برطانوی جمہوریت دی اعلیٰ اقدار

لندن دے پچھلے میئر تے ساڈے Etonian وزیراعظم بورس جانسن جہڑے ہن پچھلے ہو چکے نیں دا شمار دنیا دے اوہناں صحافیاں ‘ ممتاز کالم نگاراں تے حس مزاح رکھن والی شخصیات وچ ہوندا اے جہناں دی مثال سیاست دے عالمی افق اتے اج وی اک منجھے ہوئے سیاستدان دے طور تے دتی جاندی اے مگر اگلے دن ایسے سیاسی بھونچال دا شکار ہوئے کہ مسند اقتدار توں اوہناں نے فوری مستعفی ہون دا اعلان کر دتا۔ ماہرین د ے مطابق گڈی دے بجائے بائسیکل اتے سفر نوں ترجیح تے سر دے والاں نوں وکھرے رکھن دے فیشن قرار دین والے بورس جانسن نوں کئی مہینیاں پہلاں وزارت عظمیٰ توں مستعفی ہو جانا چاہیدا سی کہ اوہناں دی بعض سیاسی حرکات تے کئی سیاسی فیصلیاں پاروں پارلیمنٹ وچ اوہناں دی اپنی پارٹی دے ارکان نوں شدید دھچکا لگیا تے انج برطانوی عوام دی اکثریت نوں اوہناں نوں دروغ گوئی تک دا طعنہ دینا پیا مگر بورس جانسن سارے الزاماں دے باوجود اپنی ضد اتے قائم رہے۔ بہت ممکن اے کہ اپنی اوہ ایہہ ضد اجے قائم رکھدے کہ اوہناں دے دست راست وزرا دوست چانسلر رشی سونک تے وزیر صحت ساجد جاوید نے اوہناں دے سیاسی کرتوتاں نوں ویکھدے ہوئے فوراً مستعفی ہون دا
اعلان کر دتا۔ مذکورہ وزرا دے ایس اعلان دے نال ای پچھلے وزیراعظم بورس جانسن نے وی فوری طور تے مستعفی ہون دا اعلان کر دتا۔ پچھلے وزیراعظم بورس جانسن دی سیاسی غلطیاں دی جے فہرست ترتیب دتی جاوے تے اوہ کافی لمی اے جیویں کہ میں اتے لکھیا کہ سیاست دان ہون دے باوجود اپنی طبیعت توں مجبوراً اقلیتاں اتے وی اوہ ایسا سیاسی وار کر جاندے جہنوں عام شخص محض مزاح تصور کردا حالانکہ بورس جانسن مطالعہ تے سیاست دے ماہر تصور کیتے جاندے نیں۔ اوہناں دے آبائو اجداد دا تعلق مسلم گھرانے نال رہیا۔ ترکی وچ اوہناں دا آبائی مکان اج وی موجود اے۔ بورس دا اک ویاہ مسلم زنانی نال ہویا مگر اسلامی روایات توں مکمل آگہی رکھن دے باوجود حس مزاح دا سہارا لیندے ہوئے اوہناں نے نقاب تے برقعہ پان والی مسلم زنانیاں دا مذاق اُڈایا۔ ایسے طرح سیاست وچ وی اوہناں نے بڑے بڑے عجیب کھیڈ کھیڈے۔ رکن پارلیمنٹ کرس پنچر نوں ڈپٹی چیف ویب لانا بورس جانسن دی اوہ پہلی غلطی سی جہدا اوہناں نے مگروں اقرار وی کیتا۔ ایس بارے اوہناں نے بی بی سی نوں دتے انٹرویو وچ اقرار کردے ہوئے آکھیا کہ اوہناں دا ایہہ غلط فیصلہ سی۔ بورس بوہتے پرامید ایس لئی وی رہے کہ کجھ مہینیاں پہلاں اوہناں دے خلاف پیش کیتے عدم اعتماد دے ووٹ وچ اوہ کامیاب ہو گئے مگر سیاسی بحران
جوں دا توں رہیا۔ اپوزیشن لیڈر سرکیئر سٹارمر ولوں شدید تنقید دا سلسلہ وی جاری رہیا۔ تاہم بورس جانسن دی اپنی ٹوری پارٹی دے اکثریتی ارکان پارلیمنٹ تے وزرا ولوں اوہناں اتے سیاسی دبائو ودھدا گیا تے انج آناً فاناً 50توں ودھ وزیراں تے مشیراں نے اپنے استعفے پیش کردتے۔
ہن ایہہ سوال کہ اوہ کہڑے عوامل سن جہناں دی بنا اتے بورس جانسن نوں وزارت عظمیٰ توں فوری استعفیٰ دین لئی اوہناں دی اپنی پارٹی ولوں شدید دبائو دا سامنا کرنا پیا۔ ہویا انج کہ 24گھنٹیاں دے دوران بورس دے خلاف اوہناں دی پارٹی دے ارکان نے استعفے دینا شروع کردتے تے شمالی آئرلینڈ دے وزیر برینڈن لیوس نے دو ٹوک لفظاں وچ جدوں ایہہ آکھ دتا کہ معاملات نوں دوبارہ واپس لیانا ہن ممکن نہیں رہیا تے بورس جانسن نوں پتہ چل گیا کہ اوہناں دا جانا ہن ٹھہر گیا۔ معاملات کیہ سن؟
اک معاملہ تے اوہناں دی سرکاری رہائشگاہ 11ڈائوننگ سٹریٹ وچ اوہ فلیٹ سی جتھے اوہ اپنی منگیتر کیری ہیمنڈر دے نال رہائش اختیار کیتی۔ ایس سرکاری فلیٹ دی تزئین و آرائش اتے بورس جانسن نے وزیراعظم ہوندے ہوے مبینہ طور تے 2لکھ پائونڈز خرچ کیتے جد کہ آرائش و تزئین لئی وزیراعظم نوں سرکاری طور تے 30ہزار پائونڈ الائونس ملدا اے۔ بورس دے پچھلے مشیراعلیٰ ڈومینک نے دعویٰ کیتا کہ بورس نے ایہہ اک ایسی منصوبہ بندی کیتی جہدے وچ چیئرٹی دین والیاں دے ذریعے خفیہ ادائیگیاں کیتیاں گئیاں جہڑی قطعی عیر اخلاقی اقدام سی جد کہ وزیر لارڈ ٹرو دا آکھنا سی کہ فلیٹ دی تزئین و آرائش اتے اٹھن والے اضافی اخراجات وزیراعظم بورس نے اوس ویلے اپنی جیب توں ذاتی طور تے ادا کیتے چنانچہ ایہہ معاملہ الیکٹورل کمیشن دے کول چلا گیا۔
دوجا معاملہ کووڈ19دے ایس او پیز اتے عمل نہ کردے ہوئے 16اپریل 2021 تے فیر 20مئی 2021نوں وزیراعظم بورس جانسن دے سرکاری دفتر 10ڈائوننگ سٹریٹ وچ اوہناں دے ذاتی عملے دی رکھی اوہ پارٹیاں سن جہناں وچ اوہ بادہ کشی تے مخصوص پروہنیاں دا مخصوص ڈریس وچ ادھی رات تک ڈانس وی شامل سی۔ گو وزیراعظم بورس خود شریک نہیں سن مگر پارلیمنٹ دے متعدد اراکین تے مشیر اوہناں پارٹیاں نال خوب لطف اندوز ہوندے رہے۔ ایہہ جاندے ہوئے وی کہ عام برطانوی عوام اتے کووڈ دے شدید حملے نال روزانہ ہون والی موتاں دی تعداد بہت زیادہ ودھ چکی اے۔ 10ڈائوننگ ولوں بھراوں کوشش کیتی گئی کہ پارٹیاں دی خبر نوں لکایا جا سکے مگر موقر روزنامہ ٹیلیگراف دے تحقیقاتی جرنلسٹس خبر حاصل کرن وچ کامیاب ہو گئے تے انج بورس جانسن دے ایس اقدام اتے عوام وچ شدید غم و غصہ پایا جان لگیا۔معاملہ پلس تک گیا تے Sue Grays Reportدے مطابق لاک ڈائون دے دوران ایہہ اقدام انتہائی قابل افسوس سی۔ عوام دا استدلال سی کہ کووڈ نال ہون والی لکھاں موتاں دے باوجود وزیراعظم نے اپنے دفتر وچ ہون والی پارٹیاں بارے دروغ گوئی نال کم لیتا۔ ایہو نہیں ایس معاملے نوں ہور طوالت دیندے ہوئے اپنی ضد تے ہٹ دھرمی اتے قائم رہے۔ پچھلے وزیراعظم بورس جانسن اتے عدم اعتماد دی ہور وی بہت ساری وجوہات نیں جہڑی فیر کدی سہی۔ سردست برطانوی جمہوریت وچ کسی وزیراعظم دا ضد دے باوجود مستعفی ہو جانا ایس گل دا غماز اے کہ مدر آف ڈیموکریسی اج وی برطانیہ دا طرزہ امتیاز اے۔
برطانوی سیاسی تجزیہ نگار فریڈ جہڑے اک علاقائی انگریزی اخبار وچ اک وڈا کالم نگار اے میرے کولوں پچھ رہیا اے کہ برطانوی جمہوریت دے پاکستان وچ جدوں پچھلے 75 ورھیاں توں چرچے عام نیں تے اوتھے آئین تے قنون دی بالاداستی جمہوری حقوق دا تحفظ تے جمہوری اقدار نوں مستحکم کرن والے رہنما اج تک کیوں پیدا نہیں ہو سکے؟ ہن تسیں ای دسو کہ اوہنوں میں کیہ جواب دیاں۔