زمان پارک دا قلعہ

اقتدارجاوید

کیہ عالم سی سارے تتر بتر ہو ئے تریخ ہن اوہناں نوں لبھدی وی نہیں۔ آل تیمور کتھے گئی۔ لوک آل تیمور نہیں تیمور نوں من دے نیں۔ لال قلعہ دلّی وچ بادشاہ وقت بے بس اے تے جائے نماز تے بیٹھا اے۔ ہتھاں وچ رعشہ اے۔ ایہ تیمور دی اولاد دا آخری حاکم اے۔ لال قلعہ وچ تن دن دا فاقہ اے۔ کسے نے کجھ نہیں کھادا پیتا۔ تریخ دسدی اے کہ لال قلعہ وچ مقیم ماواں دے شیرخواراں نوں پلان لئی ددھ سُک گیا سی۔ اک کہرام تے نفسانفسی دا عالم سی۔ خواجہ سرا کدی اک راہداری تے کدی دوجی وچ جاندے۔ جائے امان کدھرے نہیں سی۔ اوس ویلے بادشاہ وقت دی رعایا ساڑھے تن کروڑ دے نیڑے سی۔ شاید اوہناں وچوں ادھی آبادی دل و جان نال بادشاہ وقت دے نال ہووے گی۔ شاید کجھ گھٹ یاں شاید کجھ زیادہ وی ہووے۔ بادشاہ وقت دی فوج وی سی جو اوہدی تے اوہدے نظام تے عام بندے دی حفاظت لئی مامور سی۔ لال قلعہ دے اندر حویلیاں سن اک اک گھر دی ڈیوڑھی دے اگے چار چار داروغہ ہوندے سن۔ اجہے کئی گھر سن بادشاہ وقت رشتے وچ کسے دے دادا تے کسے دے نانا لگدے سن۔ ہر اک لئی باہر نکلن لئی اک پالکی تے پالکی اٹھان والے موجود ہوندے سن۔ سلطنت کیہ سی اوس ویلے دی دنیا دی عظیم ترین سلطنتاں وچوں اے۔ اجے ترقی دی عثمانی سلطنت پورے دھڑلے نال قائم و دائم سی۔ اوتھے خلیفہ عبدالمجید اول دی خلافت سی۔ اجے مغربی ملکاں دی طاقتاں وچ اوہ دم غم نہیں سی کہ ہر تھاں طاقت ازماندے پھرن ایس لئی اجے ہندوستان ای سونے دی چڑیا اوہناں دے ہتھ وچ آئی ہوئی سی۔
ہندوستان دے بادشاہ دا جلال ختم ہو چکیا سی پر جمال اجے باقی سی۔ حالات نے بادشاہ وقت نوں بڈھا بے بس تے بے اختیار کر دتا سی۔ غدر یاں جنگ آزادی وچ بادشاہ توں ودھ عام لوکاں نے اک ہو کے جنگ لڑی سی۔ ملک دے ناں تے ہندو مسلمان تے سکھ اک ہو گئے سن۔ بادشاہ دے ہتھوں جنگ نکل گئی سی انج وی انگریزاں نے بادشاہ وقت نوں وقت توں پہلاں نفسیاتی طور تے مار دتا سی۔ جدوں اوہ آپ وظیفہ خوار ہووے تے کسے دے نال اوہ کیہ کھڑا ہوندا۔ اوہ وچارہ نماز‘ روزے تے شاعری لئی رہ گیا سی۔ بقول اقبال خانقاہوں سے نکل کر رسم ِ شبیری اوہدے وس دا روگ ای نہیں سی رہ گیا۔ بادشاہ توں ودھ نانا صاحب‘ تاتیا ٹوپے‘ رانی لکشمی بائی‘ سنگھاری لال‘ سردار دھارا سنگھ‘ ہیروسنگھ تے راجہ ناہر سنگھ مسلمان بادشاہ لئی جنگ آزما ہو رہے سن۔ ایہ نہیں کہ عام مسلمان ایس جنگ توں دور رہے نہیں بالکل وی نہیں۔ مولوی احمد شاہ‘ عظیم اللہ خان تے شہزادہ فیروزشاہ ایس مرکزی فوج دے کماندار سن جہناں دی بہادری دی وجہ انگریزاں نوں اپنی جان بچانی مشکل ہو گئی سی۔ بادشاہ وقت دی نیمے دوروں تے نیمے بروں والی حالت سی۔ پاکستان دی سیاست شاہی کاروبار بنی تے دلّی دربار دے کردار مرزا چپاتی، مرزا بنو، مرزا چڑیا تے مرزا جھرجھری ایس سیاست تے قابض ہو گئے۔ کوئی پتنگ باز سی تے دوجا پتنگ باز سجناں پر تابکے ایہ حالت تبدیل ہونی سی۔ اوہناں دیاں بحثاں مرغ لڑائیاں تے مرزا چیل دی پتلیاں پنڈلیاں تک محدود ہو گئی۔ اپنی سیاست تے اپنے سیاسی زعما نے پاکستان وچ اپنے لال قلعے کھڑے کیتے۔ اپنے پنج ہزاری دس ہزاری بنائے تے اوہناں نوں اوہ کجھ عطا کیتا جہدا دلی دے بادشاہان دے سان گمان وچ وی نہیں سی ہو سکدا۔
انج سیاست ہن اجیہا موضوع بن گیا اے جو عام ہون دے باوجود پسند نہیں کیتا جاندا جہنوں ویکھو اوہ سیاست تے بحث کردا اے۔ کسے علمی مسئلے تے بالکل وی گل بات نہیں ہوندی ایس لئی کہ سیاستداناں نے اپنی اپنی مخلوق اپنے اپنے دانشور کھڑے کر لئے نیں۔ ہن سجے کھبے دی سیاست آئیں بائیں شائیں ہو گئی اے۔ باعلم طبقہ بے رتبہ ہو گیا اے اوہنوں ایس بیہودہ سیاست توں نفرت جہی ہو گئی اے۔ حالی دے مقدمہ شعروشاعری دے حواشی وچ لکھیا اے۔ عبیدزاکانی قزوینی اک مشہور ہزال شاعر سی۔ ایہ بندہ اقسام علوم وچ ماہر سی اوہنے اک کتاب فن عزیمت وچ لکھی سی تے اوہنوں لے کے شاہ ابواسحاق انجو دے ہاں پیش کرن لئی شیراز گیا سی۔ جدوں بادشاہ دے دربار وچ جانا چاہیا تے پتہ لگا کہ بادشاہ مسخریاں وچ مشغول اے کسے نوں ملن دی ویہل نہیں۔ عبید نے کہیا کہ جے مسخرگی توں تقرب بادشاہی حاصل ہو سکدا اے تے علم حاصل کرنا فضول اے اوسے دن توں ہزل گوئی اختیار کیتی تے اوہدے وچ مشہور ہو گیا۔ پاکستان دے نوجوان وی عبیدزاکانی وانگوں ہو گئے سن یاں عبیدزاکانی پاکستانی نوجواناں وانگوں ہو گیا سی۔ ایس صدی دے پہلے عشرے تک نوجوان طبقہ سیاست تے عملی طور تے میدان سیاست توں اوناں ای دور سی جناں زاکانی بیکار شاعری توں۔ پاکستان دا میدان سیاست یاں کارزار سیاست شاہ ابواسحاق انجو دا دربار ہو چکیا سی۔ وڈے‘ بڈھے لال قلعہ دے بادشاہ وانگوں گوشہ گیر یاں مصلی نشین ہو گئے سن۔
2013ء دے قومی انتخابات وچ نوجواناں وچ اک بے چینی نے جنم لیا ایہ اوس نسل دا نواں جنم سی۔ ایہ نسل نوے دی دہائی وچ پیدا ہوئی سی۔ 2018ء وچ ایس نسل دے طاقت دے مرکز تبدیل کر دتے۔ کئی دہائیاں دی روپیے پیسے دے زور تے چلن والی سیاست عوامی خواہشاں ول مڑن لگی۔ طاقت دا مرکز نواں بنیا‘ سیاسی میدان وچ ایہ نسل ہن کسے دے کہن وچ نہیں سی۔ زمین میروسلطاں توں بیزار ہو گئی۔ نویاں خواہشاں دا مرکز طاقت دے نویں مرکز وچ منقلب ہو گیا۔ زمان پارک دی حیثیت اوس لال قلعہ دے بادشاہ ورگی ہو گئی جو مصلی نشین نہیں سی۔ نوجواناں دی خواہشاں‘ بے چینیاں تے بیزاریاں نے ایس زمان پارک نوں اک استعارہ بنا دتا۔ ہن اصل قلعہ لال قلعہ نہیں لونڈے لپاڑیاں ن زمان پارک نوں عوامی طاقت دا لال قلعہ بنا دتا۔ عوام ابوالمظفر بہادرشاہ ظفر نوں نہیں تیمورلنگ دے نال ہوندے نیں۔٭