گل سرخ یا گلاب

وکھرے رنگاں وچ پھل قدرت دا حسین و جمیل عطیہ تے کرشمہ

حکیم حارث نسیم سوہدروی

وکھرے رنگاں وچ پھل قدرت دا حسین و جمیل عطیہ تے کرشمہ نیں جو خوبصورتی‘ دلکشی‘رنگینی‘ جاذبیت‘ خشبو تے حساسیت اوہناں نوں بخشی اے اوہدی کوئی دوجی مثال نہیں ملدی۔ اوہناں پھلاں دی بھینی بھینی دلربا خشبو انسان نوں مسحور کردیندی اے۔ انسان ای نہیں پرندے تے تتلیاں وی اوہناں دے متوالے نظر آندے نیں ہر پھل دا اپنا رنگ تے خشبو اے۔ پھلاں دی قدروقیمت اوہانں دی رنگ ‘ خشبو تے افادیت دے اعتبار نال مختلف اے۔ ایس طرح ہر اک دی اپنی اہمیت اے۔ ایہہ پھل صرف دلکش ‘ دلربا‘ جاذب نظر تے خوشبودار ای نہیں بلکہ بہت سارے امراض دا شافی علاج وی نیں۔ ایہناں پھلاں وچ اک بہت ای اہم گل سرخ اے جہنوں عام طور تے گلاب کہیا جاندا اے اوہنوں پھلاں دا بادشاہ کہنا مناسب ہووے گا۔ ایہہ اپنی رنگ جاذبیت تے خشبو دے کارن بہت نمایاں اے۔ اوہدی طبی افادیت وی بہت زیادہ اے ایس دے علاوہ ساڈی شاعری تے ثقافت وچ بلند پایہ مقام رکھدا اے۔ فارسی دے شاعراں نے گل لالہ کہہ کے بہت زیادہ موضوع سخن بنایا اے جد کہ اردو شاعراں نے وی ایہنوں ہمیشہ موضوع سخن بنایا اے۔ شاعر مشرق علامہ اقبال دی شاعری وچ گلاب دا بہت ذکر اے۔ موسم بہار دی آمد تے گھراں‘ باغاں تے لاناں وچ ایہہ خوش رنگ تے مسحور کن خشبو نال بھرواں فضا نوں معطر بنائے نظر آندا اے فارسی وچ ایہنوں پلبسائلد کہندے نیں۔ ایہدے نوک دار پودے دی بالائی شاخاں ہوندیاں نیں جہناں اتے سرخ تے شوخ پتیاں نال مزین پھل فضا نوں معطر بناندے نیں فیر شہد دی مکھیاںاوہناں وچوں قیمتی تے صحت افزا ہن گل چوس رہی ہوندیاں نیں۔ گل سرخ یا گلاب دا پودا ساڈے گھراں وچ عام ہوندا اے۔ ایہہ اپنے گہرے سرخ رنگ دی پتیاں نال مزین اپنی خوبصورتی تے مہک دے کارن جواب نہیں رکھدا۔ ہن تے ایہہ گلابی‘ سفید تے گہرا پیلا تے سیاہی رنگت وچ ہوندا تے ملدا اے البتہ اوہناں وچ گلاب جئی خشبو تے مہک نہیں ہوندی۔ گھر‘ باغ‘ لان وچ خوبصورتی ضرور ہوجاندی اے۔ ساڈے قدیم اطبا نے ایہدے اتے جو کم کیتا اے تے اوہدی جو طبی افادیت دسدی اے تے اوہناں اتے جو کم ہویا اے اوہناں دے مطابق گلاب دے پھل مفرح قلب‘ معدہ و جگر لئی ‘ ہتھ پیر سڑنا‘ پیاس دی شدت وچ فیدہ مند نیں۔بصارت نوں بہتر بناندا‘ لہو نوں صاف کردا تے قبض کشا وی اے۔ وزن گھٹ کرن‘ گرمی دا اثر گھٹ کرن‘ ڈگدے بالاں نوں روکن تے جلد نوں تازہ نرم تے ملائم رکھن وچ مفید اے۔ ایس دے علاوہ عضلات دے ریشیاں نوں سکیڑدا تے اورام نوں تحلیل کردا اے۔ امراض قلب وچ ایہدے فیدے نوں تسلیم کیتا گیا اے۔ ایس وجہ نال امراض قلب دی طب یونانی/ مشرقی دی بہت ساری دوائیاں دا اہم جزو اے۔ ایہدا روغن (تیل) تے عرق کئی امراض وچ موثر اے ایہدے توں بنا شربت گل سرخ‘ یرقان‘ معدہ‘ جگردی گرمی‘ زبان دی خشکی تے جلد نوں تروتازہ رکھدا اے۔ گلاب دے پھلاں دی پتیاں وچ موجود حیاتین قوت مدافعت نوں ودھاندی تے گردش خون نوں متوازن رکھدی اے۔ مردہ خلیات نوں رفع کرن وچ معاون تے خون پیدا کرن دی صلاحیت ہوندی اے جد کہ ایہدے وچ موجود حیاتین الف نظر نوں بہتر بناندی تے ہڈیاں لئی مفید اے۔ گلاب دی پتیاں وچ اکایسا فائبر وی اے جو خون دی افزائش دے عمل نوں ودھاندا اے۔ایہہ آنٹی اکسیڈنٹس (مانع تکسیدا جزا) اے۔ جے شدت گرمی دے کارن سردرد ہووے تے گلاب دی پتیاں دی چاہ تے شکر ملا کے پینا یا اوہناں پتیاں دا متھے اتے لیپ کرن توں ختم ہو جاندا اے۔ گلاب دی پتیاں نال تیار کردہ قہوہ شہد اک چیمہ ملا کے پینا قلب تے سینہ دے امراض وچ مفید اے۔ ایس طرحاں گلاب دی پتیاں نال بنا قہوہ بغیر شہد ملائے پینا جگر‘ خون دی نالیاں نوں صاف کردا اے۔ گل قند ایہہ گلاب دی پتیاں توں قند ملا کے بنایا جاندا اے۔ جے قند دی جگہ شہد ملا لیتا جاوے تے گل قند عصلی کہلاندا اے ایہہ قبض کشا مرکب صدیاں توں اطبا قبض دور کرن کیلئے استعمال کراندے نیں تے حکما توں تیار شدہ مل جاندا اے۔ ایہدے بنان دا طریقہ ایہہ اے کہ گلاب دی تازہ پتیاں لے کے صاف کر لین فیر ایس وزن توں دوگنا شہد ملا لین تے چینی یا شیشے دے برتن وچ رکھ کے کجھ دن دھپ وچ رکھو تے روزانہ دو تن واری باہم ملا کے ہلائو ایس طرحاں گل قند عصلی تیار اے جے شہد میسرنہ ہووے تے مصری یا چینی ملا لو۔ زرور: گلاب دے پھلاں وچ چھوٹے چھوٹے بیج ہوندے نیں۔ اوہناں نوں منہ وچ چھالے ہون دی صورت چھڑکا جاوے تے بہت مفید ثابت ہوندااے۔
عرق گلاب: گلاب دے تازہ پتیاں توں اوہدا عرق کشید کیتا جاندا اے جہنوں عرق گلاب کہیا جاندا اے تے عام ملدا اے۔ گھراں وچ عام استعمال ہوندا اے مگر باقاعدہ استعمال نہیں کیتا جاندا جد کہ ایہدا باقاعدہ استعمال بہت مفید اے گھٹ لوک ایہدے فیدیاں توں آگاہ نیں جلد دی تازگی‘ چہرہ دی نمی لئی موثر اے جلد دی خشکی ختم کردا اے۔ چھائیاں ختم کردا اے۔ چہرہ دی دلکشی ودھاندا اے۔ اکھاں وچ پان نال اکھاں دی دکھن ختم کردا اے۔ اکھاں دی دکھن ایہنوں آشوب چشم کہندے نیں۔ موسم گرما وچ تے برسات وچ ایہہ وبا دی صورت وی اختیار کر لیندا اے۔ عرق گلاب ایہدے لئی موثر تدبیر اے دن وچ دو چار بھر دو دو قطرے ٹپکانا مفید ثابت ہوندا اے۔ جے اکھاں نوں چمکدار تے صاف رکھنا مقصود ہووے تے ہر دن صبح و شام دو دو قطرے پائے جان۔
موسم گرما وچ جدوں پسینہ بوہتا اے تے بعض افراد نوں بغلاں توں بدبودار پسینہ آندا اے ایسی صورت وچ عرق گلاب مفید ہوندا اے۔حاملہ زنانیاں دا اکثر دل متلاندا اے ایسی صورت وچ عرق گلاب دو دو قطرے نیم گرم پلانا مفید اے۔ شدت پیاس وچ مصری دا سفوف رلا کے پلانا فیدہ دیندا اے۔ قبض دی صورت عرق گلاب ادھا کپ رات سون توں پہلاں پینا مفید عمل اے۔ قلب دھڑکن دی صورت تے فرحت قلب لئی صبح و شام عرق گلاب ادھا ادھا کپ پینا مفید اے۔ چہرہ دی شگفتگی لئی تے جلد نوں نرم و ملائم رکھن لئی عرق گلاب دا اسپرے بہت موثر علاج اے۔ طب یونانی/ مشرقی وچ عرق گلاب دا استعمال صدیاں توں اے ایس دے علاوہ گلاب دا شربت‘ عطر‘ گل قند‘ روغن(تیل) تے جوشاندہ وی مستعمل اے جد کہ بہت ساری دوائیاں دا اہم جزو اے سانوں چاہیدااے کہ قدرت دی ایس نعمت تے عطیہ نال بھرواں استفادہ کرن تے فطرت دے سائے وچ رہوو ایہو عمل صحت دا راز اے فطرت دے سائے وچ ای انسان دی عافیت اے۔