بے ہنگم آبادی دا ناسور

دنیا بھر وچ بہت سارے مسائل آبادی وچ وادھے نال جڑے ہوئے نیں جہناں وچ سب توں وڈا مسئلہ عام لوکاں لئی خوراک دی عدم دستیابی یا خوراک دی کمی اے

ایزدیار نیازی

اقوام متحدہ نے اپنی اک رپورٹ وچ واشگاف لفظاں وچ ایس امر دا اظہار کیتا اے کہ دنیا بھر وچ بہت سارے مسائل آبادی وچ وادھے نال جڑے ہوئے نیں جہناں وچ سب توں وڈا مسئلہ عام لوکاں لئی خوراک دی عدم دستیابی یا خوراک دی کمی اے۔
ناروے دی آبادی ایس ویلے تقریباً 54لکھ اے۔ 1970 وچ ملکی آبادی 39لکھ توں ذرا گھٹ سی۔ اگرچہ ناروے دی آبادی مختلف گروہواں اتے مشتمل اے فیر وی کجھ گلاں بحیثیت قوم ایہنوں اکٹھا کردیاں نیں۔ برابری جئی اقدار پورے معاشرے وچ رچی ہوئی اے۔ اکثر لوک بلند مادی معیار زندگی رکھدے نیں تے آبادی دا تعلیمی معیار خاصا بلند اے۔ ناروے وچ مکمل مذہبی آزادی اے۔ عام لوکاں دی زندگی اتے آسائش اے تے اوہناں نوں اوہ ساری سہولتاں دستیاب نیں جہدی اک انسان نوں لوڑ ہوندی اے۔ ایہہ سطور ایس ضمن وچ لکھی گئیاں نیں ۔
ماہرین دے مطابق ایس ویلے دنیا دی آبادی وچ 1.8فیصد دے تناسب نال وادھا ہو رہیا اے۔ ایشیا سب توں ودھ تیزی نال ودھن والی آبادی دا مرکز اے۔ دنیا دی تقریباً سٹھ فیصد آبادی ایس خطے وچ وسدی اے۔ اقوام متحدہ دے اعدادوشمار دے مطابق دنیا وچ سب توں ودھ آبادی والے دس ملکاں وچ پاکستان دا نمبر 6واں اے جہدی آبادی 20230تک 245ملین تک پہنچ سکدی اے۔ چالوں سال قومی ادارہ شماریات دی جاری کردہ رپورٹ دے مطابق پاکستان دی آبادی 24کروڑ توں تجاوز کر چکی اے۔ اک رپورٹ دے مطابق سال 2023دے اخیر تک دنیا بھر دی کل آبادی ساڈے 8ارب ہون دا امکان اے۔
ایس حوالے نال پاکستان دی گل کیتی جاوے تے صورتحال بہت مخدوش وکھائی دیندی اے۔ ویسے تے پاکستان ایس ویلے گوناں گوں مسائل نال دوجار اے۔ بے روزگاری‘ مہنگائی تے لوڈشیڈنگ جئے مسائل نیں کہ تھمن دانام نہیں لے رہے لیکن ایس سب توں قطع نظر کینسر دے پھوڑے وانگوں پھیلدا اک مسئلہ اے بے ہنگم آبادی دا ناسور اے۔ ایہہ نہ صرف ملکی ترقی دی راہ وچ بہت وڈی رکاوٹ بنیا ہویا اے بلکہ ملکی وسائل نوں وی ایسے طرحاں ہڑپ کردا جا رہیا اے جیویں مگرمچھ سمندری مخلوق۔ اقوام متحدہ سنے ماہرین دے بار بار انتباہ دے باوجود کہ پاکستان وچ چار کروڑ توں ودھ افراد خط غربت دی لکیر توں وی تھلے زندگی بسر کرن تے مجبور نیں‘ست کروڑ توں ودھ پاکستانیاں نوں پین دا صافی پانی ای میسر نہیں۔ پنجاب جہڑا گیارہ کروڑ آبادی دے نال پاکستان دا سب توں وڈا تے نسبتاً خوشحال صوبہ اے دے 9کروڑ لوکاں نوں سینیٹری مسائل دا سامنا اے۔ ست کروڑ دے کول لوک اک اک کمرے دے گھراں وچ رہن تے مجبور نیں۔ ودھدی بیروزگاری‘ صحت‘ تعلیم‘ ٹرانسپورٹ تے دوجے متفرق بنیادی سہولتاں دے فقدان دے باوجود حکمراناں نوں ایہہ سمجھن وچدشواری ہو رہی اے کہ ایہناں مسئلیاں دی اصل وجہ کیہ اے۔
ودھدی آبادی دے حوالے نال اقوام متحدہ دی پچھلے سال دی رپورٹ مگروں دنیا بھر وچ 31کروڑ توں ودھ ماواں مختلف قسم دی بنیادی طبی سہولتاں دے فقدان پاروں زچگی دے عمل توں لنگھدیاں نیں جہناں وچوں 20کروڑ توں ودھ ماواں تے ایسیاں نیں جہڑی اپنی زندگی وچ اوسطاً چارتوں چھ واری ایس طرحاں دے خطرناک حالات توں بار بار بالاں نوں جنم دے چکی ہوندیاں نیں۔ ایسی خواتین دی تعداد ہور وی تشویشناک اے جو بنایدی طبی سہولتاں تے متوازن غذا دی عدم دستیابی دے کارن ایس عمل دے دوران ای زندگی دی بازی ہار جاندیاں نیں۔
اقوام متحدہ نے اپنی ایسے رپورٹ وچ واشگاف لفظاں وچ ایس امر دا اظہار ایہناں لفظاں وچ وی کیتا اے کہ دنیا بھر وچ بے شمار مسائل آبادی وچ وادھے نال جڑے ہوئے نیں جہناں وچ سب توں وڈا مسئلہ عام لوکاں لئی خوراک دی عدم دستیابی یا خوراک دی کمی اے۔
تلخ حقیقتاں تے المیے: تسیں اپنے آسے پاسے انج دے بے شمار لوکاں نال ملدے ہوو گے جہڑے یا تے غربت دی لکیر دے آسے پاسے نیں یا ایس توں وی تھلے۔ ایس طبقے دی اکثریت دے بمشکل صرف گھر دے سربراہ دا شناختی کارڈ بنیا ہویا ہوندا اے جد کہ اکثریت دی شریک حیات دا نہ تے شناختی کارڈ ہوندا اے تے نہ ای اوہناں دا کدھرے اندراج تے انج دا ای حال بالاں دی پیدائش دا وی اے۔ حیران کن انکشاف ایہہ اے کہ ایس طبقے دے بالاں دی اوسط تعداد پنج توں چھ دے درمیان ہوندی اے۔ المیہ صرف ایہو نہیں کہ بالاں دی اوسط تعداد فی خاندان ودھ اے بلکہ اصل المیہ ایہہ اے کہ ایہناں جئے لکھاں خانداناں دے کروڑاں افراد دا کدھرے اندراج تک نہیں اے۔ 20ورھیاں وچ پاکستان دی آبادی وچ 57 فیصد وادھا نوٹ کیتا گیا یعنی 3فیصد فی سال وادھا (جد کہ امریکہ وچ آبادی دا شرح وادھا 1.7فیصد سالانہ اے) جو دوجے ملکاں دے مقابلے وچ بہت زیادہ اے۔
حکومت نوں کیہ کرنا چاہیدا اے: ماہرین دے مطابق ایس مسئلے نوں حل کرن لئی خاندانی منصوبہ بندی دے محکمے نوں فعال بنا کے بنگلہ دیش تے ایران دے تجربیاں توں استفادہ کرنا ہووے گا جہناں نے سارے مکاتب فکر نوں اعتماد وچ لے کے لوکاں نوں بالاں دی پیدائش وچ مناسب وقفے تے منصوبہ بندی دا پابند بنایا اے۔