ووٹ کو عزت دو نوں دھوبی پٹڑا

پنجاب اسمبلی دی 20خالی نشستاں دے ضمنی انتخابات دے نتائج چاہے کسے لئی خوشی تے کسے لئی سر پٹن دا کارن بنے نیںمگر ایہناں نتائج دے ذریعے میری خوشی دا اہتمام ایس لئی ہو گیا اے کہ مینوں ایہناں نتائج وچ مستحکم جمہوریت دی منزل مراد دی واضح جھلک نظر آئی اے۔ جناب!ایہہ پہلا انتخابی مرحلہ اے جہدے وچ جتن والیاں نے تے خدا دے حضور شکر بجا لیاندے ہوئے اپنی خوشیاں دا اظہار ای کرنا سی مگر ہارن والیاں نے وی انتخابی دھاندلیاں دا شور مچان دے بجائے خوش دلی دے نال اپنی شکست تسلیم کیتی تے عوام دی رائے دے اگے سر جھکایا۔ ایہہ پہلا انتخابی مرحلہ اے جہدے وچ 2018 وانگوں آر ٹی ایس بیٹھن دی کوئی بدخبری ویکھن سنن نوںنہیں ملی تے ایہہ پہلا انتخابی مرحلہ اے جہدے وچ ڈسکہ دے ضمنی انتخابات جیا کوئی ایکشن ری پلے نہیں ہویا تے فی الواقع ایہہ پہلا انتخابی مرحلہ اے جہدے نتائج دی بنیاد اتے کسے لئی لانگ مارچ تے دھرنیاں دی اچکل دا پربندھ نہیں ہویا۔
تے جناب! میرے لئی سب توں ودھ خوشی تے اطمینان دا پربندھ ایس انتخابی مرحلے نے ایہہ کیتا اے کہ جمہوری سیاسی کلچر نوں پراگندہ کرن والے سیاسی لوٹیاں تے الیکٹ ایبلز دا ایہناں انتخابات وچ مکمل صفایا ہو گیا اے۔ عوام نے یا انج کہہ لوو کہ ن لیگ دے ووٹراں نے لوٹیاں نوں سر اتے چڑھان دا اپنی پارٹی قیادت کولوں بدلہ لیتا اے۔ میں اپنے پچھلے کالم وچ وی لوٹا گردی دا نوحہ لکھیا سی کیوں جے ساڈے سیاسی کلچر وچ شامل ایہہ اوہ طبقہ اے جہدا کوئی سیاسی نظریہ کمٹمنٹ تے کوئی عقیدہ ایمان نہیں۔ جتھوں پیسے دی چمک دے فوارے چھٹدے ویکھے بس اودھر نوں ای لڑھک گئے۔ ایس طرح اوہناں دے ہتھوں ای پائیدار جمہوری نظام دا تصور غارت ہوندا رہیا اے تے اقتدار دی میوزیکل چیئر دے واجے وجدے رہے نیں۔
اگرچہ ماضی وچ ایہہ طبقہ اپنے وارے نیارے کران دے باوجود ہائوس دے اندروں اقتدار دی تبدیلی لئی بوہتا موثر ثابت نہیں ہو پایا سی تے صرف 1993دی پنجاب اسمبلی وچ ایس طبقے دا دائو لگیا سی جہدے وچ درویش وزیراعلیٰ غلام حیدر وائیں دا اقتدار میاں منظور احمد وٹو نے ایسے طبقے دی معاونت نال الٹایا پلٹایا تے دو تہائی توں ودھ اکثریت دی حامل حکومت دی پارٹی نوں بکھیڑ سکیڑ کے محض 47 نشستاں تک محدود کر دتا مگر بے نظیر بھٹو دے خلاف عدم اعتماد دی تحریک وچ ایس مفادت پرست لوٹا گروپ نوں منہ دی کھانا پئی۔ ایس طبقے لئی نادر موقع تے موجودہ قومی تے پنجاب اسمبلی وچ پیدا ہویا جتھے اوہناں دا دائو لگیا تے اپنے وزن دے برابر دھن دولت دے ڈھیر لگوا کے اوہناں نے جمہوری نظام دے اگے انتشار تے عدم استحکام دی رکاوٹاں کھڑی کرا دتیاں۔ قومی اسمبلی وچ بے شک حکومتی اتحادیاں نے ای اقتدار دی بساط الٹان دا کارنامہ سرانجام دتا مگر حکمران پارٹی دے اپنے 22,20 افراد وی لوٹاگردی لئی اپوزیشن دے کیمپ وچ تیار بیٹھے سن جہناں نوں ایس عمل وچ شیرینی وی وافر مقدار وچ مل گئی تے اوہ اپنے وزیراعظم عمران خان دے خلاف ووٹ پان توں بچ جان کارن اپنی نشستاں اتے وی محفوظ رہے مگر پنجاب اسمبلی تے لوٹا گردی دا شاہکار بن گئی سی جتھے وفاقی حکمراناں نے پنجاب دی حکمران جماعت وچ نقب لا کے اوہدے 25 ارکان نوں کھسکایا تے پنجاب دی پگ وی اپنے سر اتے سجا لیتی۔ بھئی! پائیدار جمہوریت دا تے ایہو تقاضا اے کہ جے تہاڈی عددی اکثریت محض اک ووٹ توں پچھے اے تے تسیں خوش دلی دے نال اپوزیشن بنچاں اتے بیٹھ جائو تے جمہوریت دے استحکام دے نال نال جمہوریت دے ثمرات عوام تک پہنچان لئی وی اپنا کردار ادا کرو تے اسمبلی دی پنج سال دی آئینی معیاد دے دوران اوہنوں گزند تک نہ پہنچن دین مگر ساڈے لوٹاگردی کلچر نے تے ہمیشہ جمہوریت ای نوں تگنی دا ناچ نچائے رکھیا اے۔
ایسا ای گنداکردار ساڈے جمہوری نظام وچ پروان چڑھے نام نہاد الیکٹ ایبلز ادا کردے رہے نیں جہناں دے بارے گھڑے گئے ایس تاثر نے سیاسی قیادتاں نوں ٹکٹاں دی تقسیم دے مراحل وچ آزادی دے نال فیصلے کرن ای نہیں دتے کہ الیکٹ ایبلز نوں ٹکٹ دے کے اپنی پارٹی دا اقتدار یقینی بنایا جا سکدا اے کیوں جے اوہناں نے تے اپنے حلقیاں وچ جتنا ای جتنا اے۔ ایسی فضا وچ بھلا عام بندے لئی کسی پارٹی دے پلیٹ فارم اتے اوہدے ٹکٹ دے نال انتخابی میدان وچ اترن دا کوئی تصور وی پیدا ہو سکدا سی چنانچہ جمہور دے نام اتے قائم ہون والی ہر سلطانی جمہور وچ جمہور راندہ درگاہ ای بنے رہے۔ بے شک اوہنوں سسٹم (سلطانی جمہور) دی خرابی دے زمرے وچ نہیں پایا جا سکدا تے نہ ای پایا جانا چاہیدا اے مگر الیکٹ ایبلز تے لوٹیاں نے جمہوری نظام نوں مستحکم ای کدوں ہون دتا۔
پہلی واری 1970 دے انتخابات الیکٹ ایبلز دی سیاسی موت دا کارن بنے سن جدوں اوہناں دے مقابلے وچ بھٹو نے کسی کھمبے نوں وی امیدوار بنایا تے اوہنے اپنے مدمقابل الیکٹ ایبل دا دھڑن تختہ کر دتا مگر 1977 دے انتخابات وچ بھٹو خود ای الیکٹ ایبلز دے مفادات دے اسیر ہو گئے جہناں نے اسمبلیاں دی ساری اہم نشستاں اتے انتخابی میدان وچ اترن لئی پارٹی ٹکٹ حاصل کرن وچ کامیابی حاصل کر لیتی تے انتخابات وچ جھرلو کلچر نے جمہوری نظام دی رہی سہی کسر وی کڈ دتی جہدے وچ ضیا الحق دی جرنیلی آمریت دا نادر موقع نکل آیا۔ ایہناں الیکٹ ایبلز دا طلسم دوجی واری پنجاب دے حالیہ ضمنی انتخابات وچ ٹٹیا اے۔ ن لیگ دی قیادت اک پاسے ووٹ نوں عزت دوان دی جدوجہد وچ مصروف سی تے دوجے پاسے لوٹے تے الیکٹ ایبلز ووٹ دی عزت والی ن لیگ دی سیاست اتے ڈاکہ پان لئی سرگرم عمل سن۔
ضمنی انتخابات وچ ن لیگ دی ایہو سب توں وڈی غلطی سی کہ اوہنے اپنی پارٹی دے بے لوث کارکناں دے جذبیاں نال کھیڈدے ہوئے اوہناں سارے لوٹیاں نوں پارٹی ٹکٹ نال نواز دتا جہناں نے وزیراعلیٰ پنجاب لئی حمزہ شہباز دے حق وچ ووٹ پایا سی۔ ایسے بنیاد اتے تے الیکشن کمیشن نے پی ٹی آئی توں کھسک کر ن لیگ دی صفاں وچ آن والے 25 ارکان نوں سپریم کورٹ دے فیصلہ دے تحت اوہناں دی اسمبلی دی نشستاں توں محروم کیتا تے فیر ن لیگ نے اوہناں دی خالی ہون والی نشستاں دے ضمنی انتخابات لئی وی اوہناں نوں اپنی مجبوری بنا لیتا چنانچہ اوہناں دے حلقیاں وچ موجود ن لیگ دے ووٹراں نے بجا طور تے اپنے ردعمل دا عملی مظاہرہ کیتا تے لوٹیاں نوں اپنے حلقیاں توں کک آئوٹ کر دتا۔ ایہو میری سرخوشی اے کہ ہن کوئی پارٹی سوچ سمجھ کے ای لوٹیاں نوں اپنی صفاں وچ قبول کرے گی تے اوہناں نوں پارٹی ٹکٹ نال نوازے گی۔ ایس طرح اگلے انتخابی مرحلیاں وچ جمہوریت دی بنیاد خود ای مضبوط ہونا شروع ہو جاوے گی۔
یقینا موجودہ مخلوط حکومت دے دور وچ پٹرولیم مصنوعات دے نرخ یکلخت سو روپے فی لٹر تک ودھا کے وی عوام نوں سخت ردعمل دے اظہار اتے مجبور کیتا گیا جہدا موقع ضمنی انتخابات وچ نکلیا تے عوام نے حکومت دے نال حساب برابر کر دتا۔ جناب! تہانوں پی ٹی آئی حکومت دی پیدا کیتی گئی ہر خرابی دا ملبہ موہنڈھے اتے چک کے اقتدار وچ آن دا شوق سی تے ہن بھگتو۔ عوام بلاشبہ ہن اینے باشعور ہو گئے نیں کہ اپنے ودھدے روزمرہ دے مسئلیاں دے تناظر وچ اپنی نویں قیادت دا سوچدے تے انتخابات دے مرحلیاں وچ فیصلہ کردے نیں۔ ایس حکومتی اتحاد وچ پیپلز پارٹی تے بہت مزے تے سکون وچ اے کہ مہنگائی دا سارا ملبہ ن لیگ نے وزارت عظمیٰ تے پنجاب دی وزارت اعلیٰ قبول کر کے چک لیتا جہدا عوام دے ہتھوں رد ہون دا نقصان وی ہن ن لیگ نے ای چکنا اے۔ ہن پیپلز پارٹی آن والے انتخابی میدان وچ اترے گی تے مہنگائی والی عوامی اذیت توں اپنا پلو بچاندی تے دامن جھاڑدتی ای نظر آوے گی۔ ”ووٹ کو عزت دو” نوں ایس دھوبی پٹڑا لگیا اے کہ آئندہ انتخابات وچ وی ایہدا لک سدھا نہیں ہو سکے گا۔ مسلم لیگ ن دی قیادت دی سیاسی بصیرت نوں میرا سلام۔