قومی ترقی وچ یونیورسٹیاں دا کردار

جدید دور وچ سوشل چینج تے ڈویلپمنٹ دے حوالے نال یونیورسٹیاں دا کردار بڑا اہم اے۔ ایہہ اک حقیقت اے کہ قومی ترقی جدید یونیورسٹیاں دے بغیر ممکن نہیں اے’ ایہو وجہ اے کہ ترقی یافتہ ملکاں وچ یونیورسٹیاں دی فنڈنگ اتے خصوصی توجہ دتی جاندی اے۔ اج نالج بیسڈ اکانومی وچ معاشی ترقی لئی یونیورسٹیاں دے کرادر توں انکار ممکن نہیں اے۔ معاشی ترقی دے نال یونیورسٹیاں ثقافت’ سیاسی استحکام تے مثبت سوشل چینج وچ وی اپنا کردار ادا کردیاں نیں۔ کسے قوم دی ترقی محض سائنسداناں تے لکھاریاں اتے ای منحصر نہیں بلکہ اوہناں دے علاوہ چنگے استاد’ انجینئر’ ڈاکٹر’ سیاستدان تے کاروبار نوں جدید تقاضیاں دے مطابق چلان والے ہنرمنداں دی وی لوڑ ہوندی اے۔ قومی ترقی لئی سوچن تے سمجھن دی صلاحیت رکھن والے ایسے شہریاں دی وی لوڑ ہوندی اے جہڑے سیاسی تے سماجی ترقی وچ اپنا کردار ادا کرن دے قابل ہون۔ چنگی یونیورسٹیاں دا دارومدار اعلیٰ تعلیم یافتہ تے تجربہ کار فیکلٹی دے نال محنتی طلبا اتے وی ہوندا اے۔ کسے وی یونیورسٹی دا سب توں اہم کم ہنرمند افراد پیدا کرنا تے مسئلیاں دے حل لئی ریسرچ دا پربندھ کرنا ہوندا اے ۔ ایہدے نال یونیورسٹیاں نویں اداریاں دی تشکیل ‘ نویں سماجی قدراں دے فروغ تے لوکاں دی جدید تقاضیاں دے مطابق ٹریننگ وچ وی اپنا کردار ادا کردی نیں۔ معاشی تناظر وچ ویکھیا جاوے تے یونیورسٹیاں نواں علم پیدا کردیاں نیں تے انڈسٹری دے نال رل کے اوہنوں Commodify کردیاں نیں۔ ایہدا سدھا مطلب ایہہ اے کہ یونیورسٹیاں نوں علاقائی مسئلیاں دا مکمل ادراک ہونا چاہیدا اے تے کمیونٹی تے انڈسٹری دے نال مضبوط رابطے استوار کرنے چاہیدے نیں۔
اک واری ڈاکٹر عبدالقدیر خان نے آکھیا سی کہ پاکستان وچ نویں بنن والی یونیورسٹیاں دا کردار بوہتا اہم اے کیوں جے نویں ادارے اپنی اقدار دی تشکیل خود کر سکدے نیں تے اپنی ترجیحات نوں بآسانی قومی مفادات دے نال ہم آہنگ کر سکدے نیں۔ پنجاب وچ نویں یونیورسٹیاں وچ خواجہ فرید یونیورسٹی آف انجینئرنگ اینڈ انفارمیشن ٹیکنالوجی ایس ضمن وچ اک مثال اے۔ 2019 توں ایہہ یونیورسٹی توسیع دے نال استحکام دے عمل توں گزر رہی اے۔ ایس ویلے خواجہ فرید یونیورسٹی وچ 180پی ایچ ڈی استاد اپنی خدمات سرانجام دے رہے نیں جہناں دی تعداد وچ ویلا لنگھن دے نال وادھا ہو رہیا اے۔ ایس یونیورسٹی توں پبلش ہون والی ریسرچ دا ایمپیکٹ فیکٹر دو سال دے عرصے وچ 560 توں ودھ کے 4500 توں ودھ ہو چکیا اے۔ نیشنل ریسرچ پروگرام فار یونیورسٹیز دے تحت 25 توں ودھ ریسرچ گرانٹس ایس یونیورسٹی نوں حاصل ہوچکیاں نیں۔ انٹرنیشنل یونیورسٹی رینکنگز وچ وی خواجہ فرید یونیورسٹی دے رینک وچ بہتری آ رہی اے جہدی مثال ٹائم ہائر ایجوکیشن رینکنگ’ یو آئی گرین میٹرک رینکنگ تے SCIMago دے رینکنگ چارٹس وچ ویکھی جا سکدی اے۔ خواجہ فرید یونیورسٹی وچ کوالٹی ایجوکیشن تے تخلیقی تحقیق اولین ترجیح اے۔
حال ای وچ خواجہ فرید یونیورسٹی ولوں مختلف انجینئرنگ پروگراماں وچ گرلز سٹوڈنٹس تے حفاظ کرام لئی سو فیصد سکالرشپ دا اعلان کیتا گیا اے۔ گرلز سٹوڈنٹس لئی ایہہ سہولت اک طرح نال سائوتھ پنجاب وچ وومن ایمپاورمنٹ دے مترادف اے۔ یونیورسٹی وچ طلبا نوں دتے جان والے سکالر شپس 1000 ملین روپے توں ودھ ہو چکے نیں۔ 28 ایکٹو سٹوڈنٹ سوسائٹیاں سرگرم عمل نیں جہناں دے پلیٹ فارم توں طلبا دی اعتماد سازی تے کردار سازی اتے توجہ دتی جا رہی اے۔ ایہناں سوسائٹیاں دے پربندھ ہیٹھ بے شمار کانفرنساں’ سیمینار’ویبینارز’ ٹریننگ ورکشاپ’ سٹڈی سرکلز’ نمائشاں تے مختلف مقابلیاں دا پربندھ کیتا گیا۔ طلبا دے صحت مند مستقبل نوں ممکن بنان لئی خواجہ فرید یونیورسٹی نوں سموک اینڈ ڈرگ فری کیمپس بنا دتا گیا اے۔ طلبا لئی مناسب سپورٹس دی سہولتاں تے ٹریننگ دابندوبست موجود اے۔2019 توں ہن تک یونیورسٹی ایتھیلیٹ مختلف نیشنل مقابلیاں وچ 50 توں ودھ میڈلز اپنے نام کر چکے نیں۔
انفراسٹرکچر وچ مسلسل بہتری آ رہی اے۔ گیسٹ ہائوس’ ایگزیکٹو کلب ‘ سپورٹس کلب اور فیکلٹی ہاسٹلز فنکشنل ہو چکے نیں۔اوہناں دے علاوہ سٹوڈنٹ ہاسٹلز تے ایکڈیمک بلاک وے چھیتی ای فنکشنل ہو جان گے۔ جدید آلات اتے مشتمل ہائی ٹیک لیب دا قیام عمل وچ آ چکیا اے جہدے توں پی ایچ ڈی ریسرچرز نوں تحقیق دی بہتر تے جدید سہولتاں میسر آن گئیاں۔ خواجہ فرید یونیورسٹی کمیونٹی سروسز دے ضمن وچ وی اپنی ذمہ واری نبھا رہی اے۔ فری میڈیکل کیمپ صاف پانی دی دستیابی’ افطار دستر خوان تے ضرورت مند خانداناں وچ راشن دی تقسیم دی صورت یونیورسٹی دے طلبا سماجی خدمت وچ مصروف نیں۔ چولستان وچ خشک سالی دے دورانیے وچ یونیورسٹی طلبا نے واٹر ٹینکرز دے ذریعے جانوراں لئی چولستان وچ پانی مہیا کیتا تے بے شمار خانداناں لئی پین دے پانی دی فراہمی نوں ممکن بنان وچ اپنا کردار ادا کیتا۔ ماحول دوست انفراسٹرکچر بنیادی ترجیحات وچ شامل اے۔ ایس ضمن وچ 145KVدے سولر پلانٹ دی تنصیب مکمل ہو چکی اے۔ کیمپس وچ 50 ہزار توں ودھ پودے لائے جا چکے نیں جہناں وچ اسی فیصد سایہ دار تے 20فیصد پھل دار پودے لائے گئے نیں۔ یونیورسٹی نے اپنا ویسٹ واٹر ٹریٹمنٹ پلانٹ نصب کیتا اے جہدے توں ویسٹ واٹر ٹریٹ کر کے ہارٹیکلچر تے زراعت لئی استعمال ہو رہیا اے۔ سکیورٹی سٹاف نوں کیمپس وچ استعمال لئی ماحول دوست الیکٹرک موٹرسائیکل دتے گئے نیں۔
بزنس انکوبیشن سنٹر دا قیام عمل وچ لیایا گیا اے تاں جے طلبا دی بزنس توں متعلق سکل نوں ہور پالش کیتا جا سکے۔ سٹوڈنٹس نوں ساری سروسز دی ون ونڈو فراہمی لئی سٹوڈنٹ facilitation سنٹر قائم کیتا گیا اے۔ NAVTTCدے اشتراک نال سائوتھ پنجاب سکل ڈویلپمنٹ سنٹر قائم کیتا گیا اے جہدا مقصد گھٹ تعلیم یافتہ نوجواناں نوں ہنرمند بنانا اے تاں جے اوہ بہتر روزگار حاصل کر کے ملکی ترقی وچ اپنا کردار ادا کر سکن۔ ریسرچ نوں فروغ دین لئی 40توں ودھ نیشنل تے انٹرنیشنل اداریاں تے یونیورسٹیاں دے نال ایم او یوز سائن کیتے گئے نیں۔ ہن خواجہ فرید یونیورسٹی علاقائی انڈسٹری تے ایگریکلچر نال جڑے مسئلیاں دے حل اتے ریسرچ کرے گی تے اوہناں دے مناسب حل تجویز کرے گی۔ ایہدے وچ کوئی شک نہیں کہ مندرجہ بالا تفصیلات دی بنیاد اتے خواجہ فرید یونیورسٹی دا ماڈل ملک وچ موجود باقی ترقی پذیر یونیورسٹیاں لئی اک مثال بن چکیا اے۔ ہائر ایجوکیشن وچ مربوط پلاننگ نہ صرف ویلے دی لوڑ اے بلکہ علاقے دی تعمیرو ترقی تے نیشنل بلڈنگ لئی اک اہم سنگ میل وی اے۔ بلاشبہ خواجہ فرید یونیورسٹی گورنمنٹ آف پنجاب دے ہائر ایجوکیشن وژن دے مطابق اک بہترین مثال دے طور تے ابھری اے۔ عدم استحکام تک دا سفر یقینا جتھے گورنمنٹ دی توجہ تے سپورٹ دا مظہر اے اوتھے فیکلٹی تے سٹاف دی لگن’ محنت تے ہنرمندی دا غماز وی اے جہدے پاروں ہن خواجہ فرید یونیورسٹی دا شمار پاکستان دی صف اول دی یونیورسٹیاں وچ ہوندا اے۔