چالاںتے گھاتاں

بھارت بظاہر اک سکیولر ملک اے تے دنیا وچ ایس بارے بھارتی قیادت فخریہ پرچار وی کردی اے لیکن کہن تے عمل وچ ایتھے بہت فرق اے بظاہر سکیولر ملک عملی طور تے اک ایسی ہندو ریاست وچ بدلدا جا رہیا اے جتھے سیاسی تے مذہبی حوالے نال عدم برداشت عروج تے اے۔ ایس بارے چالوں دہائی دے دوران کجھ ملکاں نوں احساس وی ہون لگیا اے۔ ایہہ ایسا ملک اے جہدی عرصہ توں پالیسی رہی اے کہ کسی طرح بیرون ملک مسلم دنیا دے خیر خواہ ہون دا تاثر بنا کے رکھیا جاوے۔ ایہدے لئی کئی مکارانہ چالاں چلی گئیاں ۔ مکارانہ چال دے طور تے ای سعودی عرب وچ ہمیشہ کسی مسلمان نوں بطور سفیر تعینات کیتا جاندا رہیا حالانکہ ایہہ بظاہر سفیر ہو کے وی عملی طور تے اک قیدی وانگوں زندگی گزاردا کیوں جے خفیہ ایجنسی را دے ہرکارے سفیر دی ہر حرکت تے رابطے اتے کڑی نظر رکھدے مگر سعودی حکومت دی نظر وچ خیر خواہ دا امیج برقرار رکھن دی چالاں وی کسی حد تک بے اثر ہون لگیاں نیں جہدی وجہ نوپور شرما جئے متعصب تے جنونی کردار نیں جہناں نوں بھارت دا اصل چہرہ دنیا دے سامنے بے نقاب کر دتا اے ایسے کرداراں دی گستاخانہ گل بات اتے مسلم دنیا دی خموشی ہن بے چینی وچ بدل رہی اے تے اوہناں ولوں سخت ردعمل آن لگیا اے۔ ایہہ بھارت دے سکیولر ڈرامے دی اہمیت تے اثر پذیری ختم ہون دا نہ صرف ثبوت اے بلکہ بھارت دی معیشت ڈانواں ڈول ہون دا خطرہ وی حقیقت دا روپ دھارن دے قریب اے ایسے لئی بھارتی قیادت ولوں کجھ ایسے ناٹک رچائے جان لگے نیں تاں جے نہ صرف مسلم ووٹراں نوںآئندہ انتخاب وچ تقسیم کردے ہوئے اوہناں نوں اپوزیشن دا حصہ بنن توں باز رکھن دے نال مسلم ملکاں وچ دوبارہ چنگا امیج بنایا جاوے مگر ایس چال تے گھات دے چنگے نتائج بارے کجھ کہنا محال اے۔
ہندو جنونی مسلماناں نوں برداشت کرو یا مسجداں تے مدرسیاں دا احترام کرو۔ ایسی کسی خبر اتے یقین کرنا ممکن ای نہیں۔ آر ایس ایس یعنی راشٹریہ سویم سیوک سنگھ دے سربراہ موہن بھاگوت جو مسلماناں نوں ہندو بنان یا فیر ملک توں کڈن اتے پختہ یقین رکھدے نیں وگرنہ مسلم کمیونٹی نوں جانوں مارن’ اوہناں دی املاک ساڑن تے تباہ کرن دا عزم تے ارادہ کسی کولوں لکاندے نہیں۔ پچھلے ہفتے کجھ قریبی رفقا دے نال نہ صرف دارالحکومت دہلی وچ موجود اک مسجد وچ گئے بلکہ اوتھے اک توں ڈیڑھ گھنٹہ ایسے انداز وچ گزارے جیویں اوہ مسجد جئی عبادت گاہ دا بے حد احترام کردے نیں۔ گل ایتھوں تک محدود نہ رہی بلکہ اک ای دن مسلم دنیا نوں فریب دین لئی دوجا کم ایہہ کیتا کہ مسجداں تے مدرسیاں نال نفرت کرن والا ایہہ جنونی دارالحکومت دے اک مدرسے دے اندر وی چلا گیا۔ ایوتھے وی کئی ساتھی ہمرکاب رہے جہدے توں کجھ حلقیاں وچ سوال گردش کرن لگیا اے کہ کدھرے کانگرس وانگوں ظاہری طور تے بی جے پی وی مذہبی جنونیت دا لبادہ اتارنا تے نہیں چاہندی؟ کجھ ایسے ای طرز عمل دا مظاہرہ ماضی وچ اٹل بہاری واجپائی نے کیتا تے شاعری دے ذریعے امن پسندی دے گیت تے گائے مگر ایس دوران ملک دے طول و عرض وچ مسلماناں اتے حملے وی ہوندے رہے تے اوہناں نوں دوجے درجے دا شہری بنان اتے کم جاری رکھیا۔ نریندر مودی جئے مذہبی عدم برداشت اتے یقین رکھن والے شخص نے وی بطور وزیراعلیٰ گجرات وچ مسلم قتل عام کران دی بنا اتے ای جماعت وچ اہمیت حاصل کیتی۔ ایہناں وجوہات دی بنا تے نویں چال تے گھات دا مطلب سمجھن وچ آسانی ہوندی اے جو مسلماناں نوں کسی متحدہ فیصلے توں باز رکھن دے سوا کجھ نہیں۔
موہن بھاگوت دے دل وچ سوائے ہندوواں دے کسی لئی نرمی یا رحمدلی نہیں۔ اوہ مذہبی فسادات کران وچ طاق اے۔ مسلمان ہون یا عیسائی’ سکھ یا دلت ایہہ کسی نوں برداشت نہیں کردے۔ ایسے لئی مسجد تے مدرسے دے دورے دی خبر ساریاں لئی حیرانگی دا کارن بنی اے تے ایہہ سوال کیتا جان لگیا اے کہ ممکن اے بی جے پی دا زیلی ونگ آر ایس ایس اقلیتاں دے حوالے نال موجودہ پالیسی تبدیلی کرن دی تیاری وچ ہووے مگر ایسی کوئی وی توقع خود فریبی دے سوا کجھ نہیں کیوں جے جہڑے دن موہن نے بغل وچ چھری منہ وچ رام رام دے مصداق مسجددا دورہ کیتا۔ اوسے دن بی جے پی حکومت دے بنائے اٹارنی جنرل نے ملک دی سب توں وڈی عدالت سپریم کورٹ جا کے کرناٹک حکومت دی ایما تے سکولاں تے کالجاں جئے تعلیمی اداریاں وچ حجاب دی سخت مخالفت کیتی تے فیر طریقہ کار وچ تبدیلی دی گل کرن توں پہلاں ایسا سوچن والیاں نوں ذہن وچ رکھنا چاہیدا اے کہ بی جے پی دی سیاست ای مسلم مخالف ایجنڈے اتے استوار اے اوہ مذہبی منافرت نہ پھیلائے تو کسی صورت انتخاب جت ای نہیں سکدی۔ ہن جد کہ 2024وچ عام انتخابات ہون والے نیں آر ایس ایس یابی جے پی ہندوو ووٹر نوں ناراض کرن داخطرہ مول نہیں لے سکدی بلکہ اوہناں دی پوری کوشش اے کہ ہندو ووٹر تے اوہناں دے نال رہے البتہ مسلم ووٹر نوں تقسیم کردتا جاوے۔ جے مسلم ووٹر متحد ہو جاوے تے محتاط اندازے دے مطابق لوک سبھا دی سو توں ودھ نشستیاں دے نتائج بدلن اتے قادر اے ایسے لئی آر ایس ایس دے سربراہ ایہہ جہڑے اچانک مسلم کمیونٹی اتے مہربان ہوئے ہیں ایہدے پس پردہ چاہت یا خلوص ہرگز نہیں بلکہ منافقت تے بغض اے جہدے توں مسلم اکابرین نوں محتاط رہن دی لوڑ اے کیوں جے موہن بھاگوت نے جہڑی مسجد دا دورہ کتیا اوہدے پیش امام ولوں مہمان لئی کافی چنگے کلمات سامنے آئے نیں تے کیہ چند اک دوریاں توں مسلم کمیونٹی پسیج جاوے گی؟ بظاہر دولت تے دبائو نال ایسا کسی حد تک ممکن اے۔
بی جی پی ہووے یا اوہدا ذیلی ونگ آر ایس ایس’ دونویں کدی مسلماناں دے خیر خواہ ہو ای نہیں سکدے بلکہ دونویں مسلماناں نال شدید نفرت کردے نیں تے بھارت نوں مسلماناں توں پاک ویکھن دے متمنی نیں مگر اندرون ملک انتخاب جتن تے مشرق وسطیٰ وچ موجود بھارتی لیبر نوں بے روزگار ہون توں بچان لئی اک چال دے طور تے ڈرامہ کرن دی لوڑ پیش آگئی اے کیوں جے ایہہ بھارتی لیبر ہر سال کئی ارب ڈالر کما کے اپنے ملک بھیجدی اے جہناں دا ملکی معیشت دی بحالی وچ اہم کردار اے لیکن ایہہ ارباں ڈالر آئے دن مسلم کش فسادات تے حکومتی جماعت دے اہم عہدیداراں ولوں گستاخانہ خیالات دی وجہ نال خطرے وچ نیں کیوں جے بار بار گستاخانہ اظہار دی بنا تے عرب ملکاں وچ بھارتی امیج نوں نقصان پہنچ رہیا اے۔ دبئی وچ مندر بنان دے باوجود عوام وچ اوتھے حالات سازگارنہیں ہو سکے تے عوامی حلقیاں ولوں شدید منفی نوعیت دے خیالات سامنے آ رہے نیں جہدے توں آئندہ انتخابات دی نتائج دے متعلق پشین گوئی کیتی جان لگی اے کہ شاید بھارتی مسلمان متحد ہو کے موجودہ حکمراناں دے خلاف ووٹ دین ایسے ای امکانات نوں گھٹ کرن لئی مسجداں تے مدرسیاں دے دور کرن دی لوڑ اے۔
حکومت دے خلاف اک وسیع تر اتحاد لئی اپوزیشن رہنما متحرک ہو چکے نیںتے ایس دوران اوہ ایہہ کوشش کر رہے نیں کہ کسی طرح حکومت نوں اقلیت مخالف تے دشمن ثابت کیتا جاوے ایہدے وچ اوہ کتھوں تک کامیاب رہندے نیں ایہہ تے آن والا ویلا ای دسے گا البتہ ایہدے وچ کوئی ابہام نہیں رہیا کہ بی جے پی دے خلاف مسلم ووٹر متحد ہو کے اپوزیشن ول مائل ہون لگیا اے۔ ایہو پریشانی جنونیاں نوں چال تے گھات وچ تبدیلی لیان دا کارن اے تے انتخابی شکست دے خطریاں نوں گھٹ کرن لئی جنونی لوکاں نوں مسجداں تے مدرسیاں دے دورے ول لیائی اے تاں جے اک تے عرب ملکاں نوں باور کرایا جاوے کہ اوہ اسلام مخالف نہیں دوم ایہہ کہ مسلم ووٹر نوں اپوزیشن ول جان توں روکیا جاوے مگر آثار دسدے نیں کہ بغل وچ چھری تے منہ وچ رام رام دی چال تے گھات کجھ بوہتی کامیابی دا کارن شاید ای بن سکے بلکہ 2024دے عام انتخابات بی جے پی دے زوال دا زینہ ثابت ہو سکتے ہیں۔

hameedullahbhati@gmail.com