کوئٹہ لہو لہو:ات گرد فیر سر چکن لگ پئے!

لکھت:شاہد ندیم احمد

نویں ورھے دے وار آغاز تے ات گرداں نے نویں صف بندی دا اشارہ دے دتا اے جہدے نال ایہناں دے مذموم عزائم تے گھناؤنے نیٹ ورکنگ دے فنکشنل ہون تے کوئی دو رائے نہیں ہو سکدیاں، حالئی ات گردی دے واقعات پاروں تشویش دی لہر دوڑ گئی اے کہ ات گرد فیر توں سر چکن لگے نیں ۔جے ایہناں نوں چھیتی طور تے سختی نال نہ مدھیا گیا تے ایہناں دے حوصلے فیر ہور ودھ جان گے۔ ملک دشمن موقع دے منتظر سن، کوئٹہ وچ اک واری فیر ات گرد اپنا وار کر گئے۔

سیٹلائٹ ٹاؤن دی مسیت وچ دھماکے وچ امام مسجد تے ڈی ایس پی سنے 15بندے شہید تے 40زخمی ہو گئے، پلس تحقیقات دے مطابق خودکش حملہ آور نماز مغرب وچ دوجی صف وچ کھڑا سی۔ ایس موقع تے پاک فوج دے سپہ سالار نے بالکل ٹھیک آکھیا مسیت وچ بے گناہواں نوں نشانہ بنان والے سچے مسلمان نہیں ہو سکدے، سچے مسلمان کیہ، اجہے لوک تے انسان کہلان دے وی مستحق نہیں، دین اسلام وچ کسے بے گناہ نوں مسجد ای نہیں، کدھرے وی قتل کرنا بدترین گناہ اے۔ اک بے گناہ دا قتل پوری انسانیت دا قتل اے، پر ایہناں سفاک ات گرداں توں مسیتاں وی محفوظ نہیں رہیاں جو اللہ دا گھر نیں، پر اجہے دلگداز واقعات دی پیشگی روک تھام لئی نویں عزم دے نال ات گرداں نال نبڑن دی لوڑ اے، ملک ات گردی دے عفریت دا مقابلہ کرن دا بہت سارا سامان کر چکی، جے انسانیت دے دشمناں نے نویں ورھے دا استقبال بے گناہ انساناں دے خون ناحق نال کیتا اے تے ایہناںویسا ای سبق سکھایا جاوے کہ ایہناں دی اگلی نسلاں وی یاد رکھن، ہر ات گردی دے سانحہ تے مذمتی بیانات کافی نہیں، ات گرداں نوں کیفر کردار تک اپڑا کے ای قوم نویں ورھے دا کھلی بانہواں نال خیر مقدم کرنا چاہندے نیں۔ایس حقیقت توں انکار نہیں کیتا جا سکدا کہ پاکستان پچھلے 18ورھیاں توں ات گردی دے خلاف جنگ لڑ رہیا اے۔

ایس جنگ وچ پاکستان نوں دو سطح تے لڑنا پیا پہلی جنگ خطے وچ امریکی مداخلت دی مزاحمت تے انتہا پسندی نوں رلا کے بیانیہ تخلیق کرن والے گروہواں دے خلاف لڑی، جد کہ دوجی جنگ اوہناں عناصر نال اے جہڑے بھارت تے دوجیاں ملک دشمن طاقتاں دے اشارے تے پاکستان وچ بدامنی تے انتشار پھیلان وچ مصروف نیں۔ بلوچستان رقبے دے لحاظ نال پاکستان دا سب توں وڈا صوبہ اے، معدنیات تے توانائی دے ذخائر دی کمی نہیں۔ ایہ وسیلے بھرویں طریقے نال استعمال کیتے جان تے بلوچستان دے لوکاں دی زندگی بدل جاوے، مسئلہ اوس ویلے پیدا ہوندا اے جدوں کجھ قبائلی سردارا ایہناں قدرتی وسیلیاں تے اپنا قبضہ مستحکم کرن لئی ریاست نوں انصاف دشمن تے عوام دے حقوق دی غاصب دے طور تے پیش کردے نیں۔ تعلیم، صحت تے رہائش دیاں سہولتاں توں محروم سادہ لوح بندے ایہناں دیاں گلاں وچ آ جاندے نیں تے اپنی وفاداری ریاست دی بجائے ایہناں سرداراں دے نال جوڑ لیندے نیں۔ دوجے پاسے طاقت تے اختیار دے پچھے دوڑن والے بااثر بندے ریاست نوں باور کرواندے رہندے نیں کہ ایہناں دے علاقے وچ لوک ایہناں دی گل من دے نیں، ایس لئی ریاست نے مقامی آبادی دی بہبود لئی جہڑے منصوبے تیار کرنے نیں اوہ ایتھوں دے سرداراں دی مشاورت نال بنائے جان، اقتدار دے لالچ وچ مبتلا کجھ بندیاں نوں جدوں کدی اپنے مقاصد وچ کامیابی نہیں ملدی تے بلوچستان وچ ریلوے ٹریک، گیس پائپ لائناں تے عبادت گاہواں نشانے تے آ جاندیاں نیں۔ اہم شخصیات اغوا ہون لگدیاں نیں تے ٹارگٹ کلنگ دے واقعات جنم لین لگدے نیں۔

بلوچستان وچ عسکریت پسندی دے پس پردہ گوانڈھی ملکاں دی سرزمین تے سرگرم گروہ وی شامل نیں۔ بلوچستان دی سرحد ایران تے افغانستان نال جڑی ہوئی اے۔

ایس وسیع و عریض صوبے دا بہت سارا علاقہ ساحلی پٹی تے مشتمل اے۔ دو ہزار کلومیٹر دے لگ بھگ دا سرحدی علاقہ اکثر تھاواں تے غیر آباد اے ایس لئی ایہدی نگرانی محال اے۔ پاکستان نے افغانستان تے ایران دی سرحد تے کئی تھاواں تے آہنی باڑ نصب کر دتی اے، پر اجے بہت وڈا علاقہ اجیہا اے جتھے سرحد نوں ات گرداں توں محفوظ بنان دی لوڑ اے۔ایہ امر واضح اے کہ خطے دی صورتحال ایران، امریکا کشیدگی پاروں نازک دوراہے اُتے اے، پاکستان جاندا اے کہ ایران تے امریکہ دی کشیدگی وچ اوہنوں کیہ کردار ادا کرنا اے۔ ریاست پاکستان دی پالیسی اے کہ ہن کسے دوجے دیاں جنگاں وچ شریک ہون دی بجائے مصالحت تے دوستی دے عمل وچ حصہ پایا جاوے، پاکستان اک واری فیر عالمی سفارتی سرگرمیاں دا محور بن کے ابھریا اے۔ امریکی وزیر خارجہ تے وزیر دفاع نے پاکستان نال رابطہ کیتا اے۔ پاکستان نے ایران، ترکی، ملائیشیا، سعودی عرب، قطر، متحدہ عرب امارات، روس تے چین نال رابطہ کرکے کشیدگی دے خاتمہ دیاں کوششاں تے مشاورت کر رہیا اے۔

ایہ مثبت امر اے کہ ایران تے امریکہ ایس کشیدگی نوں گھٹ کرن تے آمادگی ظاہر کر رہے نیں، پر ایہ صورتحال بھارت لئی قابل قبول نہیں، بھارت پاکستان نوں بدامنی دا شکار ویکھنا چاہندا اے ، اوہ سی پیک منصوبے نوں نکام بنان لئی کوشاں اے۔ بھارت پاکستان وچ دہشت گردانہ کاروائیاں دی سرپرستی دا مقصد اے کہ ایہدے داخلی حالات روز بروز خراب تر ہوندے جا رہے نیں۔ مقبوضہ کشمیر وچ پنج مہینے توں پابندیاں نیں، کشمیریاں تے تشدد کیتا جا رہیا اے، جد کہ دوجے پاسے شہریت بل نے پورے بھارت وچ پرتشدد مظاہریاں دا سلسلہ شروع کر دتا اے۔ بھارتی پلس انتہا پسند ہندو کارکناں دے نال مسلماناں تے حملے کر رہی اے۔

ایس صورتحال نے بھارت دی جمہوری تے سیکولر شناخت دے چہرے تے سیاہی پھیر دتی اے، دیا بھر وچ مودی سرکار دی مذمت ہو رہی اے۔ ایہناں حالات وچ پاکستان وچ دہشت گردانہ کاروائیاں کرکے بھارت اپنے آپ توں دیا دی توجہ ہٹان دی کوشش کر رہیا اے۔بلاشبہ اسیں ات گردی دے خلاف اک کامیاب جنگ لڑدیاں ہوئیاں بڑی نمایاں کامیابی حاصل کیتیاں نیں، پر کوئٹہ ورگے واقعات ساڈی ایس کامیابی نوں گہنا دیندے نیں۔ ایس واقعے دے بعد سرکار دی پوری توجہ بلوچستان تے بالعموم تے کوئٹہ تے بالخصوصی مرکوز ہونی چاہیدی اے۔ بلوچستان وچ بیرونی مداخلت دے نال اجہے گروہ اندر وی موجود نیں جہڑے اپنی ناراضی دا اظہار ات گردی تے تخریب کاری دے راہیں کردے رہندے نیں۔ اہل بلوچستان دیاں محرومیاں اپنی تھاں جہناں دا سلسلہ بہت پرانا اے، پر اپنی محرومیاں تے ناراضی دا بدلہ بے گناہ بندیاں توں لینا کسے طرح وی جائز نہیں اے۔ بلوچاں دے حقوق دے دعویداراں دے ہتھوں خود بے قصور بلوچ عوام دا لہو بہہ رہیا اے۔ بلوچستان دے عوام نوں بجا طور تے محرومیاں دا شکوہ اے، ایسے وجہ وں غم و غصے تے محرومیاں دے شکار بندے بڑی آسانی نال دشمن دے آلہ کار بن جاندے نیں۔

حکومت وقت نے ات گردی دا جڑ توں خاتمہ کرنا اے تے پہلاں ایہدی وجوہات دا خاتمہ کرنا ہووے گا، عوام دی محرومیاں تے مشکلات دا تدارک کرن نال ای سہولت کاری دے ناسور تے حقیقی معنی وچ قابو پایا جا سکدا اے۔ وزیراعظم عمران خان پہلے دن توں ایس گل تے ڈٹے ہوئے نیں کہ ات گرداں دے نال کسے قسم دی رعایت نہیں ورتی جاوے گی، پر ایہدی عملی شکل وی ساہمنے آنی چاہیدی اے، سانحہ پشاور دے بعد قومی ایکشن پلان بنان لئی ساریاں جماعتاں تے ادارے متحد تے ہو گئے سن، پر اجے تک ایہدے تے عملدرآمد ہوندا وکھائی ہیں دیندا۔ سرکار نوں ایس ایکشن پلان نوں موثر بنان لئی اقدامات کرنے چاہیدے نیں تے ایہدی مانیٹرنگ دا بندوبست وی کرنا چاہیدا اے۔

سکیورٹی دے نظام دا بغور جائزہ لین جے ایہدے وچ کوئی کمی اے تے ایہنوں فی الفور دور کرن دا بندوبست کرن۔ کوئٹہ سنے ملک دے ہر شہر داچہرہ لہو لہو نہیں ہونا چاہیدا، سگوں اک پرامن تے خوبصورت شہر دے طور تے جگمگانا چاہیدا اے، جو ہر پاکستان دی خواہش اے۔ ات گردی دے واقعات وچ کمی آنا وقتی اطمینان تے دے سکدا اے، پر دائمی سکون تے خوشحالی اوس ویلے نصیب ہووے گی جدوں پاکستان مکمل طور تے ات گردی دے ناسور توں پاک ہو جاوے گا۔