صحافت دی جمہوری سچائی

اشرف شریف

جمہوری معاشریاں وچ صحافی سیاسی رہنماواں نوں ملدے نیں تے اظہاررائے دی آزادی نشوونما پاندی اے۔ ساڈے ایتھے صحافی سیاستدانوں ملدے نیں تے دوویں اپنے ذاتی مفادات دی فکر وچ ہوندے نیں‘ سکینڈل بن دے نیں۔ ویہہ بائی ورھے دے کیریئر وچ کدی کسے برسراقتدار شخصیت نال لک لکا کے ملاقات نہیں کیتی۔ یوسف رضا گیلانی سن جہناں نے بطور وزیراعظم لہور وچ اپنے گھر سدیا‘ نال نجمی سیٹھی‘ عبدالقادر حسن‘ مستنصرحسین تارڑ‘ امجد اسلام امجد‘ قدرت اللہ چوہدری تے بھاء طفیل سن۔ ایس ملاقات دے بعد گیلانی صاحب نال فون یاں بالمشافہ کدی ملاقات نہیں کیتی۔ اوہناں دا اک سٹاف افسر کجھ دن پچھدا رہیا کہ کوئی کم ہے تے دسو۔ اک واری وزیراعظم شوکت عزیز نوں ملیا‘ اودوں وی پیشہ ورانہ فرائض نبھا رہیا سی۔ عمران خان نال 2008ء وچ اوہناں دے گھر ملاقات ہوئی۔ نذیرناجی‘ عباس اطہر تے اطہرندیم صاحب ورگے سینئر موجود سن۔ ایہناں ساریاں دی شفقت کہ مینوں پہلے بولن دا موقع دتا۔ ایہدے بعد کدی عمران خان نوں نہیں ملیا۔ تخت توں لہن دے بعد دو واری اوہناں دے رفقاء نے سدیا۔ شکریے نال معذرت کر لئی۔
کجھ مہینے پہلاں صدر عارف علوی دے نال گورنر ہائوس وچ کوئی دو سو صحافیاں دی ملاقات ہوئی۔ اوہناں وچوں اک میں وی سی۔ ایہ ملاقات مینوں ایس لئی مناسب لگی کہ صدر مملکت مفاہمت لئی کردار ادا کرنا چاہندے سن تے میں اوہناں دے خیالات توں براہ راست آگاہی چاہندا سی۔ لہور شہر وچ رہندے ہوئے کدی نوازشریف‘ شہبازشریف یاں اوہناں دے کسے رفیق نال ملاقات نہیں کیتی جو ملدے رہے اوہناں دی حالت بدل گئی۔ جدوں نوازشریف سعودی عرب وچ جلاوطن سن تے میرے کالماں تے شکریہ گھلیا۔ فرخ شاہ اوس ویلے شہبازشریف دے سیاسی معاون سن۔ فرخ شاہ نے مینوں پچھیا کہ میاں صاحب پچھ رہے نیں کوئی خدمت ہووے تے دسو۔ میں شکریہ کہہ دتا۔ میں جہناں نوں بہترین سیاستدان سمجھدا سی اوہناں نوں بہت ملیا۔ نواب زادہ نصراللہ خان‘ ڈاکٹر مبشر حسن۔ جو سیاستدان جمہوری اقدار دی تشریح اپنے بدلدے مفادات دے نال بدلدا رہوے میرا اوہدے نال تعلق نہیں بن دا۔ اوہ لوک وی اک ادھ ملاقات دے بعد کوئی اپنے ورگا بالغ نظر تے مشہور صحافی لبھ لیندے نیں۔ برادر مظہربرلاس میرا اک قصہ بڑے دلچسپ انداز وچ سناندے نیں۔ سیاست وانگوں صحافت وچ نظریاتی چیز ہن کوئی نہیں رہی۔ جس دن نظریات دی مارکیٹ اُتے جان لگی تسیں ویکھو کہ سارے نامور صحافی راتوں رات جمہوری و نظریاتی بن جان گے۔ اجے ایہ گھاٹے دا سودا اے۔
اینی بہت ساری تمہید دے نال اک ارتقائی حقیقت پیش کرنا چاہنا واں۔ اسیں جمہوریت نوں اک پکا پکایا پھل سمجھنے آں۔ انگریز دور دے ضابطیاں نوں لوکاں تے مڑھیا گیا۔ سیاسی جماعتاں نے کدی پارلیمنٹ نوں طاقتور بنان دی جنگ لڑی ای نہیں ایس لئی وزیراعظم بے اختیار رہندا اے۔ اداریاں دے وچکار اختیارات ونڈ دتے گئے پر انتظامیہ‘ مقننہ‘ عدلیہ تے ریاستی ادارے اج وی اک دوجے دے خلاف کھڑے نیں ایہدی وجہ ایہہ وے کہ تقسیم اختیارات وچ ابہام دے نتیجے قوم نے کدی ویکھے ای نہیں سن۔ مثالی جمہوریت مانگے تانگے دے قنوناں نال نہیں اپنی دھرتی تے کاشت ہون والی فکر تے تجربیاں دا پھل ہوندی اے۔ پی ٹی آئی پاکستان لئی کجھ کر سکی یاں نہ کر سکی پر اک احسان کر رہی اے کہ اوہنے معاشرے دے نمایاں چہریاں دی جمہوریت بارے اصل سوچ نوں ننگا کر دتا اے۔ 1973ء دے آئین دے ناں تے استحصالی طبقے نے اپنا شکنجہ جس طرح جما رکھیا اے اوہ ڈھلا ہو رہیا اے۔ ایس بدلدی سوچ نے ایہ دن وکھایا کہ دانشور‘ سیاستدان قمرالزمان کائرہ وی 90 دن اندر اسمبلی دے انتخابات نہ کران دا جواز حالات دس رہے نیں یعنی مصنوعی حالات آئین توں بالاتر بنا دتے گئے۔ جمہوریت دا سجرا جھونکا سپریم کورٹ دے ازخود نوٹس دے اختیار تے پارلیمنٹ دی قنون سازی اے۔ ایس قنون نوں پی ڈی ایم حکومت اپنے غیرجمہوری اقدامات نوں تحفظ دین لئی ورتنا چاہندی اے۔ پی ڈی ایم پہلے وی اجیہا بہت کجھ کر چکی اے تے جدوں تک اوہدی حکومت اے ایہ کردی رہوے گی پر مینوں اوہ ویلا یاد اے جدوں نوازشریف دی ہیوی مینڈیٹ حکومت نے اسمبلی دی تحلیل بارے صدر دے اختیارات گھٹ کرن تے قنون سازی دا سوچیا۔ اصل وچ نوازشریف اپنی حکومت نوں بچانا چاہندے سن۔ اسٹیبلشمنٹ دا زور سی نوازشریف بچ نہ سکے تے پرویزمشرف نے اوہناں نوں ہٹا دتا۔ ایس تجربے دی بناء تے پی پی تے ن لیگ 2010ء وچ جدوں اٹھارویں ترمیم لیائیاں تے صدر توں 58 ٹو بی کھوہ لئی۔
جسٹس سجادعلی شاہ تے موجودہ چیف جسٹس عمرعطا بندیال بارے نواز لیگ دا لہجہ قابل تعریف نہیں۔ نواز لیگ اپنے کم آن والے ججاں نوں بعداز ریٹائرمنٹ نوازن دا ریکارڈ رکھدی اے۔ نویں قنون سازی سردست پی ٹی آئی تے عدلیہ نوں غیرمناسب لگ رہی اے۔ حقیقت وچ ایہ قنون پی ڈی ایم نوں بچان لئی ای بنایا گیا اے پر کجھ مہینے بعد پی ایم دا حوالا رہوے گا نہ جسٹس عرعطابندیال چیف جسٹس رہن گے۔ ممکن اے طاقت دے کجھ دوجے مرکز دی سوچ وی بدل چکی ہووے۔ تحریک انصاف دی مقبولیت دا گراف ایسے طرح رہیا تے اوہ اقتدار وچ ہووے گی۔ اج تحریک انصاف جس قنون دی مخالفت کر رہی اے کل تریخ وچ ایہ لکھیا جا سکدا اے کہ تحریک انصاف دی جمہوری جدوجہد دا راہ روکن لئی پارلیمنٹ یونین نے جو قنون ب نایا اوہ A Blessing in disguise ثابت ہویا۔٭