رابندرناتھ ٹیگور

گاندھی نے ایس دا ذمے وار تھلڑی ذات نال تعلق رکھدے دَلتاں بارے کہیا کہ ایہ ظلم دا بدلا لین والا بھونچال کرما دے طورتے آیا اے۔ٹیگور نے ایس سوچ نوں وی ماڑی تے ‘ ذِلت نال بھری سوچ” کہہ کے نِندیا۔
اعراق دے بدوواں دے قبیلیاں ول وی1932دے ورھے وچ گئے اوتھے اِک قبیلے دے سردار نے دسیا کہ ساڈے پیغمبر حضرت محمد ۖ نے فرمایا اے کہ سچے مسلمان دی ایہ پچھان اے اوس دی زبان تے ہتھ نال کسے نوں نقصان نہیں اَپڑ سکدا۔ٹیگور نے جدوں اپنی ڈائری وچ جیون بارے ایس واقعے نوں لکھیا تاں لکھیا” میں ایہناں اکھراں وچ انسانیت دی واج نوں پچھان کے دھنگ رہ گیا ساں تے ڈھیر حیرت وچ ڈُبیا رہیا”۔رابندرناتھ ٹیگورہوراں نے لگ بھگ32دیساں دی سیر کیتی سی تے اوہ ہر پدھر اُتے شدت پسندی نال بھرپور قوم پرستی دی مذمت کردے رہے۔ امریتا سین کہندیاں نیں” ٹیگور نے تحریک اَزادی دی قوم پرست شکلاں خلاف مزاحمت کیتی”اوہ سامراجیت دی کسے شکل نوں وی پسند نہیں کردے سن۔ایران دے دَورے دوران اوہناں نے خطاب کردیاں کہیا” ایشیا دا ہر دیس اپنے تواریخی مسائل نوں اپنی طاقت فطرت تے لوڑاں موجب حل کرے گا تے ایہ سبھ علم دے چراغ دے چانن نال ای ممکن ہو سکے گا” آپ نے برطانوی انتظامیا نوں ” ساڈی سماجی بیماری دی سیاسی علامت ” کہیا تے اوہناں دے ای وچار سن کہ غربت دی انتہا تے رہن والیاں واسطے انھے انقلاب دا سوال ای پیدا نہیں ہوندا۔اوہ کہندے سن کہ تعلیم اجہی دِتی جاوے جہدا کوئی نا کوئی مقصد ہووے بے مقصد تعلیم نہ دِتی جاوے۔چیتے رہوے کہ ہندوستان وچ انگریزاں دی حکومت ویلے ایہ اوہ ویلا سی جدوں مغربی تعلیم دا ورودھ ہو رہیا سی تے کسے نہ کسے طرحاں ایس دی نندیا وی ہو رہی سی۔ انج لگداسی کہ رابندر ناتھ جی دی قلم وچوں انگریزاں خلاف اگ لکھی جا رہی اے ایس لئی اوہناں تے پابندی وی لائی جاندی رہی۔
(جاری اے)