہوئی ایسے طرح 2012ء وچ 7 ارب ہو گئی تے 2025 ء وچ 9 ارب ہون دا امکان اے۔ زراعت لئی زمین دا رقبہ گھٹ ہو رہیا اے۔ شہر گنجان تر ہوندے چلے جا رہے نیں۔ پین دے پانی دی فی کس دستیاب مقدار گھٹ رہی اے۔ نوجواناں نوں روزگار دے موقعے گھٹ مل رہے نیں۔پاکستان ودھدی ہوئی آبادی توں پیدا ہون والے مسئلیاں دا شکار ملک اے۔ ماہرین دا کہنا اے کہ نہ صرف سیاسی جماعتاں بلکے سماجی تے مذہبی جماعتاں نوں وی عوام وچ ایہہ شعور پیدا کرنا چاہیدااے کہ بال دو ای چنگے ۔ آبادی وچ وادھے پاروں غربت وچ وی بے تحاشہ وادھا ہو رہیا اے تے اک اندازے دے مطابق ایس ویلے ملک دی ادھی آبادی غربت دی زندگی لنگھا رہی اے۔
ہن اسیں ایس دا دوجا پاسا ویکھنے آں۔ کہیا جاندا اے کہ ایہہ جہڑے مسئلے گنوائے جاندے نیں آبادی وچ وادھا ایس داسبب نہیں اے۔ اج توں پہلے اک کھیت توں جنی فصل ہوندی سی اج ایس توں کئی گنا چوکھی ہو رہی اے جے آبادی وچ وادھا ہویا اے تے وسائل وچ وی ہویا اے۔ وسائل گھٹ نہیں بلکے وسائل دی منصفانہ ونڈ نہیں۔ یعنی کجھ بندیاں دے کول دنیا دی 60 فیصد دولت اے تے دوجے پاسے دنیا دی 60 فیصد آبادی غریب اے۔ زمین وچ وسائل دا اینا خزانہ رکھیا اے کہ جیہڑا آن والیاں نسلاں توں وی ختم نہیں ہوئے گا۔ پاکستان وچ صرف 200 خانداناں دے کول پاکستان دی مجموعی آبادی توں زیادہ دولت اے۔ کجھ بندیاں دے کول دنیا دی 60 فیصد دولت اے تے دوجے پاسے دنیا دی 60 فیصد آبادی غریب اے ایہہ ای حال زمین یا رہائش، غذا دا اے۔ امیر جنی غذا ضائع کردے نیں تے جنے مہنگے کھانے کھاندے نیں ایس وچ جے کمی آ جائے تے پاکستان وچ کوئی بھُکا نہ سوئے۔ مختصر قومی تے صوبائی اسمبلی تے ایم پی اے، ایم این اے، وزیر، وغیرہ دے اخراجات ویکھو، ایہناں دی جیہڑی اندرونی تے بیرونی بینکاں وچ دولت اے ایس نوں ویکھو، تے ایہہ گل سمجھ وچ آندی اے اصل مسئلہ آبادی نہیں وسائل دے مسئلے نہیں، وسائل دی ونڈ دا مسئلا اے، ناانصافی اے، اللہ دی نافرمانی دی سزا اے۔
اک گل ہور وی غور طلب اے۔ اکثر یورپی ملکاں وچ ’’بچے دو ہی اچھے‘‘ اُتے عمل کیتا گیا تے اوتھے ہن آبادی وچ ہوشربا کمی ہو جان نال بزرگاں دی کثرت ہو رہی اے ایہہ ملک مجبور نیں باصلاحیت تے ماہر فن نوجواناں نوں پوری دنیا توں درآمد کر رہے نیں۔ رشتے وی دے رہے نیں کم وی دام وی اوتھے نوجواناں دی کمی ہو چکی اے۔ ایسے طرح فرانس وچ اعلان کیتا کہ جیہڑی خاتون سب توں زیادہ بچے پیدا کرے گی اینوں سب توں وڈا سول قومی ایوارڈ دتا جائے گا۔ روس دی حکومت نے ایس طرح عوام نوں کہیا کہ شادی دے بعد ہسپتال وچ آن تے صرف بچہ پیدا کر کے چلے جان ایس دی پرورش، خوراک، علاج، تعلیم تے دیگر ساری ضروریات حکومت ولوں پوریاں کیتیاں جان گیاں۔ایہہ ای حال برطانیہ تے امریکا دا ہون والا اے۔
پاکستان آبادی دے لحاظ نال دنیا دا چھیواں ملک اے تے ایس دے 20 کروڑ توں ودھ نفوس دا 40 فیصد 12 توں 29 ورہے دی عمر دے لوکاں اُتے مشتمل اے۔ ایہہ تعداد ایس توں کدھرے زیادہ وی ہو سکدی اے جنی دسی جاندی اے۔ پاکستان دی ایہہ ودھدی ہوئی آبادی مصیبت نہیں بلکے اینوں رحمت وی قرار دتا جا سکدا اے۔ پاکستان دی آبادی دا اک وڈا حصہ نوجواناں اُتے مشتمل اے تے جے ایہناں نوجواناں نوں صحت مندانہ سرگرمیاں وچ استعمال کیتا جائے تے ایہہ ملکی ترقی وچ اہم کردار ادا کر سکدے نیں۔
آبادی وچ وادھے دے خلاف جیہڑی لمبی لمبی تقریراں کردے نیں جے ایہناں دے والدین انج کردے کہ نویں نسل نوں پیدا نہ کردے تے انج دے خود غرض بندیاں دا دنیا وچ وجود نہ ہوندا (ساڈا نظریہ اسلام دے عین مطابق اے کہ اللہ دے اختیار وچ پیدائش تے موت اے) انج انساناں نے آپ تے جنم لے لیا پر آن والی نسل نوں حق زندگی دین توں گریزاں نیں کہ ایس نال وسائل وچ کمی ہو جائے گی (جویں اوہناں نے ای ایس دنیا وچ ہمیشہ رہنا اے) اج توں پہلے اک کھیت توں جنی فصل ہوندی سی اج ایس توں کئی گنا زیادہ ہو رہی اے جے آبادی وچ وادھا ہویا اے تے وسائل وچ وی ہویا اے۔
ماہرین دا کہنا اے کہ زمین تے سمندر وچ اینے وسائل نیں کہ ہن تیکر ایہناں وچ اک فیصد وی کمی نہیں ہوئی۔ ایسے طرح اللہ نے زمین وچ وسائل دا اینا خزانہ رکھیا اے کہ جیہڑی آن والیاں نسلاں توں وی ختم نہیں ہوئے گا۔ وسائل گھٹ نہیں بلکے وسائل دی منصفانہ ونڈ نہیں۔ ایہہ ای اصل وجہ اے۔ رب دی دھرتی اُتے رب دے نظام دے نفاذ نہ ہون دی وجہ نال مسئلے تے مشکلاں نیں۔ پاکستان وچ ایس ویلے جیہڑی غربت تے معاشی بدحالی اے ایس دی وجہ آبادی دا ودھنا نہیں بلکے وسائل دی غیر منصفانہ ونڈ اے جویں کہ اُتے ذکر اے کہ پاکستان دی ادھی آبادی خط غربت توں تھلے حیاتی لنگھا رہی اے۔