تیجی مخلوق

پاکستان نوں آزاد ہوئے 75ورھیاں توں ودھ دا عرصہ لنگھ چکیا اے مگر
اسیں اج وی تعلیم‘ صحت ‘ قنون‘ زندگی دے ہر میدان وچ دنیا دے مختلف ملکاں توں بہت پچھے نیں

زینب امین

پاکستان نوں آزاد ہوئے 75ورھیاں توں ودھ دا عرصہ لنگھ چکیا اے مگر اسیں اج وی تعلیم‘ صحت ‘ قنون‘ زندگی دے ہر میدان وچ دنیا دے مختلف ملکاں توں بہت پچھے نیں۔ اج وی عام بندے نوں دو ویلے دی روٹی لئی دن رات محنت کرنا پیندی اے۔ اج وی بہت سارے لوک بدترین زندگی گزارن تے مجبور نیں۔ پاکستان وچ جتھے عام بندے نوں زندگی گزارن وچ بہت سارے مشکلاں دا سامنا کرنا پیندا اے اوتھے مرد تے زنانی وچ اللہ تعالیٰ دی اک تیجی مخلوق وی موجود اے۔ جی یقینا تسیں سمجھ گئے او میں کہڑی مخلوق دی گل کر رہی واں۔ ساڈا معاشرہ اوہناں نوں مختلف ناماں توں پکاردا اے۔ کوئی اوہناں نوں ہجڑاتے کوئی اوہناں نوں کھرا تے کوئی خواجہ سرا کہہ کے پکاردا اے۔ ایہہ معاشرے دا اوہ طبقہ اے جہناں نوں ہر کوئی حیرت دی نظر نال ویکھدا اے۔ اکثر کجھ سوال میرے ذہن وچ آندے نیں۔ کیہ مرد یاں زنانی بن کے پیدا ہونا کسی انسان دے ہتھ وچ اے؟ کیہ کوئی جان بوجھ کے خواجہ سرا بننا پسند کرے گا؟ مرد ہووے یا زنانی یا فیر خواجہ سرا سارے اللہ تعالیٰ دی تخلیق کردہ مخلوق نیں فیر خواجہ سراںنال نفرت کیوں؟ کیہ ایہہ انسان نہیں؟فیر اوہناں دے نال ایہہ سلوک کیوں؟ خواجہ سرا وی ایس معاشرے دا حصہ نیں اوہناں نوں وی اوہ ساری سہولتاں ملنی چاہیدیاں نیں جو کسی دوجے شہری دا حق نیں۔ مغرب وچ خواجہ سرا دے حقوق اک لمے عرصے توں اک گرما گرم موضوع رہیا اے لیکن پاکستان وچ خواجہ سرا واں نوں ایہدے توں وی ودھ سخت حقیقت دا سامنا اے۔ پاکستان وچ قنونی طور تے تحفظ یافتہ اقلیتی گروپ دے طور تے تسلیم کیتے جان دے باوجود‘ خواجہ سراواں نوں معاشرے دی ہر سطح تے امتیازی سلوک تے بدسلوکی دا سامنا کرنا پیندا اے۔ کجھ صورتاں وچ‘ اوہ تشدد تے قتل دا وی نشانہ بندے نیں۔ ایہہ اوہ زندگی نہیں اے جو کسی نوں لنگھانی چاہیدی اے لیکن ایہہ اوہ زندگی اے جہدے وچ خواجہ سرا پاکستان وچ رہن تے مجبور نیں۔ پاکستان وچ ٹرانس فوبیا بہت زیادہ اے تے ٹرانس جینڈر لوکاں نوں امتیازی سلوک‘ بدسلوکی تے تشدد توں بہت گھٹ تحفظ حاصل اے۔ 2013وچ اک ٹرانس جینڈر زنانی نوں ’’غیر اخلاقی لباس‘‘ پہنن دا الزام لان مگروں قتل کر دتا گیا سی۔ مئی 2014 وچ کراچی وچ اک خواجہ سرا زنانی نوں چار بندیاں نے بالاں توں گھسیٹ کے لے جان مگروں زیادتی دا نشانہ بنایا۔ پاکستان وچ ٹرانس جینڈر لوکاںدے نال اکثر دوجے درجے دے شہریاں جیاسلوک کیتا جاندا اے تے روزگار تلاش کرن یا صحت دی خدمات تک رسائی حاصل کرن دی کوشش کرن تے اوہناں نوں اکثر ہراساں کیتا جاندا اے۔ جملہ کیتا جاندا اے تے اوہناں دے نال امتیازی سلوک کیتا جاندا اے۔ پاکستان وچ خواجہ سراواں دے حقوق سخت محدود نیں۔ باضابطہ معیشت وچ کم کرن والے ٹرانس جینڈر افراد اتے کوئی ممانعت نہیں اے لیکن اوہناں نوں زندگی دے بہت سارے شعبیاں توں امتیازی سلوک تے اخراج دا سامنا کرنا پیندا اے۔ ہر سال خواجہ سراواں دے خلاف نفرت دے کجھ ای جرم درج ہوندے نیں لیکن ایہہ صرف اوہناں دے وجود بارے بیداری دی کمی تے ایسے جرماں دے ہون تے پلس افسراں دی شکایت درج کرن وچ ہچکچاہٹ دی وجہ نال اے۔ پاکستان وچ خواجہ سراواں دی صورتحال تیزی نال خراب ہو رہی اے۔ حکومت نوں اوہناں نوں امتیازی سلوک تے تشدد توں بچان لئی کارروائی کرن دی لوڑ اے تے ایس گل نوں یقینی بنان لئی کوششاں کرن دی لوڑ اے کہ اوہناں نوں تعلیم‘ صحت دی دیکھ بھال تے دوجی ضروری خدمات تک رسائی حاصل ہووے۔ پاکستان وچ خواجہ سراواں نوں نہ صرف حکومت ولوں بلکہ سماجی تے مذہبی اصولاں توں وی قنونی چیلنجاں دا سامنا اے۔ انج دا کوئی قومی قنون نہیں اے جو خاص طور تے ٹرانس جینڈر لوکاں نوں امتیازی سلوک یا تشدد توں بچاندا اے تے ٹرانس خواتین خاص طور تے اکثر جسمانی تے جنسی تشدد دا سامنا کردیاں نیں۔ پاکستان وچ ٹرانس جینڈر افراد وی نفرت انگیز جرماں دا شکار ہو سکدے نیں۔ بشمول جسمانی حملیاں تے املاک اتے حملے۔ بعض صورتاں وچ‘ خاندان ٹرانس جینڈر لوکاں نوں یکسر رد کردے نیں۔
پاکستان وچ خواجہ سراواں دے حقوق نوں فروغ دین لئی سول سوسائٹی دے گروپاں ولوں پچھلے کجھ ورھیاں وچ چھٹپٹ کوششاں کیتی گئیاں نیں لیکن پیش سست رہی اے۔ مارچ 2017 وچ بہت ساری پاکستانی سول سوسائٹی تنظیماں دے نمائندیاں نے انسانی حقوق تے داخلہ دی وزارتاں دے حکام نال ملاقات کیتی تاں جے خواجہ سراواں نوں امتیازی سلوک تے تشدد توں بچان دے طریقیاں تے تبادلہ خیال کیتاجا سکے۔ تاہم اوہدے مگروں بہت گھٹ پیش رفت ہوئی اے۔ اک چنگی زندگی لنگھانا سارے لوکاں دا حق اے۔
پاکستان اک جمہوری ملک اے ایتھے سارے شہری برابر نیں۔ پاکستان اک خاص نظریے دے تحت معرض وجود وچ آیا۔ ساڈے بزرگاں نے پاکستان بنان لئی بہت ساری قربانیاں دتیاں۔ اوہ قربانیاں ایس لئی ای دتی سی کہ اسیں آزاد مملکت وچ سانس لے سکن۔ اللہ تعالیٰ تے اوہدے رسولؐ دے دسے ہوئے اصولاں اتے زندگی گزار سکن۔ اسلامی قنون دے مطابق سارے انسان برابر دا حق رکھدے نیں۔ کیہ تسیں کدی سنیا اے کہ سورج نکلیا ہووے مگر اوہنے کسی اک مخصوص جگہ اتے نکلن توں انکار کیتا ہووے یا کسی علاقے وچ مینہ ہووے مگر کسی خاص جگہ اتے ہون توں انکار کیتا ہووے جدوں قدرت اپنی شیواں وچ فرق نہیں ڈھالدی فیر اسیں کون ہونے آں کسی کولوں کسی چیز دا حق کھون والے۔میری والدہ اکثر کتھے کردیاں سن کہ ایہہ اللہ تعالیٰ دے بندے ہوندے نیں۔ معصوم ہوندے نیں تے اللہ تعالیٰ دے کول ہوندے نیں اوہناں دی دعاواں لینی چاہیدیاں نیں لیکن میں اکثر یونیورسٹی توں واپسی اتے شملہ پہاڑی دے اشارے اتے کجھ خواجہ سراواںنوں بھیک منگدے ویکھدی واں یا لوکاں نوں اوہناں دا مذاق اڈاندے ویکھدی واں تے روح کپ جاندی اے کہ کیہ ایہہ انسان نہیں؟ کیہ اوہناں نوں جین دا حق نہیں؟ حکومت نوں چاہیدا اے کہ اوہناں دی جان و مال دی حفاظت کرے اوہناں لئی تعلیم دا انتظام کرے کیوں جے بغیر تعلیم دے کوئی وی معاشرہ ترقی نہیں کر سکدا۔ اوہناں لئی وکھرے ہسپتال دا پربندھ کرے تاں جے ایہہ لوک وی معاشرے وچ دوجے لوکاں وانگوں زندگی لنگھا سکن۔ جہڑا شخص وی دنیا وچ آیا اے اوہنوں زندگی لنگھان لئی بنیادی شیواں دی لوڑ ہوندی اے۔ بنیادی شیواں نوں عوام تک پہنچانا حکومت دی ذمے واری اے۔