پنجابی دے مہمان لکھاری

ایہناں دی موت نال اردو ادب دی اک وضع دار تے گریس فل ادبی جوڑی دا ساتھ ٹُٹ گیا۔ اصغربٹ نے اک ایکٹ دے ڈرامے اوس ویلے لکھنے شروع کیتے جدوں تھیٹر دا باقاعدہ قیام عمل وچ نہیں سی آیا۔ ایس سلسلے وچ اوہناں نے ایسن دے کھیل ”پلیئرز آف سوسائٹی” نوں اردو دے قالب وچ کمال ہنرمندی نال ڈھالیا۔ اوہ سٹیج نوں ڈرامے دی پچھان تے ڈرامے دا امتحان سمجھدے سن۔
اصغربٹ دا شمار اردو ڈرامے دے شہرت یافتہ تخلیق کاراں وچ ہوندا سی۔ ایہناں دے طویل ڈرامیاں توں 490 صفحیاں تے مشتمل چار ڈرامے ”چند منتخب طویل سٹیج ڈرامے” دے ناں توں کجھ چر پہلاں سامنے آئے جہدے بعد اوہ اچانک ناول دے افق تے اپنے طویل ناول ”ٹوٹی کہاں کمند” تے نمودار ہوئے تے قارئین نوں چونکا دتا۔ 684 صفحیاں تے مشتمل ایہ ناول کئی کرداراں دی اجہی الف لیلیٰ اے جو کہانی در کہانی اک تسلسل دے نال اگے چلدی جاندی اے تے ناول دے اختتام نوں زندگی دے اک نویں دور بارے روشناس کراندے نیں۔ ایہناں دے ناول ”ٹوٹی کہاں کمند” دے ابتدائی باب اینے دلچسپ تے حیرتاں نوں گرہ وچ بنھدے چلے جاندے نیں ایہناں نے بیسیوں کرداراں نوں اوہناں دے داخلی احساسات تے طویل دورانیے دے ڈرامیاں وچ زندگی دے حالات نوں اک حقیقت نگار دی حیثیت نال ویکھیا تے اپنے ناول دے کرداراں دے راہیں جیندی جاگدی زندگی دا متحرک منظرنامہ پیش کیتا۔
ایہناں نے اپنی پیشہ وارانہ عملی زندگی توں ریٹائرمنٹ دے بعد فراغت دے قیمتی تے یادگار لمحات وچ ”ٹوٹی کہاں کمند” تخلیق کیتا۔ ایس ناول نوں آئے ہوئے اجے کجھ مہینے ای ہوئے سن تے ادبی حلقیاں ولوں پذیرائی دے پھُل سمیٹ رہے سن کہ ”زندگی دی کمند” ٹُٹ گئی تے ناول دے افق تے روشن ہون والا ستارہ فنا دیاں گھاٹیاں وچ اتر گیا۔
وفات دے وقت ایہناں دی عمر 91 ورھے سی۔ ایہناں نے اپنے کیریئر دا آغاز 1950ء وچ کیتا بطور اسسٹنٹ ڈائریکٹر ریڈیو پاکستان کیتا تے فیر اوہ اسٹیشن ڈائریکٹر کراچی ریڈیو رہے۔ بعد وچ اوہ وزارت سیاحت و ثقافت وچ چلے گئے جتھوں بطور جوائنٹ سیکرٹری ریٹائر ہوئے۔ اوہ اپنی ملازمت دوران پاکستان ٹائمز وچ ثقافت تے مضمون لکھدے رہے۔ ریٹائرمنٹ دے بعد اوہناں نے پنجاب یونیورسٹی توں قنون دی ڈگری حاصل کیتی تے پاکستان ٹائمز دے ایڈیٹر دے طور تے کم کیتا جہدے بعد اوہناں نے ”دی نیشن” وچ بطور ڈپٹی ایڈیٹر ایڈیٹوریل خدمات نبھائیاں۔ ایہناں دے وارثان وچ سیدہ نثار عزیز بٹ’ دو صاحبزادے ڈاکٹر احمد عزیز بٹ تے اشعر عزیز بٹ شامل نیں۔ اصغربٹ سابق وفاقی وزیر خزانہ و خارجہ سرتاج عزیز دے بھنوجے تے مجید نظامی دے سالے سن۔ ایہناں دی رہائش -35 بی میسن روڈ لہور تے سی۔ ایہناں دا انتقال 13نومبر 2012ء نوں لہور وچ ہویا ایہناں دی ابدی آرام گاہ قبرستان میانی صاحب وچ اے۔٭