تعلیم نال کھلواڑ بند کرو
تحریر : “علی رضا رانا
اللہ رب العزت نے انسان نوں دیگر مخلوقاں وچ علم و سمجھ بوجھ دی بنا اُتے عظمت تے برتری عطا فرمائی اے، انسان دی زندگی دا اہم مقصد اپنے آپ نوں علم تے ادب یعنی سمجھ بوجھ نال آراستہ کرنا اے۔ علم تے سمجھ بوجھ کے حصول لئی کیتی جان والی انسانی جدوجہد نوں تعلیم و ادب کہیا جاندا اے تعلیم توں ادب حاصل ہوندا اے تے ایسے طرح انسان نوں اشرفی المخلوقات دی دستار فضیلت نال سرفراز کیتا گیا اے۔
پر ایس ویلے ملک پاکستان کرونا وائرس دی دوجی لہر توں شدید متاثر ہو رہیا اے تے پورے ملک دے تعلیمی اداریاں وچ اک وار فیر 26 نومبر 2020 توں 10 جنوری 2021 تیکر چھٹیاں دا اعلان کر دتا گیا اے جیہڑا کہ ویکھن وچ تے اک فیصلہ اے پر سنجیدگی نال ویکھیا جائے تے ایہہ ملکی نسل نوع دے مستقبل دا فیصلہ اے تے مسئلہ اے، حکومت چاہے تے بعد وچ دیگر شیواں سوچ لوے پر پہلے تعلیم، روزگار، بیروزگاری تے صحت دے ودھدے مسائل اُتے توجہ دیوے۔ آن لائن تعلیم ملک وچ جدوں تیکر رائج نہیں کیتی جا سکدی، جدوں تیکر کہ بجلی تے انٹرنیٹ نوں درست نہ کر دتا جائے، تعلیم دے معاملے اُتے سنجیدہ ہو کے سوچنا ہوئے گا، عملی حکمت عملی نال کم لینا ہوئے گا… صرف نوٹیفیکیشن دی حد تیکر ایہہ کہہ دینا کہ تعلیمی ادارے بند تے کل توں آن لائن تعلیم شروع کر دتیاں، ایہہ قوم دے مستقبل دے نال دھوکہ ای تصور کیتا جائے گا پورے ملک دے سرکاری سکول و کالجز وچ فرنیچر دی حالت خراب اے، شہر تے شہر دور دراز پنڈاں وچ عمارتاں تیکر ٹوٹ پھوٹ دا شکار نیں، تعلیم تے سرکاری تعلیمی اداریاں دی سب توں بھیڑی حالت سندھ وچ اے، جتھے بیٹھن نوں کرسی تیکر نہیں اوتھے آن لائن تعلیم کنج دتی جا سکدی اے۔ پرائیویٹ سکول تے کالج آن لائن تعلیم دے سکدے نیں پر ایہناں لئی وی وڈا مسئلہ بجلی تے انٹرنیٹ سنے بہترین کیمرا تے جدید ریکارڈنگ ٹیکنالوجی اے جیہڑا کہ استعمال کرنا تے فیر عملی اقدامات دی درستگی لئی جدید نظام دی تعمیر اُتے ای ممکن ہو سکدا اے، ویلے دی حکومت فوری طور اُتے تعلیمی ادارے کویں کھلے، کیوں جے واحد تعلیمی ادارہ اے جتھے بہترین Sops نیں، جے تعلیمی ادارے مزید بند رہے نیں تے مسائل ودھ جان گے تے ساڈے بچے گلی محلیاں تے سڑکاں اُتے مستقبل دا فیصلہ کرن گے ۔ علم دی بدولت قوماں نے عروج پایا، علم نے آدمیت نوں انسانیت دے رنگ وچ ڈھالیا نہیں تے آدمی کھان پین تے اپنی نفسانی خواہشات دی تکمیل نوں اپنا عروج سمجھدا سی۔ زندگی لنگھان دا مقصد نفسانی خواہشاں دی تکمیل دے سوا کجھ نہیں سی۔ انسان تہذیب و ثقافت توں عاری سی۔ نیکی تے بدی دی تمیز توں نابلد سی۔ علم نے تہذیب سکھائی۔ اچھائی تے برائی دی تمیز سکھائی۔ علم دا مقصد سمجھ بوجھ تے فہم و فراست وچ پاکی حاصل کرنا اے۔
اک طالب علم جدوں اپنے طالب علمی دے زمانے نوں شرائط تے آداب دے مطابق لنگھاندا اے اوہ اللہ دے رحم و کرم دی بدولت علم و یقین، آدب تے دانشوری تے ہوش مندی تے تربیت اخلاق دی وجہ نال معاشرے وچ اہم مقام اُتے فائز ہوندا اے۔ جدوں طلبہ اپنے طالب علمی دے دور نوں اصول تے آداب دے مطابق لنگھاندے نیں تے ایہناں نوں اہم مقام جنہوں چنگا اخلاق کہیا جاندا اے معاشرہ ایس لقب نال نواز دیندا اے ایسے طرح بچے قوم دی امانت ہوندے نیں ایہناں نوں قوم دی مستقبل توں ای تعبیر کیتا جا سکدا اے، ایسے ملک سماج تے خاندان دے مستقبل دا اندازہ لانا ہوئے تے ایہہ ویکھ لینا کافی ہوندا اے کہ ایس دا اپنے گھر وچ، اپنے اسکول وچ، اپنی کلاس روم وچ، اساتذہ تے دوستاں دے نال کیہ سلوک اے۔ ایسے طرح نویں نسل دی نگرانی تعلیم و تربیت اُتے اینی توجہ مرکوز اے ایس دا اندازہ بخوبی لایا جا سکدا اے کہ جے ایس وچ تسلی تے غیر ذمے داری ودھدی جا رہی اے تے سمجھ لینا چاہیدا اے کہ قوم دی امانت تے ملک دے مستقبل توں کھلواڑ ہو رہیا اے ایس گل نوں دوجے الفاظ وچ انج وی کہیا جا سکدا اے کہ اج دا بچہ کل جیہڑا باپ بنے گا یا اج دی بچی کل ماں دا کردار نبھائے گی ایس دی تعلیم و تربیت وچ کمی تے کوتاہی دا نتیجہ اے قوم دی مستقبل وچ تاریکی وچ ظاہر ہو سکدا اے تے ایس وچ وی سماج اخلاق اندیکھے خطرناک نتائج نکل سکدے نیں۔ ماں پیو نوں وی چاہیدا اے کہ بچیاں نال محبت تے شفقت نال پیش آن ایس دی پڑھائی وچ ہر طرح نال مدد کرن تے ایہناں دے اندر برداشت تے رحم دی تلقین نوں ابھارن وچ مدد کرن تے ایہناں دے مستقبل وچ ترجیح بنیاداں وچ شامل رکھے ایسے طرح امتحانات دی تیاری تے نصابی کتاباں نوں سمجھان تے سکھان وچ ٹیچرز توں زیادہ ماں پیو اپنا حق ادا کردے ہوئے بچے وچ ذاتی دلچسپی لین تاں جے خوف تے دبائو وی موجود رہے جیہڑا کہ ختم جہیا ہوندا جا رہیا اے جس نال ایس دے مستقبل وچ اہم کردار ادا ہو سکے کیوں جے موجودہ نویں نسل دے طالب علم اپنا ویلے تے موبائل غیر مناسب حرکتاں وچ لنگھا رہے نیں جیہڑا کہ ایہناں دے مستقبل توں زیادہ ادب تے تعزیم دے نال کھلواڑ اے اک مثال میرے ذہن وچ موجود اے۔ لنگھیا ہویا ویلا فیر ہتھ نہیں آندا ایہنوں گہرائی نال سوچھے کہ ایہہ سو فیصد درست جملہ اے جیہڑا کہ اج دے نوجوان اُتے تے کل دے نوجوان اُتے جنہاں نے ایہہ ویلا لنگھا دتا ایہناں اُتے ایہہ فٹ ہوندا اے۔ ایسے طرح انسان جس توں وی کجھ وی سکھے ایس دا احترام لازم اے جے سکھن والا، سکھان والا دا احترام نہیں کردا تے اوہ گھٹ ادب تے بدلحاض اکھواندا اے۔باقی ساریاں شیواں اک پاسے انسان آپ کیہ اے ایہہ سوچنا ہوئے گا میری مراد انسان دی تخلیق نہیں انسان دا بشریت توں آدمیت ولوں سفر اے انسان نوں بنان والے فنکار دا ناں ’’معلم ‘‘ ایسے لئی ایس دا کم دنیا دے سارے کماں توں مشکل، اہم تے قابل قدر اے۔
آخر وچ ایہہ عرض کرنا چاہواں گا کہ میرے نوجوان تعلیم اُتے پوری توجہ دیوے ایسے طرح اوہ کھیڈ کود، دوستاں، تے موبائل نوں ترجیح دیندے نیں بہتر اے کہ اپنے استاد دی تعزیم کرے اپنے ویلے دی قدر کرے اپنے بہترین اداب تے تعلیم دی بہتری اُتے پوری توجہ دے کیوں جے بہترین قوماں وچ ادب تے تعلیم دا خیال اولین بنیاد اُتے بہترین ترجیح ہوندا اے۔
