سربرینیکا توں بعد رخائن تے کشمیر وچ جاری نسل کشی

لکھت:حمیداللہ بھٹی

1995 دے مہینے جولائی دی 11 تاریخ نوں سرب فوجیاں نے بوسنیا ہرزیگووینا دے قصبے سرینیکا اُتے قبضہ کر لیا قبضے توں بعد قابض فوجاں نے منظم انداز وچ انج دی قتل و غارت کیتی جس دے دوران صرف داہ دناں وچ اٹھ ہزار توں ودھ مسلمان مارے گئے۔ وحشیانہ قتل و غارت دا المناک پہلو ایہہ وے کہ اقوام متحدہ دی طرفوں امن قائم کرن لئی تعینات فوجی رکاوٹ بنن دی بجائے غیر جانبداررہے حالاں کے ایس علاقے نوں پناہ گاہ دا درجہ مل چکیا سی ۔ دوجی عالمی جنگ توں بعد یورپ وچ ایہہ اجتماعی قتل دی بدترین کاروائی اے جس وچ مارے جان والے مقتولین دی شناخت دا 25 ورھے بعد وی سلسلا جاری اے جس دی وجہ ایہہ اے کہ قتل کرن توں بعد ٹوئے پٹ کے مقتولاں نوں مٹی وچ دبا دتا گیا تے فیر ثبوت مٹان لئی بلڈوزر چلا کے انسانی باقیات کھلار دتیاں گئیاں لواحقین اج وی اپنے پیاریاں نوں لبھن وچ مصروف نیں انسانی باقیات تے دیگر شیواں پہچان کے قبرستاناں وچ تدفین کیتی جا رہی اے نسل کشی دا شکار مسلمان سن ایسے لئی عالمی ادارے کاروائی دی بابت مخمصے دا شکار رہے ایہہ تاخیر قاتلاں نوں شہ دین دے مترادف سی جس دی بنا اُتے حملہ آور فوج نے بے دریغ انسانی لہو وگایا تے زنانیاں دی اجتماعی عصمت دری توں بعد اقوام متحدہ دے ایس ویلے دے سیکرٹری جنرل نوں فی عنان نے سربرینیکا سانحہ نوں اقوام متحدہ دی تاریخ دا بھیانک خاب قرار دتا۔
نوے دی دہائی وچ یوگوسلاد یہ ٹٹن توں بعد جدوں بوسنیا ہرزگودینا نے 1992 وچ ریفرنڈم دے نتیجے دی روشنی وچ اپنی آزادی دا اعلان کیتا تے سرب آبادی نے ریفرنڈم نتیجے تسلیم نہ کیتے جس نال طویل مسلح تنازعے نے جنم لیا ۔ حکومت دی آشیر باد نال بوسنیائی سرب فوجاں نے آزادی دا اعلان کرن دی پاداش وچ نویں ملک اُتے چڑھائی کر دتی تے سربرینیکا اُتے قبضہ کر لیا اک وار بوسنیائی فوج نے ایہہ شہرواگزار کرالیا پر حملہ آور تے دفاعی فوج وچ جھڑپاں ہوندیاں رہیاں انج شہر محاصرے وچ چلا گیا، سنہ 1995ء چھ جولائی نوں فیر حملہ آور فوج نے شدید حملے دے دوران شہر اُتے قبضہ کر لیا سرب فوج دے جنرل ملادچ نے اپنی فوج نوں محکموم شہریاں نوں قتل کرن دا حکم دتا۔ اقوام متحدہ دے بنائے گئے پناہ گزین کیمپ ول جاندے مسلمان مہاجرین نوں گڈیاں توں لاہ کے شروع وچ قتل کیتا جاندا رہیا تے فیر گولیاں بچان لئی پھانسی دین دا سلسلا شروع کر دتا والدین دیاں اکھاں دے اگے بچے تے بچیاں دے سامنے والدین دا لہو بہایا گیا حیران کن امر ایہہ وے کہ نیٹو تے اقوام متحدہ دے دستیاں نے رکاوٹ پان توں اجتناب کیتا تے غیر جانبدار رہے تہذیب و تمدن دے دعویدار یورپ دے وسط وچ انسانی لہو بہان دی کھلی چھٹی اسلام توں مخاصمت لگدی اے جدوں مرن والے مسلان ہون تے کسے نوں انسانی حقوق دا خیال نہیں رہندا۔ جانوراں تیکر دے حقوق دا شور مچان والے وی مسلماناں نوں مردا ویکھ کے چپ سادھ لیندے نیں یورپ توں سلامتی کونسل دے دونواں مستقل ممبران برطانیہ تے فرانس انسانی المیہ روکن توں گریزاں رہے۔ہیگ وچ عالمی عدالت انصاف نے 2017 وچ نسل کشی دا سرب جنرل ملادچ نوں مرتکب ٹھہرایا پر اودوں تیکر بوسنیا تاراج ہو چکیا سی ہن ایہہ سوال پیدا ہوندا اے کہ جے مرن والے غیر مسلم ہوندے تے کیہ فیر وی عالمی ادارے سستی دا انج دا مظاہرہ کردے یا تاخیر نال کم لیندے؟
میانمار دی ریاست رخائن معدنی وسائل نال مالا مال اے ایہہ زرعی اتبار نال وی خوشحال علاقہ اے پر اک بدقسمتی اے اوہ اے مسلماناں دی اکثریت، مقامی لوک وسائل اُتے تصرف چاہندے نیں آزادی نہیں ریاستی فیصلیاں وچ خود مختاری چاہندے نیں جس دی پاداش وچ مقامی آبادی دی زندگی اجیرن بنا دتی گئی اے۔ ایتھے منظم انداز وچ انسانی نسل کشی جاری اے روہنگیا مہاجرین اینے بدقسمت نیں کہ کئی ہفتیاں تیکر سمندر وچ بے یارو مدد بھک نال مردے رہے پر عالمی ضمیر ستا رہیا جدوں روزانہ بھُک دے ہتھوں مرن دیاں خبراں ذرائع ابلاغ وچ شائع ہون لگیاں تے خاصی تاخیر نال ملائشیا نے مہاجرین نوں داخلے دی اجازت دتی جس توں بعد بنگلہ دیش سنے کجھ ہور ملکاں نے مہاجرین نوں قبول کرن دا اعلان کیتا ۔ ہن رخائن دے روہنگیا مہاجرین ملائشیا، بنگلہ دیش، بھارت، انڈونیشیا وغیرہ وچ کھلرے دنیا دی بے حسی اُتے ماتم کر رہے نیں بھارت نے تے ایہناں نوں زبردستی ملک توں کڈن دا اعلان کر دتا اے۔ بنگلہ دیش جتھے ست لکھ دے نیڑے پناہ گزین نیں ایہناں نوں صحت و تعلیم دیاں سہولتاں میسر نہیں یر وی حسینہ واجد مہاجراں نوں جلدی توں جلدی میانمار سٹن نوں بے قرار اے جد کہ میانمار وچ حالات ایہہ نیں کہ رخائن وچ انٹرنیٹ بند اے جس دی بنا اُتے عالمی دنیا مقامی آبادی دے حالات توں بے خبر اے ہجے پچھلے دناں ای دنیا نوں پتہ چلیا کہ برمی فوج رخائن وچ مسلم آبادی دا صفایا کرن لئی فضائی بمباری وچ مصروف اے ایہہ انج دے ملک وچ ہو رہیا اے جس دی حکمران نوبل انعام یافتہ خاتون اے جیہڑی دنیا وچ امن دی گل کردی اے پر اپنے ملک وچ فوج نوں قتل و غارت توں باز رکھن اُتے آمادہ و تیار نہیں دنیا وی انج چپ اے جویں سب کجھ ٹھیک اے ایہہ مذہبی تعصب نہیں تے کیہ اے؟ اقوام متحدہ نوں مسلماناں دے مارے جان اُتے نیند آ جاندی اے تے انسانی المیے نوں روکن لئی اقدامات اُتے تساہل دا شکار ہو جاندی اے۔
کشمیر وچ جاری ظلم و بربریت توں کیہڑا واقف نہیں ایتھے روز انسانی حقوق دیاں دھجیاں اڑائیاں جاندیاں نیں 1947 توں لے کے اج تیکر کشمیریاں نوں سکھ دا ساہ لین دا موقع نہیں ملیاحالاں کے ایہناں دی اینی آرزو اے کہ مستقبل دا فیصلا کرن لئی اقوام متحدہ دی نگرانی وچ استصواب رائے کرایا جائے یاد رہے کہ بھارت خود مسئلہ کشمیر یو این او وچ لے کے گیا سی پر ہنوزیہ ادارہ کشمیر دے بارے اپنی منظور شدہ قرار داداں نوں عملی جامہ نہیں پا سکیا بھارت دی دیدہ دلیری ویکھو ایس نے طے شدہ متنازعہ علاقے دی پچھلے ورہے پنج اگست توں خصوصی حیثیت ختم کرن توں بعد کشمیر نوں ضم کر لیا اے پر عالمی قوتاں چپ نیں مقبوضہ کشمیر دے اسی لکھ بندے قید دی صورت وچ حیاتی لنگھا رہے نیں نوے ہزار توں ودھ کشمیری حق لین لئی جاناں قربان کر چکے نیں پر کسے عالمی طاقت نوں بھارت دے توسیع پسندانہ عزائم دی مزمت دی توفیق نہیں ہوئی کدی کسے کشمیری نوں گڈی دے اگے بنھ کے تزلیل کیتی جاندی اے کدی ننھے جہے نواسے دے اگے دن دیہاڑے نانا مار دتا جاندا اے قاتل شرمندہ ہون دی بجائے ڈھٹائی نال مسکراندا تے تصویراں بناندا اے پر کسے نوں انسانی حقوق یاد نہیں آئے یو این او مبصرین دی موجودگی وچ روزانہ ایل او سی اُتے فائرنگ ہوندی اے جس نال بے گناہ آبادی مار ی جا رہی اے جد کہ بھارت نے گولہ باری لئی ہتھیار گنجان آبادی وچ نصب کر رکھے نیں تاں جے پاکستان جوان دیوے تے کشمیری ای مارے جان ، سفاکی تے سنگدلی اُتے سارے چپ نیں کیوں جے اسی لکھ قیدی تے مارے جان والے نوے ہزار کشمیری مسلمان نیں تے مسلماناں دی جدوں نسل کشی ہو رہی ہوئے تے فیصلا کرنا تے اک پاسے کسے نوں مزمت کرنا وی یاد نہیں رہندا پر اقوام متحدہ جے ظلم و بربریت دے باوجود نیند توں بیدار نہیں ہوندی تے فیصلے کردے ہوئے مذہب نوں پیش نظر رکھدی اے تے ایس ادارہ دی رتی برابر وقعت نہیں رہوے گی۔