زوال

ڈاکٹر کرامت مغل

ہاشوبھر جوان سی جدوں اوہ بارھاں تیر ھاںسالاں دی شمی نوں زبردستی چُک کے لیایا۔
اودوں ہاشو دے سر وچ دِن لہندا سی ۔
لمیاں بانہواں ،ضرورت توں ودھ لمیاں ٹنگاں والا اُچالما ہاشو کسے نوں بان￿ہ تے نہیں سی پاندا ۔اوہناں دِناں وچ جدوں لوہاراں دی بنائی ان گڑھت دیسی کاربن کِسے وِرلے وانجھے بندے کول ہوندی سی ۔ ہاشوکول رایفل سی ۔تے اسلحاتاں بندے نوں دُون سوایا کر دیندا اے۔
شمی نوں زبردستی چُک کے لیا ندیاں تیہ ورھے لنگھ گئے سن۔
ہاشو دا پیو قاسو ماپیاں دا اکّلااکّلا پُتر ۔ اگوں ہاشو وی چونہ بھیناں دا اِک بھرا۔
قاسو بھاویں وڈا مالک نہیں سی پرہے سی بھوئیں بھانڈے والا ۔
اوہنے کدے آپ واہی نہ کیتی ۔ٹھیکے تے چاڑھی ،رکھدا۔زیادالوڑ پیندی تاں کِّلادوکلّے گہنے دے دیندا۔ کُجھ لوکاں دی قسمت وچ ول پھیر ہوندااے یاں اوہ خُدای اپنا مّقدر خراب کیتی رکھدے نیں ۔اوہناں نوں اللّہ ولوں ای کوئی مار وگی ہوندی اے ۔
قاسو نوں وی تُسیں اوہناں لوکاں وچ شمار کر سکدے او ۔
اوہدا اُٹھن بیٹھن ٹُرن پھرن لمے دے علاقے دے چوراں بدمعاشاں نال کیہ ہویا اوہ کھیتی باڑی کرنا ای بھُل گیا۔
جہو جہی واسی اوہو جہی گھاسی ۔
دھولے کول کالا بجھے رنگ نہ وٹا وے تاں صحبت ضرور وٹا ندا اے۔
قاسو وی اوہناں دے رنگ وچ رنگیا گیا۔
ٹھیکے والے یاں گہنے چاڑھی پیلی والے پیسے کِنا کُو چِر کڈھ سکدے نیں ۔
چوریاں یاریاں کرن لگ پیا۔پُلساں مگر لگ گئیاں ۔ ہاشو وی اپنے پیو دی لیہ تے ٹریا ۔ سگوں اوہ پیونوں وی کٹ گیا۔جد اوہنوں کُجھ چوریاں پچ گئیاں تاں اوہنے اپنے کجھ ساتھیاں نال رل کے اک تگڑے گھر ڈاکا ماریا ۔
تگڑے گھر والیاں پُلس نوں پیسے لائے ۔ پُلس نے اوہنوں گرفتار کر لیا۔ مقدما چلیا تے ست سال قید بول گئی ۔
تانگا آگیا کچہریوں خالی تے سجناں نوں قید بول گئی ۔
جیل وچ کئی اُچے جوڑاں نال ملاقاتاں ہوئیاں تے یاریاں لگیاں ۔رہائیاں پاپُوکے ست سال توں پہلوں ای جیلوں باہر آگیا۔ہُن اوہ پکروٹ ہوگیا ۔ رابطے وی دُور دُور تائیں ہوگئے ساہو۔ چوریاں کردا،ڈاکے ماردا قبضیاں تے جاندا۔
لوک آکھدے نیں قاسو ڈاکامارن گیاسی۔نال دے ساتھی قیمتی شیواں تے نقدی لُٹدے رہے ایہ اوتھوں شمی نوں چُک لیایا ۔
شمی جہڑی حالے مساں بارھاں تیر ھا ں سالاں دی پتلی پتنگ کُڑی ‘ جہداروندی دانک وگداہوندا ۔
تے جہڑی ہاشو نوں وار وار کہندی رہندی۔
’’چاچا تُوںمینوں گھر نہ جاون دتا تاں آپے اللّہ سوہنا تینوں مارے گا‘‘
ایس گل نوں ہُن تِیہ ورھے لنگھ گئے سن۔
ایہ ڈاکا مارن گیاں شمی نوں زبردستی چُک کے لیاون والی گل پتا نہیں کہنے دُھما دتی ہوئی اے ۔
ہاشو کوئی ہور گل سُنانداہوندا۔
میری وڈی بھین نظر بی بی راضی آباد ویاہی ہوئی سی۔جتھے اوہدے گوانڈھ وچ جٹاں دااک گھر سی ۔ سانوں انوکھ سن۔ بھین میری نے آکھ ویکھ کے شمی نال میرا منگنا کروادِتّا۔نہ کُڑی مینوں ویکھیانہ میں کُڑی نوں ۔اوس ویلے انج ای ویاہ ہوندے سن ۔لاڑا ووہٹی سہاگ رات نوں ای اِک دوجے نوں ویکھدے سن ۔
جدوں میری بھیڑی مشہوری ہوئی تاں اوہ ویہرگئے۔
اکھے مُنڈاکوئی کم کار نہیںکردا۔چوربدمعاش اے ۔رنگ داکالا‘ عمروںوی وڈااے۔ کوئی ہان ای نہیںاے۔ اساںنہیںدینی اپنی مشوم بالڑی ایہنوں۔ بندا پُچھے ایہناں گلاں دا تہانوں پہلوں نہیں سی پتا۔

آکھدے نیں’’اسیںتاںبھین نظر و دیاںپھڑپھڑیاںسُن کے پھس گئے ساں۔‘‘
’’فیر دُنیاجاندی اے جٹ ویاہ کے چھڈدیندااے منگ (منگیتر )نہیںچھڈدا ۔میںاپنی مچھ کویںنویںکردا ۔میںاپنے یار بیلی اکٹھے کیتے ۔میں اِک گڈی کرائے اُپر لئی تے سِدھا سوہریاںگھر جا ٹھکا۔ ’’اوتھوںروندی کُرلاندی لتا ںبان￿ہواںماردی شمی نوںچُک کے گڈی وچ ماریاتے پِنڈلے آیا۔
ایتھے آکے میںنکاح کرلیا۔
’’فیر کیہ ہویا۔سائیاںپچھاکیتاکہ نہ ؟‘‘کوئی پُچھدا۔
’’پچھا کیتا تے وج گج کے کیتا ۔میرا بھنویا پھڑوا دتا ۔ میرے مگر وی پُلساںلگ گئیاں۔ میں بیلیاںسجناںکول لُکدا پھر یا فیر معا ملاعدالت وچ چلا گیا۔
وکیلاںسانوںپٹی پڑھائی ۔اساںآکھیاکُڑی میری منگیتر سی ۔ ایہدے ماپے سال پورا سانوں کھاندے رہے ۔بعد وچ رشتا دیون توں انکاری ہوگئے ۔
کُڑی راضی رونی میرے نال آئی اے ۔ اساںشرع شریعت دے مطابق حق نکاح کیتا اے۔ شمی دی ماںرولاپادتا۔ آکھن لگی شمی نوں عدالت وچ پیش کرو جے اوہ اپنے مونہوں کہ دیوے تاں میں کیس واپس لے لواں گی۔
ایسراں گل شمی دے بیاناں تے مُکنی سی‘ فیصلا ہونا سی ۔ سانوں پتاسی شمی کدے وی ساڈے حق وچ بیان نہیں دینا ۔ اسیں مل مِلا کے تے پیسے لاکے بیان اپنے حق وچ کروالئے ‘‘
’’اوہ کسراں ؟‘‘
’’اگلی تریک تے میری نِکی بھین مُکھو برقع پاکے عدالت وچ پیش ہوئی ۔ اوہنے شمی بن کے ساڈے حق وچ بیان دے دتا۔‘‘
’’تے شمی دی ماں نے اوہنوں سیہانیا نہ؟‘‘
’’اودوں وی بہت کجھ ہوجاندا سی ۔‘‘
’’اج وی بہت کجھ ہوجاندا اے ‘‘ کوئی لُقما دیندا
’’اج وی لُچا سبھ توں اُچا اے‘‘کوئی مخالف بُڑ بُڑ اندا ۔
شمی دے ماپے واہواچر وِبھڑے رہے۔
فِر شمی دے بھرانے اک زنانی اُدھالی تاں اوہنوں ہاشو توںسوا کسے نہ جھلیا۔
انج اوہناں دی ہاشو نال صُلح ہوئی ۔ ہاشو دا اوس ویلے تک اک ناں بن چُکیا سی۔ دُور دُور تائیں اوہدیاں دُھماں سن۔ شریکا سڑ دا سی تے یار بیلی اوہدے تے مان کردے سن۔ہُن اوہ چودھری ہاشو علی سدائوندا ۔
ہُن اوہ نہ چوریاں کرداتے نہ ڈاکے ماردا ۔ ہُن اوہ صر ف قبضیاں تے جاندا ۔ پیلیاں دے قبضے ۔ پلاٹاں دے قبضے تے کوٹھیاں دے قبضے بہت گھٹ لڑائی دی نوبت آندی ۔ نِکے موٹے لوک اوہدا ناں سُن کے ای گلیاں کر جاندے ۔
شمی دے ماپے ،بھیناں بھرا بھاویں مِلن گلن لگ پئے سن تے اوہناں جو کُجھ ہویا سی بھُلا دتا۔ لیکن شمی اج وی اوہو بارھاں تیرھاں ورھیاں دی شمی سی جہدے اُتے اک راتیں ظُلم ہویا ‘ جہنوں زبردستی چُک کے لیا ندا گیا ۔
شمی واسطے اوہ ویلا اُنج دا اُنج اوویں دا اوویں رُکیا ہویا سیرہیا۔
اج اوہدے دو جوان پُتر تے تِن دھیاں سنِ۔ اوہ اج دی آکھدی اے کہ عدالت وچ اوہنے نہیں سگوں ہاشو دی بھین مُکھو نے شمی بن کے بیان دتا ۔
چودھری ہاشم علی دے دبکا ڑیاں تے رُعب شمی نوں تیرھاں ورھے تھلے رکھیا ۔ اوہنے اوہدے بال وی جمے سن پر اوہ شمی کولوں اپنے حق وچ اج تائیں بیان نہیں لے سکیا ۔
گزرے ویلے وچ اوہنا ں دوواں جئیاں دے درمیان کئی جھگڑے جھیڑے ہوئے سن ۔ چودھری ہاشم علی دے ہتھ چلے سن تے شمی دی تھوڑبُہتی زُبان ۔
تیہ سال بعد اج فِر اوہدا شمی نال جھگڑا ہویا۔
اوہ اپنے آپ نوں پہلے نالوں زیاداطاقتور سمجھدا ای نہیں اوہ واقعی ہے وی سی ۔حالے کل ای اوہ اک قبضے توں واپس آیا اے ۔

اوہناں جو کُجھ ہویا سی بھُلا دتا۔ لیکن شمی اج وی اوہو بارھاں تیرھاں ورھیاں دی شمی سی جہدے اُتے اک راتیں ظُلم ہویا ‘ جہنوں زبردستی چُک کے لیا ندا گیا ۔
شمی واسطے اوہ ویلا اُنج دا اُنج اوویں دا اوویں رُکیا ہویا سیرہیا۔
اج اوہدے دو جوان پُتر تے تِن دھیاں سنِ۔ اوہ اج دی آکھدی اے کہ عدالت وچ اوہنے نہیں سگوں ہاشو دی بھین مُکھو نے شمی بن کے بیان دتا ۔
چودھری ہاشم علی دے دبکا ڑیاں تے رُعب شمی نوں تیرھاں ورھے تھلے رکھیا ۔ اوہنے اوہدے بال وی جمے سن پر اوہ شمی کولوں اپنے حق وچ اج تائیں بیان نہیں لے سکیا ۔
گزرے ویلے وچ اوہنا ں دوواں جئیاں دے درمیان کئی جھگڑے جھیڑے ہوئے سن ۔ چودھری ہاشم علی دے ہتھ چلے سن تے شمی دی تھوڑبُہتی زُبان ۔
تیہ سال بعد اج فِر اوہدا شمی نال جھگڑا ہویا۔
اوہ اپنے آپ نوں پہلے نالوں زیاداطاقتور سمجھدا ای نہیں اوہ واقعی ہے وی سی ۔حالے کل ای اوہ اک قبضے توں واپس آیا اے ۔
اوتھے اوہنے مخالف پارٹی دے لوکا ں نوں سدھے فایر کرکے بھجا یا۔ اوہدیاں بانہواں وچ حالے وی اج کل دے کئیاں جواناں نالوں زیادا ساہ ست موجوداے ۔
اوہدا حوصلا اج دُگناجوان ہو گیاہویااے۔
اوہدے واسطے شمی اج وی اوہو پُرانی شمی سی۔ بے توقیر پیر دی جُتی ۔
جد شمی اُچی اواز وچ بولی تاں چودھری ہاشم علی نوں اوہدی جرئت تے حیرانی ہوئی ۔ اوہدی بدمعاشی دے گھمنڈنے چھیتی ای اوہدی حیرانی نوں غُصے وچ بدل دِتا۔اوہنے شمی نوں تھپڑ کڈھ ماریا۔
فیر بھوئیں اُتے ڈگی پئی شمی نوں ٹھڈا ماریا ۔
ایہ کوئی نویں گل نہیں ۔ شروع دن توں اِنج ای ہوندا آیا ۔ پر اوس دن نویں گل ہوئی ۔
اوہ اِک نواں دن سی ۔
اوہدیاں اکھاں کھول دیون والا دن۔
اوس دن چودھری ہاشم تے بڑے انکشافات ہون والے سن۔
اوس دن اوس گھر وچ کِسے دازوال تے کسے دوسرے دا عروج شر وع ہوون والاسی۔ چودھری ہاشم ، شمی نوں اِک ہور ٹھڈا نہیں مار سکیا۔
اوس توں پہلے ای اوہدی وڈی دھی اوہدے ہتھیں پے گئی ۔ اوہ اِن بِن چودھری ہاشم تے گئی۔ بس رنگ ذرا گھٹ کالا رہیا ۔ چودھری ہاشم حالے حیرانی دے حملے توں سنبھلیا نہیں سی کہ دُوجیا ں دوویں دھیاں وی ماں دا چڑ نبا چِڑ دیاں ہویاں وڈی بھین نال آرلئیاں ۔
اوہ تِنو اوہنوں چبنڑ گئیاں ۔
اوہنے اوہناں نوں وگاہ کے پران￿ہ سٹن دی کوشش کیتی ۔ اوہ تِن سن تے اوہ اِکلّا۔
نہ اوہ کِسے قبضے تے سی تے اوہنوں ڈھاون والیاں اوہدیاں اپنیاں دھیاں سن ۔
اج باہر دے ہیر و داگھر وچ زیرو ہوون دادن سی شاید اوہنے نموشی توں بچن لئی ہتھ پیر چلائے ۔ کُڑیاں چیکیاں ۔ فِر بھیناں دی مدد لئی دوویں بھرا وی میدان وچ کُدپئے ۔ چودھری ہاشم بھوئیں اُتے رِگدیا جا رہیا ۔ پتا نہیں کدوں دی نفرت بالاں وچ پروان چڑھدی رہی ہوئے گی جہڑی اج تناور درخت بنی۔ بال چیکد ے پئے سن ۔روندے پئے سن تے ہاشم نوں بھوئیں اُپر ڈھاء کے مُکیاں ماردے پئے سن۔
بالاں چودھری ہاشم نال اوہ کِیتی جہڑی کیہڑیاں کھادے کُتے نا ل لوک کردے نیں ۔
اوہناں اوہدی اک نہیں چلن دتی۔
آخر اوہ تھک گیا۔
فِر اوہ تھیلوں ہفیا تھکیا تے ٹُٹیا ہویا بولیا ۔ ’’بڑی ہوگئی اے ۔ بتھیرا گندا ہوگیا آں ۔ ہُن مینوں چھڈ دیو ۔ چھڈو مینوں حرام د یو، اودوں چھڈ و گے جدوں سارا پنڈ میرا تماشا ویکھن آجاوے گا‘‘۔ کُجھ لوکاں داآکھنا اے اوس دن توں بعد شمی نے ہاشو دے حق وچ بیان دے دِتے سن۔
ایہ عورت نوں وی کوئی نہیں سمجھ سکیا شاید ۔
٭٭٭