بین الافغان مذاکرا ت وچ تاخیر دے خدشات

لکھت:حمیداللہ بھٹی

کئی اراکین دی طرفوں شدید تنقید تے مخالفت دے باوجود لویہ جرگہ نے بھاری اکثریت توں قیدی طالبان نوں رہا کرن دی منظوری دے دتی جس دے تناظر وچ ایسے دے لگ بھگ کجھ خطرناک طالبان نوں وی رہائی مل چکی اے پر افغان حکومت تے طالبان دے وچکار مذاکرات دے حوالے نال چھائے خدشات دے بدل ہنوز موجود نیں باوجود ایس دے کہ افغان حکومت دی طرفوں مذاکراتی کمیٹی دے رُکن غلام قادر مجروح نے ایسے ہفتے فیصلہ کن گل بات دا عندیہ دتا اے پر گل بات دے نتیجے دے حوالے نال کجھ وی وثوق نال نہیں کہیا جا سکدا کیوں جے دونواں طرفوں بداعتمادی تے بدگمانی برقرار اے بداعتمادی تے بدگمانی دی فضا ہجے تیکر کیوں ختم نہیں ہوئی تے کس اُتے زیادہ ذمے داری عائد ہوندی اے؟دا جواب دینا کوئی مشکل نہیں گھٹ یا زیادہ دونویں فریق ذمے دار نیں افغان حکومت وچ شامل کئی انج دے چہرے نیں جیہڑے طالبان دے حوالے نال یکسو نہیں بلکے متضاد سوچ رکھدے نیں ایہناں نوں ملک وچ امن نال کوئی غرض نہیں اوہ بیرونی امداد نوں اہم تصور کردے نیں ایہہ عناصر ہن اینے خود سر ہو گئے نیں کہ امریکی فوج تے دلچسپی گھٹ ہون دا متبادل بھارت نوں سمجھن لگے نیں ایس لئی مذاکرات توں بے زا ری وکھاندے نیں شمالی اتحاد نوں وی کسے نوعیت دی گل بات نال کوئی سروکار نہیں کیوں جے افغانستان وچ امن کاوشاں کامیابی نال ہمکنار ہوندیاں نیں تے بیرونی قوتاں دی مداخلت دا جواز نہیں رہوے گا ایس طرح آمدن دے ذرائع متاثر ہو سکدے نیں ایسے لئی اوہ امن عمل نوں پروان چڑھان وچ حصہ لین دی بجائے بھارت دی ایما دے مطابق متحرک ہوندے تے بھارتی کردار دے تحفظ وچ دلچسپی رکھدے نیں۔ ایس توں پہلاں وجہ تہران دا دہلی دی طرفوں جھکائو سی ہن ممکن اے ایران چین حالیہ معاہدے نال بھارتی کردار محدود ہو جائے۔
ایہہ گل تے طے اے کہ امریکہ ہن ہر قیمت اُتے افغان مسئلے توں جان چھڑانا تے اپنی فوجاں دی تعداد پنج ہزار توں وی گھٹ کرن لئی بے چین اے پر جے اوہ افغان امن دی بحالی دے بغیر ای رخصت ہوندا اے تے پہلے وانگوں افغانستان دے دوبارہ بدامنی دا شکار ہون دا خدشہ اے ایس صورت وچ علاقائی ترقی دے منصوبے متاثر ہو سکدے نیں پر علاقے دی ترقی نال ٹرمپ انتظامیہ نوں سروکار ہوئے یقین نہیں آندا کیوں جے امریکہ وچ انتخابی عمل شروع ہو چکیا اے تے صدر ٹرمپ چاہندے نیں کہ انتخابی مہم دے دوران عوام نوں دسن لئی کجھ انج ہویا جس نال حریف امیدوار نوں چارے شانے چت ڈیگیا جائے اوہ دوجی وار کامیابی لئی اینے بے چین نیں کہ اوہ کجھ نظر نہیں آندا اوہ افغان مسئلے نوں مسائل دی گرداب قرار دیندے نیں تے حل دے ذریعے انتخابی ترازو نوں اپنے حق وچ جھکانا چاہندے نیں ایس لئی اک گل تے طے وے کہ افغان فریقاں نوں اغیار ول ویکھن دی بجائے عوام تے ملک دی بہتری لئی سیاسی مفاہمت لئی اپنی صلاحیتاں نال کم لینا ہوئے گا۔
افغان حکومت نوں کجھ طالبان رہنمائواں دی رہائی پسند نہیں تے اوہ ایہناں رہنمائواں نوں رہا کیتے بنا گل بات دی آرزو مند اے فرانس نے وی اپنے فوجیاں تے امدادی کارکناں نوں ہلاک کرن والیاں دی رہائی توں باز رہن دا مشورہ دتا اے۔ یاد رہوے کہ طالبان نے اقوام متحدہ دی ریفیو جی ایجنسی دی اہلکار فرانسیسی خاتون گوئلار نوں مارن دے نال 5 فرانسیسی فوجیاں نوں وی ہلاک کر دتا سی ایہناں موتاں دے ذمے داراں دی فرانس رہائی نہیں چاہندا بلکے قید رکھن تے سزا دا متمنی اے آسٹریلیا وی ایس حوالے نال فرانس دا حامی اے افغان جنگ دے اہم ا تحادیاں دے مطالبات نظر انداز کرنا امریکی تے افغان حکومت دونواں لئی مشکل اے ایسے لئی انٹر افغان مذاکرات کھٹائی وچ پین دا اندیشہ اے پر انج وی نہیں کہ طالبان دی رہائی دے نکتے دے علاوہ بقیہ تصفیہ طلب مسلیاں اُتے اتفاق ہو گیا اے بلکے ہور وی بے شمار مسئلے نیں جنہاں اُتے کُلی اتفاق نہیں پر قیدیاں دی رہائی بوہت اہم تے حساس اے ایسے لئی سوچ سمجھ کے چلن دی لوڑ اے پر زیادہ سوچ و بچار توں وی منزل ول سفر سُست روی دا شکار ہو سکدا اے۔
افغان حکومت دی طرح طالبان وی قتل و غارت وچ رلت قید کجھ فوجیاں دی رہائی اُتے مخمصے دا شکار نیں ایہہ فوجی طالبان رہنمائواں نوں مارن وچ صف اول وچ لڑدے رہے ایسے لئی ایہناں نوں رہا کرن وچ پس و پیش توں کم لے رہے نیں جس دی وجہ نال باہمی اعتماد دا فقدان اے انج دے حالات وچ جدوں افغان قوم تاریخ دے اہم موڑ توں لنگھ رہی اے تے دنیا امداد دی بجائے دوری اختیار کرن لگی اے دا افغان حکومت تے طالبان نوں ادراک کرنا چاہیدا اے۔
امریکہ دی لوڑ تے امید پاکستان اے اوہ چاہندا اے کہ پاکستان سارے کم چھڈ کے افغان مسئلہ حل کرن تے توجہ دیوے ایس لئی پاکستان طالبان دی مہمان نوازی وچ مصروف اے منگل 25 اگست نوں وزارت خارجہ وچ نشست وی رکھی گئی پر مشرقی سرحد دے وی توجہ دے متقاضی نیں فیر وی محمد صادق خان نوں نمائندہ خصوصی بنانا پاکستانی اخلاص دا مظہر اے تے افغان حکومت تے طالبان نمائندیاں وچ اعتماد دی فضا پیدا کرن لئی کوشاں اے انج دے حالات وچ جدوں نیٹو ایئر پورٹس دی سکیورٹی افغان حکام دے حوالے کرن جا رہیا اے حالاں کے افغان ادارے اینی استعداد نہیں رکھدے ہاں نتیجہ خیز مذاکرات نال امن دی منزل مل سکدی اے پر امن دے قیام نوں یقینی بنائے بغیر افغاناںنوں مسائل دے منجدھار چھڈ کے نسنا مناسب نہیں ایس حماقت دا خمیازہ پورے خطے نوں بھگتنا پئے سکدا اے۔
طالبان رہنمائواں دا اعتماد ایس حقیقت دا مظہر اے کہ اوہ بدلے حالات وچ اپنی بہتر پوزیشن توں بخوبی آشنا نیں پر کمزور گرفت تے بیساکھیاں توں متوقع محرومی نے افغان حکومت نوں مزید کمزور بنا دتا اے ایہو وجہ اے کہ اشرف غنی کسے فیصلے اُتے اپڑن دی ہمت نہیں کر رہے اوہ لمبی افغان جنگ دے باوجود طالبان دی ثابت قدمی توں متوحش نیں تے مستقبل وچ تشکیل پان والی حکومت وچ اپنے کردار دا تعین چاہندے نیں پر اپنے مستقبل دے علاوہ کجھ سوچن نال لاچار صدر نوں ذہن نشین کرن دی لوڑ اے کہ ذاتی مفاد اُتے افغان قوم دا مفاد قربان کرنا اخلاص نہیں تے طالبان دا سخت رویہ وی سمجھ توں باہر اے جے دونویں فریق نرمی تے لچک دا مظاہرہ کرن تے نتیجہ خیز گل بات دی راہ ہموار ہو سکدی اے یاد رکھن والی گل ایہہ وے کہ اغیار دے سہارے دیر پا نہیں ہوندے بہتر فیصلے ملک دی محب الوطن قیادت دی ذمے داری اے۔ گل بات لئی فضا ساز گار اے جس نال فائدہ چک کے دونویں فریق افغان قوم نوں بدامنی دے گرداب توں کڈ لین تے ایس نال تنہا افغانستان ای نہیں پورے خطے اُتے مثبت اثر ہو سکدا اے پر شرط ایہہ وے کہ دونویں پاسے موجود بداعتمادی دی فضا ختم ہوئے تے افغان عوام دے وسیع تر مفاد نوں پیش نظر رکھ کے فیصلے کیتے جان۔
تاریخ گواہ اے کہ اوہ ای فوجاں جنگ جت دیاں نیں جنہاں دی پشت اُتے قوماں متحد ہو کے کھڑی ہون اج کن ففتھ جنریشن وار دے ذریعے وی دشمن ملک فوجاں تے عوام وچ خلیج پیدا کرن دی کوششاں وچ اے تاں جے نظریاتی سرحداں نوں کمزور کر کے دفاع وطن وچ معروف بہادر جوواناں دے حوصلیاں نوں پست کیتا جائے پر بہادر قوماں اتحاد یگانگت نال ایس نوں ناکام بنا رہیاں نیں بلکے وطن عزیز لئی جان دین والے شہداء نوں محسن تے ہیرو سمجھدیاں سی۔ ساڈے معاشرے وچ وی انج دے لوکاں دی کثیر تعداد موجود اے جیہڑی اپنے ہر شہید وطن نوں یاد رکھدی اے تے ایہناں دی خراج تحسین پیش کرن لئی ایہناں دے یوم شہادت نوں ورثاء تے عوام وچ مناندی اے افواج پاکستان جتھے اپنے شہداء دیاں قربانیاں نوں اجاگر کردی اے اونج ای ہر انج دی سماجی تنظیماں ایس کم نوں بڑھاوا دیندیاں نیں۔ ایس قسم دی اک تنظیم نشان حیدر دفاع کونسل وی اے جیہڑی وطن عزیز دے ہر شہید دے یوم شہادت پر وقار طریقے نال مناندی اے۔جنگ ستمبر 1965ء دے ہیروز نوں خراج تحسین پیش کرن لئی وی خاص استحکام کیتا جانا اے ایسے ضمن وچ نشان حیدر پان والے مجاہدین لئی شایان شان تقریب دے انتظامات دے سلسلے وچ جاری اک اجلاس وچ روزانہ بھلیکھا نوں وی مدعو کیتا گیا اجلاس وچ چیئر مین نشان حیدر دفاع کونسل گل خان نے ویڈیو لنک دے ذریعے روزانہ بھلیکھا نال گل بات کردے ہوئے کہیا کہ ساڈا وطن تے ساڈی فوج ہر پاکستانی شہری دی عزت تے وقار دی علامت اے۔ اسیں دفاع وطن لئی لڑن والے پاک فوجاں دے شہداء دے امین آں۔
اجلاس دے دوران روزانہ بھلیکھا دے نال اُچیچی گل بات کردیاں نشان حیدر دفاع کونسل دے سینئر وائس چیئر مین تے سابق جنرل آفیسر کمانڈنٹ جنرل میجر (ر) محمد منشا ء ہوراں آکھیا کہ ساڈی تنظیم مجان پاکستان تے حب افواج پاکستان رکھن والیاں دی تنظیم اے۔ اسیں قوم نوں افواج پاکستان دی دفاع تے استحکام وطن لئی بے مثال قربانیاں دتیاں تے روشناس کروانا آںبالخصوص نویں نسل نوں وطن نال لازوال محبت تے داد رس دینے آں۔ بوہت جلدی شہداء دی لازوال تے بے مثال قربانیاں دے اُتے کتابچے وی چھاپن دا پروگرام اے جیہڑے تعلیمی اداریاں وچ مفت تقسیم کیتے جان گے۔ اسیں شہداء وطن دی شہادت دی داستاناں لوکائی تیکر اپڑان واسطے حکومت پاکستان نال مطالبہ کرنے آں کہ پرائمری توں لے کے ڈگری کلاسز تیکر شہداء وطن دی قربانیاں تعلیمی نصاب دا حصہ بنائیاں جان تاں جے لوکائی اپنے قومی ہیروز دی زندگی دے ہر پہلو جان سکن اوہ فوجاں کدی جنگاں دیاں فاتح نہیں ہو سکدیاں جنہاں دی پشت تے عوام دا اعتماد تے محبت نہ ہوئے۔ ساڈا بدترین دشمن ہندوستان صیہونی طاقتاں نال ساڈی عوام نوں اپنی فوج توں متنفر کرن دی گھناونی سازش وچ مصروف اے تاکے وطن عزیز نوں عدم استحکام دا شکار کیتا جا سکے تے اقوام عالم دی توجہ مقبوضہ کشمیر تے بھارتی مسلماناں تے آر ایس ایس اشویندر پریشد تے مودی سرکار دے ظلم و ستم توں ہٹائی جا سکے پر اودھا اے خواب کدی شرمندہ تعبیر نہیں ہو سکدا کیوں جے پاکستان دی فوج تے عوام اک دوجے نال بھروسے تے محبت دے اٹوٹ رشتیاں وچ بنھے نیں تے نشان حیدر دفاع کونسل دے سینئر وائس چیئر مین میجر جنرل (ر) محمد منشاء ہوراں آکھیا کہ جنگ ستمبر 65,71 دے شہداء نے بہادری تے جرات دی جیہڑی تاریخ اپنے لہو نال رقم کیتی سی اج ساڈے جواناں تے افسراں نے وطن دی مٹی دی لازوال محبت وچ اپنے خون دے نذرانے دے کے جاری رکھی اے بلکے اپنی دلیرانہ شہادت دے کئی باب رقم کیتے نیں اج اسیں ایہناں قربانیاں دی وجہ توں دہشت گردی دے خلاف جنگ جت چکے آں۔ عوام الناس نوں چاہیدا اے کہ اوہ دشمن دی مکروہ چالاں وچ نہ آون تے اپنی فوج دے نال قدم نال قدم ملا کے ملکی دفاع لئی ہر دم تیار رہن ایس موقعے تے نشان حیدر دفاع کونسل دے سیکرٹری جنرل سابق وفاقی سیکرٹری صاحبزادہ طارق قریشی ہوراں آکھیا کہ پاکستان دی خاطر اپنی جاناں دا نذرانہ پیش کرن والے بہادر سپوت قوم دتے متھے دا جھومر نیں اوہناں دے خانداناں دے نال ساڈا روحانی رشتہ اے ساڈی تنظیم نشان حیدر پان والے افسراں دے جواناں دے نال نال مادر وطن دی خاطر جان دین والے ہر سول تے فوجی دی شہادت دا دیہاڑ مناندی اے اسیں شہداء واسطے فاتحہ تے قرآن خوانی کرنے آں تے اوہناں دے اہل خانہ نال مل کے اوہناں نوں خراج تحسین پیش کرنے آں تاں جے کہ لوکائی شہداء دے احساناں نوں جان سکے۔ ساڈا اولین تے آخری مقصد مادر وطن دے خلاف ہر قسم دی دہشت گردی دا دفاع اے تے وطن دے شہداء دی عظمت نوں سلام پیش کرنا اے۔ ایس موقعے تے گل بات کردیاں ہوئیاں مرکزی سیکرٹری اطلاعات کاشف بلوچ ہوراں آکھیا کہ ساڈی تنظیم وچ کارگل دے ہیرو کیپٹن کرنل شیر خان شہید نشان حیدر دے بھائی انور خان تے کارگل جنگ وچ دشمن دے دند کٹھے کرن والے حوالدار لالک جان تے بیٹے طارق لالک جان وی شامل اے ساڈی تنظیم ملک دے طول و عرض وچ پھیلی اے چاراں صوبیاں سنے گلگت، آزاد کشمیر تے شمالی علاقیاں وچ شہدا دے ورثاء تے عوام دی وڈی تعداد ساڈے نال اے۔ روزانہ بھلیکھا نال ایس موقعے تے گل بات کردیاں ہوئیاں پنجاب ؟ چیئر مین رانا مندر خان نے کہیا کہ نشان حیدر دفاع کونسل دے اراکین جنگ ستمبر 1965 دے شہداء نوں خراج تحسین پیش کرن واسطے 6 ستمبر نوں شہداء دے مزاراں تے حاضری دین گے قوم ولوں پھل چڑھاون گے فاتحہ خوانی وی کرن گے بعدازاں سینئر وائس چیئر مین میجر جنرل (ر) محمد منشاء دی سربراہی وچ شہداء دی فیملیز نوں ملن لئی جان گے۔