زندگی دا سب توں وَڈا سچ

زندگی وَرگی قیمتی شے کوئی نہیں‘ ایس اک زندگی وچ عیش دے اوہ دلکش نظارے نیں کہ ایہہ پورا وجود وی نظر بن کے ویکھدا رہوے تے خاتمے اتے انج محسوس ہووے گا کہ جیویں اجے تے اک ای پلک جھپکی سی۔ جدوں تہاڈے کول بہت آسائشاں ہون‘ مال و دولت وی بے پناہ تے وسائل وی خواہشاں توں بہت ودھ ہون‘ فیر اک اک لمحے نوں عیش و عشرت دے رنگین چمن زاراں وچ جیو‘ تے وی آخری ویلے حسرت ای رہوے گی کہ ا جے تے بہت کجھ باقی سی جہدی خشبو نال ذہن تے دل نوں سیراب کرنا سی۔مغل بادشاہ بابر نے آکھیا سی کہ بابر عیش کوش کہ عالم دوبارہ نیست‘ خواہشاں دے غلاماں دی ایہو آخری ہچکی اے تے ایہو کھلی اکھاں وچ جمی ہوئی نکام حسرت۔ زندگی نوں اکثر ایسے زاویے نال ویکھیا جاندا اے۔ ایہو سوچ ساڈے دن رات نوں لے کے اَگے ودھدی اے تے سانوں خواہشاں دا غلام بنا دیندی اے۔ ایس اسیری وچ سوچاں اتے سارے پہرے ساڈی خواہشاں دے ہوندے نیں جہڑے اوہناں نوں اک خاص دائرے توں نکلن ای نہیں دیندے۔ اسیں اوہ سب کرنے آں جو ساڈی خواہشاں چاہندیاں نیں۔قدم ساڈے چلدے نیں لیکن رستیاں دا تعین ایہو خواہشاں کردیاں نیں۔ ساڈے جسم دا ہر عمل ایہناں خواہشاں دا غلام بن کے معاشرے وچ زہر وی گھولدا اے تے دوجیاں دے حقاں دا قتل وی کردا اے۔
میں دنیا نوں بڑے کولوں ویکھیا اے۔ ایہدے بدلدے رنگ وی ویکھے تے اوہ رنگین فریب وی جہناں وچ دوست آستیناں وچ خنجر رکھے ملدے نیں۔ رنگ بدلدی ایس دنیا دے ہر بھید وچ کئی بھید لکے نیں تے ہر دھوکے وچ پتہ نہیں ہور کِنے دھوکے موجود نیں جہڑے وکھائی ای اوہدوں دیندے نیں جدوں اور کرن والا بہت دور نکل چکیا ہوندا اے۔تسیں اپنی خواہشاں دی غلامی کردے ہوئے دوستی‘ محبت تے اعتماد دا خون کر سکدے او۔ تہانوںشارٹ کٹ دے ذریعے کامیابی دے موقعے وی بہت ملن گے کہ اپنے کسے محسن دی گردن اتے پیر رکھدے ہوئے اگے ودھ جائو۔ تہاڈی خواہشاں ایہہ وی آکھن گئیاں کہ منزل سامنے اے‘ ودھو تے اپنی زندگی نوں اپنے ڈھنگ نال جی لوو۔ وڈے وڈے محل‘ دنیا بھر دی آسائشاں تہاڈے قدماں دی خاک وی ہو سکدیاں نیں۔ا یہہ سب ہو سکدا اے تے میں ایہہ سب ہوندے ہوئے ویکھیا وی اے۔لوک اگے ودھن لئی رشتیاں دی پہچان توں لے کے احترام تک‘ سب کجھ بھل جاندے نیں۔ دیپالپور دے اک چھوٹے جئے پنڈ توں لہور تک دے میرے ایس سفر وچ ہزاراں اجیہی مثالاں نیں جہناں وچ لوک دھوکے تے فریب دی چالاں چلدے ہوئے کامیاب ہوئے تے بظاہر دنیا وی کما لئی۔ دوجیاں دا رزق کھون والے‘ حق مارن والے تے قبضہ جمان والے کِنے ای لوک سن تے ہین جہناں نوں میں وڈے وڈے گھر تے اُچی عمارتاں بناندے ویکھیا۔ اوہ سب بظاہر کامیاب نیں‘ دنیا دی آسائشاں اوہناں دی دسترس وچ نیں۔ اوہ جو چاہن خرید سکدے نیں۔ اوہ سمجھدے نیں کہ اوہناں دے کول سب کجھ اے لیکن میں سمجھنا واں کہ اوہناں دے کول تے نظر دے دھوکے دے سوا کجھ وی نہیں۔ اوہ اک ایسے فریب وچ جی رہے نیں جہڑا اوہناں نوں حقیقت ویکھن ای نہیں دیندا۔ اوہ زندگی دی آخری ساہاں تک اوسے فریب تے دھوکے وچ جیندے ہوئے سمجھ ای نہیں پاندے کہ اوہ جہنوں منزل سمجھی بیٹھے نیں ایہہ تے سراب تے فریب سی۔
زندگی جین دا اک دُوجا ڈھنگ وی اے۔ ایہدے وچ تسیں کوئی خواہش نہیں کردے تے خود نوں اللہ دے بندیاں دی خدمت اتے مامور کر دیندے او۔ تسیں رزق تلاش کرن یا کھون دے بجائے اوہنوں تقسیم کرن لگدے او۔ دوجیاں دی گردن اتے پیر رکھ کے اگے ودھن دے بجائے کمزوراں دی بیساکھی بن جاندے او۔ اپنے لئی آسائشاں لبھن دی تھاویں دوجیاں دی ضروریات پوری کرن نوں اپنی زندگی دا مقصد بنا لیندے او۔ اپنا محدود دستر خوان بھرن دے بجائے اپنا دستر خوان کھلا کر لیندے او۔ تسیں اللہ دی مخلوق دے بجائے براہ راست اللہ نال کاروبار کردے او۔ تسیں اوہدے دتے ہوئے رزق نال دوجیاں نوں سیراب کردے او تے اوہ تہاڈے خزانے نوں ہزار نال ضرب دے کے بھردا جاندا اے۔ تسیں اک ہتھ نال اک واری وَنڈدے او تے فیر دونواں ہتھاں نال اینا سمیٹدے او کہ ذخیرہ کرن دی جگہ نہیں بچدی۔ ایہہ سچا سودا اے‘ سچ پچھو تے بس ایہو منافع دا کاروبار وی اے۔ باقی سب فریب تے جھوٹ نیں‘ سراب نیں تے بے تعبیر سفنے دا دھوکہ نیں۔
میں جدوں دیپالپور توں لہور آیاتے میرے کول والد مرحوم دی ایس نصیحت دے سوا کجھ وی نہیں سی کہ پتر کاروبار کرنا تے دونویں جہاناں دے مالک نال کرنا۔ اوہ جہڑا سخی وی اے تے غفور ورحیم وی۔ جہڑا کدی حساب نہیں کردا‘ جدوں وی دیندا اے بے حساب دیندا اے۔ میں ایسے نصیحت نوں زندگی دا منشور بنایا تے جہڑی مٹی وچ ہتھ پایا اوہ سونا بن گئی۔ میں کسے کاروبار وچ سچ دے نام تے دھوکہ نہیں ویچیا۔ جہڑا سی اوہو دسیا تے اوسے دا سودا کیتا۔ میں اپنا رزق تے دستر خوان اللہ دے بندیاں دے نال ونڈ لئے۔ اگلا کم میرے رب دا سی۔ اوہنے ہر رستہ آسان بنا دتا۔ میں نہیں جاندا کہ میرے دستر خوان اتے بیٹھے کہڑے اللہ دے بندے دے رزق دی برکت نال ایتھے ہزاراں گھراں وچ ایسی فراوانی ہوئی کہ ایہہ ایمان پختہ ہوندا چلا گیا کہ اوہ اپنی مخلوق دے خادماں نوں کدی مایوس نہیں کردا۔ فیر تہاڈا ہر دن عید دا دن بن جاندا اے۔ اوہ تہاڈے مسئلیاں دا حل اپنے ذمے لے لیندا اے‘ دنیا تہاڈے قدماں وچ ہوندی اے۔
میں اج دے کالم دے آغاز وچ عرض کیتا سی کہ زندگی جین دا پہلاں ڈھنگ سب کجھ سمیٹ کے خواہشاں دی غلامی کرنا اے جہدے وچ بندا سراب دے پچھے نسدا نسدا اخیر مایوسی دے صحرا وچ اَڈیاں رگڑدا ہویا مر جاندا اے ۔ ہور توں ودھ کے ہور دی ہوس‘ لالچ دا لامحدود سلسلہ زندگی توں چین‘ سکھ تے سکون دی دولت کھوہ لیندا اے۔ ایہہ دولت جے ملے گی تے اوس فقیر دے کول‘ جہنے اپنی رکھی سکھی روٹی وی دوجیاں دے نال وَنڈ لیتی۔ جہنے دنیاداری دے بجائے دین داری دے اصولاں نوں اپنا لیا۔ جہنے اللہ دے بندیاں دا رزق کھون دے بجائے اپنا رزق اوہناں دے نال ونڈ لیتا۔ ایہو زندگی دا فلسفہ اے تے ایہو حقیقی کامیابی وی۔ تسیں اپنی مرضی خواہشاں دے بجائے اپنے رب دے تابع کر دیو۔ اوہ تہاڈی خواہشاں نوں تہاڈا غلام بنا دیوے گا۔ اوہ تہانوں اوتھوں اوتھوں عطا کرے گا جتھوں تسیں کدی سوچیا وی نہیں ہووے گا۔اک درویش دی سوچ اپنا لوو‘ کامیابی تہاڈی چوکھٹ اتے بیٹھی خود تہاڈے حکم دی منتظر ہووے گی۔ ایہو میرے رب دے کرم تے عطا دا سچ اے جہدے سوا سب فریب تے جھوٹی تسلیاں نیں۔