کمشنر دا کُتا

کمشنر دا منصب معمولی نہیں بڑا بااختیار عہدہ اے وڈی تعداد وچ ’’ہٹو بچو‘‘ دی صدا لان والے ماتحت ہوندے نیں

تحریر حمیداللہ بھٹی

تقویٰ وپرہیز گاری اُتے درس جاری سی سارے سامعین ہمہ تن گوش سن خاتم النبین پیارے آقا ؐ دی حیاتِ طیبہ دے واقعات نال وضاحت کیتی جا رہی سی صحابہ اکرام ؓ دے طرزِ زندگی نال وی دتے جا رہے سن تقویٰ و پرہیز گاری دے بدلے سنائی گئی انعام دی نوید دا وی تذکرہ ہو رہیا سی سامعین دی کثیر تعداد اِنج چپ سی جویں سکتہ طاری ہوئے پیارے آقا ؐ تے صحابہ ؓ دے واقعے سن دے ہوئے اکثر اکھاں وقفے وقفے نال اَتھرو جاری ہو رہے سَن۔ ایہہ سسکیاں ای سکوت توڑن دا باعث سن کجھ دیر بعد درس و خطاب ختم ہویا تے سامعین نوں سوال پچھن دی عام اجازت دتی گئی میں وی کاغذ دے ٹوٹے اُتے لکھ گھلیا کہ حضرت ایہہ تے دسو کہ جے جاننا ہوئے کہ اللہ راضی اے یا نارا ض تے ایہہ کنج پتہ کر سکنے آں؟ ہلکے جہے تبسم نال جواب ملیا کہ ایہہ تے سب توں آسان اے کسے وچ دولت و اختیار نال غرور و تکبر آجائے تے ایس دے شر توں لوک پناہ منگن لگن تے سمجھ جائو اللہ ناراض اے جے کوئی عاجزی و انکساری دا پیکر اے بھلے غریب ای کیوں نہ ہوئے اللہ دی مخلوق نال اپنائیت روا رکھے تے سمجھ جائو اللہ راضی اے اللہ ولوں رکوع و سجود دی توفیق ہوئے تے زندگی اللہ تے ایس دے رسول ؐ دے دسے ہوئے طریقے دے مطابق لنگھاندا ہوئے تے ایہہ متقی و پرہیز گار ہون دا ثبوت ہوئے گا۔ قیامت دے دن انج دے لوک ای کامیاب تے جنت دے حقدار ہون گے۔
اہم عہدیاں اُتے فائز شخصیات وچ نخوت و تکبر ویکھ کے دل توں استغفار دی صدا بلند ہون لگدی اے اللہ تے دولت، اختیار تے مرتبہ دے کے آزماندا اے تے اولاد نوں وی فتنہ قرار دتا گیا اے مخلوق خدا ایہنوں صلہ رحمی دا مظاہرہ کرن دی ہدایت اے فیر ایہہ کیہڑے لوک نیں جیہڑے اپنے جہے انساناں توں کتراندے، غریب تے کمزور نوں دھتکاردے تے فیصلے لکھدے ہوئے ناانصافی کردے نیں کیہ ایہہ نہیں جان دے کہ ساہ رُکن دے بعد قبر وچ جا کے حساب کتاب دینا اے جتھے مرتبہ، دولت، اولاد تے اختیار سب ساتھ چھڈ جان گے فیر غرور و تکبر کس شے دا؟ مِٹھے بول وچ جادو اے تے اخلاق نال گل دی بجائے کِس ورت دے گرجدے برسدے نیں چپ رہن نال پتہ نہیں چلدا کہ کون کیہ اے؟ پر بولدے ای تعلیم و تربیت آشکار ہوندی اے حسب نسب کنج دا اے کجھ وی لُکیا نہیں رہندا تے ایہہ بہتر نہیں کہ چنگی یاداں چھڈ جائو تاکہ دنیا توں جان دے بعد بُرے القابات دین دی بجائے لوک چنگے لفظاں وچ یاد کرن۔
کمشنر دا منصب معمولی نہیں بڑا بااختیار عہدہ اے وڈی تعداد وچ ’’ہٹو بچو‘‘ دی صدا لان والے ماتحت ہوندے نیں کم نہ وی کیتا جائے تے وی تعریف و خوشامد سُنن نوں ملدی اے پر یاد رکھو مرتبے تے اختیار دے دوران ہون والی تعریف تے توصیف وچ اخلاص یا حقیقت نہیں ہوندی زیادہ تر لوک مطلب حاصل کرن لئی تعریفی کلمات دا سہارہ لیندے نیں ہجے پچھلے دناں کمشنر گوجرانوالہ دا اک قیمتی کتا کیہ گواچیا کہ سارے شہر دی شامت آ گئی گلی گلی وچ چوری کیتا ہویا کتا واپس کرو نہیں تے برآمدگی دی صورت وچ قصور وار ٹھہرا کے سخت سزا دین دے اعلان ہو رہے سن ہر نکے وڈے سرکاری اہلکار اُتے کتے دی تلاش دا دبائو سی سارے نکے وڈے افسردفتری کم کاج چھڈ کے صاحب توں شاباش لین لئی کتے دی تلاش وچ ہلکان سن کمشنر ولوں وی سخت احکامات سن کہ کتا لبھو نہیں تے تہاڈی خیر نہیں۔ اک کتے دی تلاش وچ سینکڑاں انسان گلیاں، سڑکاں تے چوراہیاں دی مٹی چھانن اُتے مجبور سن ایہہ متکبرانہ انداز رتبے تے اختیار دی صریحاً توہین سی غرور و تکبر دا غلیظ مظاہرہ سی پر عاجزی و انکساری تے اخلاق دے متضاد کروفروالا رویہ اپنایا گیا شہریاں دی جان اودوں چھڈی جدوں اک گلی وچ کوڑے دے ڈھیر اُتے منہ ماردا کتا لبھ گیا جنہوں پھڑ کے سرکاری کارندیاں نے بڑی عزت و احترام نال کمشنر ہائوس اپڑایا انعام دی آرزو تے پوری نہ ہوئی الٹا سب نوں سخت سسُت کہندے ہوئے جھڑک کے نسا دتا گیا کمشنر دی دانست وچ سارے ماتحت نکمے تے کم چور نیں جنہاں نے کتا لبھن وچ جان بوجھ کے دیر کیتی ایہہ اطوار ویکھ کے مینوں اللہ دے راضی یا ناراض ہون دے متعلق پچھے گئے سوال دا جواب یاد آ گیا۔
ہویا کجھ انج سی کہ کتا کسے نے چرایا نہیں سی بلکہ کمشنر دے گھر دا دروازہ کھلا ویکھ کے بے زبان جانور سڑک اُتے آ گیا تے چلدے چلدے گھر توں کافی دور نکل گیا ایہہ کنڈے والا کوئی تند خو گوشت خور کتا تے نہیں سی جس توں لوک ڈردے بلکہ ایہہ تے انساناں توں مانوس سدھایا ہویا کتا سی جس نے وی پیار کیتا ایہہ دُم ہلاندے ہوئے اوس دے پچھے چلن لگیا جنہوں آوارہ جان کے کجھ بالاں نے گلے وچ رسی پا کے کھیڈنا شروع کر دلیا کھیڈدے تے ہانکدے دن رات لنگھن لگے جدوں شہر وچ اعلان دا سلسلہ شروع ہویا ایہہ اعلان میڈیا دی زینت وی بنن لگے تے بچے ڈر گئے تے کتے نوں سڑک اُتے کھُلا چھڈ دتا جنہوں سرکاری کارندیاں نے پہچان کے پھڑ لیا تے گمشدہ کتا بازیاب ہون دی نوید کمشنر دے گھر جا سنائی تاکہ ماہی بے آب وانگوں تڑپن والے ذوالفقار گھمن نوں کجھ راحت ملے ۔ ایہہ واقعہ بیورو کریسی دے بدترین مائنڈ سیٹ دا عکاس اے کیہ اعلیٰ عہدیاں اُتے براجمان ذہنی لحاظ نال اینے پست نیں کہ اک کُتے دی تلاش نوں سارے سرکاری کما ں اُتے فوقیت دیندے نیں ایہہ غرور و تکبر دا انج دا مظاہرہ اے جنہوں ترک نہ کیتا گیا تے سسکدی، بلکدی تے تڑپدی انسانیت دے ہتھوں مرتبے تے اختیار دی تذلیل ہو سکدی اے یاد رہے ظلم تے ناانصافی نال ای انقلاب دی راہ ہموار ہوندی اے۔
جاہ و جلال سدا بہار نہیں ہوندا عروج نوں زوال وی آندا اے افسراں نے ہمیشہ مختار نہیں رہنا ملازمت توں سبکدوشی دا مرحلہ وی آندا اے جس دے بعد مغرور لوک انتہائی بے بسی و لاچارگی دی زندگی لنگھاندے نیں کوئی ملن نہیں آندا لوک نفرت نال دور نسدے تے تنہائی مقدر بن دی اے فیر یاداں اُتے ای گزارہ کرنا پیندا اے اولاد وی اپنے روزمرہ دے معمولات وچ مصروف ہو جاندی اے تے بابا جی پنشن لیان تے اپنے جہے بے مصرف تے غیر اہم لوکاں تیکر محدود ہو کے رہ جاندے نیں تعریف و توصیف سنن نوں کن ترس جاندے نیں پراک ادھ ملازم دے سوا کوئی جی جی کرن نوں موجود نہیں ہوندا ایہہ جیہڑے کمشنر دے کول خواتین دے کاروبار نال جڑے لوک جی حضوری لئی اج کل صبح و شام چکر لاندے نیں اوہ وی ریٹائرمنٹ دے بعد منہ نہیں لاندے بلکہ انج گم ہوندے نیں کہ لبھن دے باوجود نہیں لبھدے تے بلاوے دے باوجود ملن توں کتراندے نیں۔ ذوالفقار گھمن وی دو تن مہینے تیکر عہدہ توں سبکدوش ہون والے نیں تے کیہ بہتر نہیں کہ عاجزی و انکساری نال ملن سائلین دی تضحیک دی بجائے دلجوئی کرن تقویٰ و پرہیز گاری نال آخرت سنوارن اُتے دھیان دین۔ زندگی کنج لنگھائی اے کسے توں کجھ پچھن دی لوڑ نہیں قرآن و حدیث دی صورت وچ مکمل ضابطہ حیات موجود اے ایہہ رشوت ستانی، ظلم و جبر تے ناانصافی دنیا و آخرت وچ رسوائی دا سامان تے خسارے دا ڈھیر اے دستیاب ویلے نوں نیک کماں دی بجائے نفسانی خواہشات دی نظر کرنا اللہ دی ناراضگی اے بے شک اللہ جنہوں چاہندا اے رکوع و سجود دی توفیق نال نواز دا اے پر غرور تے تکبر اللہ دی ناراضگی اے فرعون، نمرود تے شداد جہے لوک غرور تے تکبر دی وجہ نال ای عبرتناک انجام نال دو چار ہوئے۔