داستان ختم ہوئی؟
لكهت: اشرف شریف
پاکستان بھاویں لوہے توں مضبوط ہووے سیاسی نظام شیشے ورگا اے۔ کجھ ہفتے پہلاں پی ڈی ایم حکومت نال ٹکرا کے پھیتی پھیتی ہو گیا۔ اوہ پی ڈی ایم جہنوں سانجھے طور تے سینٹ وچ اکثریت حاصل سی تے جنہوں کجھ سیٹاں دا موڈھا مل جاوے تے اوہ مرکز تے پنجاب وچ حکومتاں بدل سکدا سی۔ پی ڈی ایم نوں ٹکڑے کرن والا حکومتی وجود ہن آپ ہواواں نال کنب رہیا اے۔ کسے ریاست تے سماج نوں استحکام تے خوشحالی دین لئی بہت سارے طریقہ کار اختیار کیتے جاندے نیں۔ پاکستان نوں معاشی طور تے آسودہ کرن لئی عمومی فارمولا طے ہویا کہ حکومتی خرچے گھٹ کیتے جان برآمدات ودھائیاں جان تے درآمدات وچ کمی لیاندی جاوے۔ بیرونی سرمایہ کاری وچ وادھے دی کوشش کیتی جاوے۔ ایہ فارمولا دنیا دے ہر ملک وچ عناصر دی تھوڑی بہت کمی بیشی نال ازمایا جاندا اے۔ ایہدافائدہ کدی ساریاں نوں اکوجیہا نہیں ملدا۔ افادیت دی شرح گھٹ یاں ودھ ہو جاندی اے۔ پاکستان نے سادگی مہم شروع کیتی۔ ہن وزیراعظم تے وزیراعلیٰ دے چار چار گھر سرکاری خرچ تے نہیں چلدے فیر وی خرچے ودھ گئے نیں۔درآمدات 20 ارب ڈالر تک گھٹ ہوئیاں تے برآمدات وچ اک ارب ڈالر دا وادھا ہویا پر درآمدات دی وجہ نال جہڑے کاروبار چلدے سن اوہ ٹھپ ہو گئے۔
بیرونی سرمایہ کاری پہلے وی ساڈی مہنگی بجلی تے تیل دی وجہ نال گھٹ ہو رہی سی ہن کئی درآمدات تے پابندی بھاری ڈیوٹی تے مہنگے ایندھن دی وجہ نال غیرملکی سرمایہ کاری 35فیصد تک گھٹ چکی اے۔ پچھلے مالی ورھے وچ غیرملکی سرمایہ کاری دا حجم 2.15 ارب ڈالر سی۔ جاری مالی ورھے وچ ایہ 1.395 ارب ڈالر تک رہ گئی اے۔ ایہدی وجہ کیہ اے‘ ساڈے ایتھے کوئی معاشی فارمولا کامیاب کیوں نہیں ہو رہیا۔ بظاہر اک مضبوط حکومت ادارے تے حکمران جماعت اک پیج تے پر استحکام نہیں۔ ہارون رشید صاحب کہندے نیں کہ استحکام اتھارٹی چوں پھٹدا اے۔ اتھارٹی اک ای ہوندی اے۔ اک ریاست نوں دو اتھارٹیاں چلان تے کدھرے نہ کدھرے اوہناں دی سوچ تے طریقہ کار وچ موجود معمولی جیہا اختلاف وی اوہناں نوں اک دوجے دے سامنے کھڑا کرے گا۔ نوازشریف دی بیماری دیاں رپورٹاں دا گورکھ دھندا تے فیر اوہناں نوں بیرون ملک جان دی اجازت ملنا اک صفحے نوں ادھا ادھا کر گیا۔ فیر حالیہ ایہناں دیہاڑیاں یوسف رضا گیلانی دا بطور سینیٹر انتخاب کئی ہور گلاں ہون گئیاں۔ پتہ نہیں پر کہن والے حالیہ پرتشدد مظاہریاں نوں وی کسے فالٹ لائن نال جوڑ رہے نیں۔ اوہناں تے تشدد واقعات دا تعلق ہو سکدا اے ن لیگ دی اک حکمت عملی نال ہووے پر جس طرح وزیراعظم ایس صورتحال وچ ن لیگ دا ہتھ دس رہے نیں انج نہیں۔ ممکن اے وزیراعظم صرف ایہو کہہ سکدے ہون جو اوہ کہہ رہے نیں تے کیہ سمجھیا جاوے کہ مریم نواز لئی اسانیاں پیدا کرن دی کوشش کدھروں ہو رہی اے تے ظاہر اک بالکل وکھری صورتحال توں فائدہ کوئی ہو رچکن والا اے۔
تحریک انصاف دے حمایتیاں نوں شکایت اے کہ جو منتخب نہیں اوہناں بندیاں دی اپنی جماعت دے دور اقتدار وچ کوئی اہمیت نہیں۔ ہولی ہولی ایہ جذبات لوکاں تک منتقل ہو رہے نیں۔ لوک اوس شخصیت دوالے اکٹھے ہوندے نیں جہدے کول اوہناں نوں دین نوں کجھ ہوندا اے تھانے‘ کچہری تے پٹوار دے مسئلیاں وچ سیاسی مداخلت بند کرن دے ناں تے اپنی گراس روٹ قیادت نوں اپاہج بنا دتا گیا تے سرکاری اہلکاراں نوں بے لگا۔ پارٹی تے حکومت نوں وکھرا رکھن دا تجربہ پاکستان وچ نکام رہیا اے۔ کارکن دی فعالیت جماعت دی قوت ہوندی اے۔ اوہ گلی محلے دی صفائی‘ سٹریٹ لائٹس‘ خوشی غمی‘ رابطہ کاری دے معاملے ویکھدا اے۔ ایہو کارکن دوجیاں جماعتاں دے سرگرم کارکناں نال سماجی تعلق بنائی رکھدا اے بین الجماعتی ہم آہنگی دی بنیاد ایتھوں پیندی اے۔ تحریک انصاف دے حمایتی زیادہ تر سوشل میڈیا تے سرگرم رہندے نیں۔ لوکاں وچ عمران خان لئی جو مثبت جذبات سن اوہناں نوں تھلڑی سطح تے تحریک انصاف دی حکومت لئی کارآمد بنان تے دھیان نہیں دتا گیا۔ وجہ شاید ایہہ وے کہ عمران خان لاگو نظام وچ کارکن دی فعال حیثیت نوں کرپشن دا ذریعہ سمجھدے نیں جو سوفیصد ٹھیک نہیں۔ تحریک انصاف دا کارکن ہر اوس موقعے تے سماجی طور تے اکلا ہو جاندا اے جدوں حکومت کوئی غیرمقبول فیصلہ کردی اے۔ ایہنوں پارٹی دی سب توں خطرناک فالٹ لائن کہیا جا سکدا اے۔
عمران خان نے تحریک انصاف نوں جدید معاشی یاں عالمی نظریات تے استوار نہیں کیتا۔ اوہناں دا سب توں مقبول نعرہ کرپشن دا خاتمہ سی‘ عملی طور تے دنیا آپسی مفادات تے تعلق بناندی اے ریاستاں دے وچکار کرپشن دا خاتمہ آپسی تعلق دی بنیاد نہیں ہو سکدا۔ تن ورھے دے اقتدار وچ طاقتور افسرشاہی تے حکمران اشرافیہ نے ثابت کر دتا کہ ایتھے قنونی تے آئینی دائرے وچ رہ کے کسے دا احتساب نہیں کیتا جا سکدا۔ ایہ تحریک انصاف منے یاں نہ منے اک پسپائی اے۔ پارٹی وچ ہر قسم دے خیالات والے لوک موجود نیں۔ ایہو وجہ اے کہ حکومت نے اک خرابی نوں دور کرن دا فیصلہ کیتا تے جہانگیر ترین اراکین دی وڈی گنتی نوں نال ملا کے کھڑے ہو گئے۔ ٹی ایل پی تے پابندی لائی تے پولیس کاروائی ہوئی تے علی محمد تے اوہناں دے نال کئی دوجے اراکین نے اپنی وکھری وکھری رائے دتی۔ چھوٹے چھوٹے ٹکڑیاں وچ کئی رنج گروپ وی موقعے دی تلاش وچ نیں۔ عجیب صورت ابھری اے کہ اک جماعت نوں لوکاں دی حمایت حاصل اے پر اوہ لوکاں دے مسئلے حل کرن دی تھاں دھڑیاں‘ اداریاں‘ افسرشاہی تے اپوزیشن دے نال اجہے تصادم وچ الجھا دتی گئی جہدا کوئی نتیجہ نہیں نکل سکدا۔ تے کیہ سمجھیا جاوے لوکاں نوں ایہ یاد کر لینا چاہیدا اے کہ کوئی سیاسی تے جمہوری قوت اوہناں دے حقوق دا تحفظ نہیں کر سکدی۔ کہانی ختم تے نہیں ہو گئی؟ بقول ڈاکٹر فرتاش سید:داستاں ختم ہوئی کیا میرا کردار اٹھا سو دوبارہ میں کہانی کے لیے آیا ہوں۔٭٭
