بھلا ایہ وی کوئی ’’جینا‘‘ اے

لكهت:ڈاکٹر اختر شمار

کجھ قارئین نے میرے کالم پڑھ کے اپنی رائے میرے تک اپڑائی کہ ایہ کہ تسیں ’’سیاست‘‘ دی دھوڑ وچ اپنے آپ نوں گم کر رہے او اسیں تے تہاڈے کالم وچ اوہو پرانا اسلوب تے اوہو متصوقانہ موضوعات پسند کرنے آں تے ایہناں موضوعات پاروں لبھ کے تہاڈیاں لکھتاں پڑھنے آں۔ بھاویں اخبار ہووے یاں فیس بک تہاڈیاں لکھتاں کجھ نہ کجھ سوچن تے مائل کردیاں نیں۔ میں اوہناں نوں کیہ جواب دیندا‘ بس ایناں کہیا کہ کدی کدی آل دوالے دے حالات تے تبصرہ کرن نوں وی دل کردا اے نہیں تے میرا کوئی سیاسی دھڑا نہیں‘ نہ کوئی مفاد وابستہ اے کہ وکھووکھ سیاسی پارٹیاں دی ترجمانی کراں یاں سیاسی رہنماواں نال تعلق بناندا پھراں۔ میں تے صحافیاں تے کالم نگاراں نوں وی گھٹ ملنا واں تے ہن تے کرونا نے سانوں گھر وچ ’’نظربند‘‘ کر رکھیا اے۔ دوجا میں کہڑا داد لین لئی کجھ لکھنا واں۔ میں تے ایس سلسلے وچ دل دی مننا واں کہ دل ای ساڈا سب توں وڈا دوست‘ مشیر تے رہنما اے بشرطیکہ دل وکھووکھ روگاں توں پاک ہووے۔ دل دیاں بیماریاں وچ غصہ‘ کینہ‘ حرص و ہوس لالچ‘ غرور‘ تکبر شامل نیں۔ ایہ بیماریاں ساری عمر ساڈی جان نہیں چھڈدیاں۔ ساڈے بابا جی فرماندے نیں:
’’انسان جیویں جیویں بڈھا ہوندا اے اوہدی حرس و ہوس ’’جوان‘‘ ہون لگ پیندی اے۔ آخری عمر وچ لالچ زیادہ ودھ جاندا اے سگوں ایہ حرص و ہوس تے مرن تک ای نہیں ’’قل خوانی‘‘ تک نال چمڑی رہندی اے‘‘۔
من مارنا اک اوکھا عمل اے بہت پڑھ لکھ کے وی دل دنیا توں نہیں بھردا۔ مرنا تے کوئی وی نہیں چاہندا سگوں ’’موت‘‘ برحق اے تے ساریاں نوں پتہ اے کہ اسیں ہمیشہ ایتھے نہیں رہنا ایہدے باوجود وی اسیں ایہو سمجھنے آں کہ اجے بڑا عرصہ پیا اے تے اسیں مسلماناں دے ذہن وچ تے ایہ گمان وی سجرا رہندا اے کہ زندگی وچ ہیراپھیری‘ چالاکی تے گناہواں دا کیہ اے کہ عمرے تے حج کراں گے تے سارے گناہ معاف ہو جان گے تے اسیں اک معصوم بچے وانگوں بالکل ’’پوتر‘‘ ہو جاواں گے۔ ایس لئی ساڈے وڈے وڈے متمول حضرات‘ تاجر‘ صنعت کار‘ زمیندار‘ سیاسی اکابرین کئی کئی واری حج کردے نیں‘ عمرے کردے نیں تے اکثر تے رمضان دے آخری عشرے مدینے دیاں فضاواں وچ عبادت کردے گزاردے نیں۔ صرف اپنے دل نوں تسلی دین لئی۔ واپس آ کے اوہ فیر توں اوہناں دھندیاں وچ غرق ہو جاندے نیں۔ ناں دے نال ’’الحاج‘‘ لان والے کئی پتھر دل تاجر حضرات دا اپنے ملازمین تے عام لوکاں نال رویہ میں آپ اپنیاں اکھاں نال وی ویکھیا اے۔ حالاں کہ حج عمریاں توں صرف حقوق اللہ دی معافی ممکن اے۔ حقوق العباد دا حساب اپنی تھاں اے۔ جدوں تک بندیاں نال معاملے ٹھیک نہیں ساڈیاں عبادتاں تے ریاضتاں وی ضائع نیں۔
’’من مارنا‘‘ سوکھا نہیں۔ ساڈے اشفاق احمد واصف علی واصف توں ’’من مارن‘‘ دے علاج دا پچھدے سن۔ اک واری کہیا: تسیں ڈھول گلے وچ پا کے گھروں نکل کے لبرٹی لہور دا چکر لائو تے ایسے طرح واپس آ جائو تے ’’خیر‘‘ ہو جاوے گی۔ اشفاق احمد لکھدے نیں کہ میں چار سو اسی روپیے دا ڈھول خریدیا تے اک میراثی توں وجانا وی سکھیا تے دفتر توں آ کے گھر وچ وجاندا وی رہیا پر لبرٹی تک گلے وچ ڈھول پا کے وجاندے ہوئے کیویں جا سکدا سی۔ میرا تے اوہناں دیہاڑیاں طوطی بول رہیا سی۔ فیر واصف صاحب نے اوہناں نوں بوری دا سوٹ پا کے نیلا گنبد توں لوہاری گیٹ تک جان دا کہہ دتا کہ ایہ کرکے ویکھ لوو پر ایہ ذلت تے رسوائی دا سامان ایناں وڈا بندہ عظیم ادیب‘ ڈرامہ نگار تے مشہور بندہ کیویں کر سکدا سی؟ اصل گل ایہہ سی کہ واصف صاحب عاجزی انکساری دی راہ وکھا رہے سن جو مشہور بندیاں لئی اک بڑا اوکھا کم اے۔ واصف صاحب نے اشفاق احمد نوں کہیا کہ جدوں تک جھکو گے نہیں اوس ویلے تک ابلیس نہیں نکلے گا یعنی ابلیس ورگا تکبر چلدا رہوے گا۔ ایس لئی جھکنا ضروری اے‘‘۔
ساڈے بہت سارے لوک کجھ کم صرف ایس لئی نہیں کر سکدے کہ ’’لوک کیہ کہن گے‘‘۔ اسیں اپنے من نوں راضی نہیں کردے ہمیشہ دوجیاں دے بارے سوچدے رہنے آں کہ فلاں کیہ کہوے گا ایناں پڑھ لکھ کے فلاں نوجوان فٹ پاتھ تے دال چاول ویچن لگ گیا یاں معمولی جہی ملازمت کرن لگ گیا ساڈے اندروں ایہ ’’میں‘‘ تے ایہدی ’’بدبو‘‘ ختم ای نہیں ہوندی۔ ساڈے وچوں ہر بندہ مقام تے مرتبے دی تلاش وچ مارا مارا پھردا اے اوہ دوجیاں دیاں نظراں وچ ’’اہم‘‘ وکھائی دینا چاہندا اے۔ اوہ عام انساناں وانگوں جی نہیں سکدا۔ اسیں غلطی کرکے وی ایہدی معذرت ایس لئی نہیں کر سکدے کہ ساڈے اندر دی ’’انا‘‘ ساڈے قد توں وڈی ہوندی اے۔ اسیں معاف کرن توں ہمیشہ قاصر رہنے آں۔ تسیں سڑک تے راہ نہ دین والے نوں برداشت نہیں کردے۔ کھوتا ریڑھی والا موٹرسائیکل والے توں رِنج اے‘ موٹرسائیکل والا کار چلان والے نوں زہرآلود نظراں نال ویکھدا اے۔ اسیں دوجیاں نوں خوش نہیں ویکھ سکدے۔ دوجیاں دی خوشی تے ترقی توں ایویں حسد کرن لگنے آں بھاویں ساڈا اوہدا کوئی دور دا وی تعلق نہ ہووے۔ ساڈے لوکاں وچ اکثر دا مائنڈ سیٹ انج ای اے کوئی کسے توں راضی تے خوش نہیں۔ اک عجیب جیہا غصہ فتورحسد تے انتقام دا الائو دل وچ لئی پھردے نیں۔ ساڈے حکمران وی انج ای نیں اوہ ساریاں پالیسیاں وی صرف اپنے مفادات نوں سامنے رکھ کے بناندے نیں۔ ایتھے تے سڑک تے جو ’’بیریئر‘‘ لائے جاندے نیں ناکہ ختم ہون دے باوجود سڑک تے انجے ای پئے رہندے نیں۔ کوئی بندہ ایہ معمولی جہی آسانی وی دوجیاں نو ںبخشن توں قاصر اے۔ اسیں سارے تنگ ہو رہے ہونے آں پر گڈی توں لہہ کے اوس رکاوٹ نوں اک پاسے نہیں کر سکدے۔ ساڈی زندگی سوکھی کیویں ہو سکدی اے؟ اسیں تے دن بھر غصے نال پھنکارنے آں گھر آ کے وی ایہ رویہ ختم نہیں ہوندا فیر کہنے آں ڈپریشن ہو گیا اے تے دوائیاں استعمال کرن لگ پینے آں‘ بھلا ایہ وی کوئی جینا اے۔٭٭