ایران ہنگامے تے حکومتی طرزِ عمل

حمید اللہ بھٹی

پلس دی حراست وچ 22سالہ کڑی مہسا امینی دی ہلاکت مگروں شروع ہون والے احتجاج دا سلسلہ حکومتی کوششاں تے سختیاں دے باوجود اجے تک ختم نہیں ہو سکیا۔ مظاہرین روز سڑکاں اتے آندے تے حکومت دے خلاف نعرے لاندے نیں۔ پلس کریک ڈائون کردی تے لاشاں سٹدی اے۔ غلط تے جابرانہ حکمت عملی دی وجہ نال ایہناں پرتشدد مظاہریاں وچ ہن تک محتاظ اندازے دے مطابق 150 توں ودھ لوکی جان توں ہتھ دھو بیٹھے نیں مگر حکومتی حلقیاںولوں گل بات نال ماحول ٹھنڈا کرن دی کوشش ہوندی نظر نہیں آندی۔ ایسے بنا تے ہن احتجاج تے مظاہریاں دا سلسلہ دُوجے ملکاں تک پھیل گیا اے۔ ہر زنانی نوں والاں دے نویں نویں سٹائل دینا پسند اے لیکن ترکی وچ ہون والے مظاہرے وچ شرکا خواتین ایس حد تک غصے وچ سن کہ نہ صرف احتجاجاً وال کٹوا دتے بلکہ کئی افراد نے بطور احتجاج ایرانی پاسپورٹ تک پھاڑ کے سٹ دتے۔ احتجاج دا ایہہ سلسلہ عراق تے فرانس سنے کئی ہور ملکاں تک دراز ہون لگیا اے۔ ایہہ پیغام اے کہ حکمران سخت گیر پالیسیاں ترک کر دین مگر اوہ حقائق دا سامنا کرن یا مظاہرین دے غصے دی شدت نوں دلیل نال گھٹ کرن دے بجائے طاقت نال کچلن دی پالیسی اتے عمل پیرا اے۔ ایران دے روحانی پیشوا آیت اللہ خامنہ ای نے وی مہسا امینی دی پلس حراست وچ ہلاکت اتے جاری احتجاجی مظاہرین نوں کچلن لئی سکیورٹی فورسز ولوں طاقت دے استعمال دی نہ صرف حمایت کردتی اے بلکہ حوصلہ افزائی وی کیتی اے۔ ایہہ کوئی چنگا طریقہ کار نہیں ایسا رویہ یا طرزعمل احتجاج نوں تقویت دین دا کارن بندا اے۔
مہسا امینی کوئی جرائم پیشہ یا کسے منشیات فروش گروہ دی رکن نہیں سی بلکہ اوہ حجاب طریقے نال نہ کرن دی مرتکب ہوئی سی۔ اسلامی طریقہ کار تے ایہہ اے کہ ابتدا وچ منع کیتا جاندا جے فیر وی بضد رہندی تے ہلکی جئی سرزنش مگروں کڑی ہون دے ناطے درگزر کردے ہوئے چھڈ دتا جاندا مگر پلس نے صرف گرفتار کرن تے اکتفا نہیں کیتا بلکہ شدید تشدد دا نشانہ بنایا جہدے نتیجے وچ اوہدی موت واقع ہو گئی۔ حجاب صحیح طریقے نال نہ کرن دی پاداش وچ ماری جان والی کڑی اتے تشدد وچ مرد اہلکاراں نے وی ودھ چڑھ کے حصہ لیتا۔ ہن ایتھے سوال ایہہ پیدا ہوندا اے کہ جے صحیح طریقے نال حجاب نہ کرنا جرم اے تے اک نہتی زنانی اتے مرداں دا ہتھ چکنا کیویں اسلامی ہو گیا؟ راقم باوجود کوشش دے نامحرم مرداں ولوں اک زنانی اتے تشدد دا جواز قرآن و حدیث توں تلاش نہیں کر سکیا ایسی سفاکیت تے طاقت دے انھے استعمال دا سبق نہ جانے ایرانی پلس نے کتھوں پڑھیا اے۔ کجھ دسن یا اندازہ لان توں قاصر ہون البتہ ایس گل وچ شائبہ نہیں کہ ایران ہر معاملے نوں بیرونی قوتاںتوں نتھی کر دیندا اے۔ ہر احتجاج نوں امریکی تے اسرائیلی سازش کہہ کے کچل دتا جاندا اے۔ حالیہ مظاہریاں نوں وی مذکورہ ملکاں دی سازش تے سرپرستی کہیا جا رہیا اے مگر سچ ایہہ ہے کہ ایران وچ قدامت پسنداں تے لبرلز وچ کھنچا تانی ہن عروج تے پہنچ چکی اے کیوں جے ایس ویلے ایران اتے قدامت پسنداں دا راج اے۔ اوہناں دا لبرلزنال عدم برداشت دا رویہ اے جو حیلے بہانیاں نال قدامت پسندی دے خلاف ہر حرکت یا کوشش نوں بزور طاقت کچلن اتے یقین رکھدے نیں۔ ایہو وجہ ای دراصل مہسا امینی دی ہلاکت دا کارن بنی اے۔ لبرلز دے ہتھ وی بہانہ آ گیا اے اوہ وی ایس آڑ وچ سڑکاں تے نیں تے حجاب بارے فیصلہ کن نرمی چاہندے نیں۔ اک نہتی کڑی نال سفاکانہ سلوک اتے ملک دا ہر طبقہ غم و غصے نال بھریا بیٹھیا اے مگر حکومت نے اکھاں بند کر رکھیاں نیں۔ ہر شخصی آزادی اتے قدغن دا جواز طلب کر رہیا اے مگر جواب دین دے بجائے حکومت غیر ملکی سازش کہہ کے مظاہرین نوں کچلن وچ مصروف اے۔ ایہدے وچ ہنوز اوہنوں کوئی کامیابی نہیںملی۔ غیر ملکی سازش دے الزام وچ وی کوئی حقیقت نہیں کیوں جے کسے ملک نے جے زیر حراست کڑی نوں مارن لئی پلس نوں استعمال کیتا یا اکسایا اے تے ایرانی قیادت اتے فرض اے۔ پلس کولوں پچھ تاچھ کرے جو غیر ملکی سازش وچ آلہ کار بنی کیوں جے بیرونی قوتاں جے پلس نوں اپنے اشاریاں اتے چلان اتے قادر نیںتے محاسبہ پلس دا ہونا چاہیدا اے اپنی عوام نوں مارن دا کوئی جواز سمجھ نہیں آندا۔
ایرانی حکومت بے جا سختیاں نال اپنے خلاف ای بنی فضا نوں ہور ہوا دے رہی اے۔ اک پاسے ملک وچ نہتی کڑی نوں تشدد نال ہلاک کرن دے خلاف مظاہرے عروج تے نیں۔ ایہناں دناں وچ وی حکومت نے اپنے طرزعمل توں ایسا کوئی اشارہ نہیں دتا کہ اوہ امن وسکون دی فضا قائم کرن وچ سنجیدہ اے کیوں جے دارالحکومت تہران وچ ریسٹورنٹ دے اندر بیٹھ کے کھانا کھاندی اک زنانی نوں ایس بنا تے گرفتار کر لیا گیا کہ اوہ بغیر حجاب کھانا کھارہی سی۔ انج دے ای ودھدے واقعات اتے قنون دان نسرین ستودہ کہندیاں نیں کہ مظاہرین دراصل ایران وچ رجیم دی تبدیلی چاہندے نیں۔ مظاہریاں وچ شریک بغیر سکارف بال بندھدی 20سالہ ہادیس نجفی نوں ایس پاداش وچ گولیاں مار کے قتل کر دتا گیا۔ کڑی دی گردن’ ڈھڈ’ دل تے ہتھاں اتے گولیاں ماریاں گئیاں۔ ایس قتل دا ذمہ دار وی مظاہرین پاسداران انقلاب نوں ٹھہراندے نیں۔ایہدے وچ سخت پیغام اے۔ بے حجاب پھرن والی زنانیاں لئی کیوں جے ہادیس نجفی نے نہ صرف بے خوف ہو کے مظاہرے وچ رلت کیتی بلکہ بغیر سکارف بال بنھدے ویڈیو بنا کے سوشل میڈیا اتے وائرل کر دتی۔ ایسے بنا تے عبرت دا نشان بنا دتا گیا۔ دراصل جدوںلوکاں نوں آزادی اظہار توں محروم کیتا جاندا۔ نیز پہناوے اتے پابندیاں لگدیاں نیں تے لوک بے جا پابندیاں دے خلاف بولدے نیں مگر حکومت جان بوجھ کے ایہدا ادراک نہیں کر رہی۔ ایسا جان بوجھ کے کیتا جا رہیا اے۔ایس لئی بدستور اپنے خیالات دی مقید اے۔ حکومت دا غیر ملکی طاقتاں اتے مظاہرین دی پشت پناہی دا الزام لانا دراصل سختیاں نوں لکانا اے۔ ہن تے مظاہریاں دی میڈیا وچ کوریج روکن لئی صحافیاں نوں آزادانہ کلام کرن اتے وی سختیاں شروع کردتیاں گئیاں نیں۔ لگ بھگ 22دے کول زنانیاں صحافیاں نوں گرفتار کر ن مگروں پابند سلاسل کیتا جا چکیا اے مگر حالات لکان دی حکومتی خواہش پوری نہیں کیتی جا سکی۔ نہ صرف مظاہرے جاری نیں بلکہ دنیا بھر دا میڈیا بھرویں کوریج وی کر رہیا اے۔ سوشل میڈیا دے نیٹ ورکس واٹس ایپ تے انسٹا گرام نوں بند کرن دے نال حکومت نے کئی علاقیاں وچ انٹرنیٹ سروس تے موبائل سروس معطل کردتی جہدے توں آبادی دا وڈا حصہ رابطیاں توں محروم اے مگر سارے نامساعد حالات دے باوجود سوشل میڈیا اتے مظاہریاں دی تفصیلات موجود نیں لیکن لگدا اے حکمران ویکھن’ سنن تے سمجھن دی صلاحیت توں محروم نیں۔
ایران وچ ہون والا کسے توں کجھ لکیا نہیں رہیا بلکہ ایرانی لوکاں وانگوں ساری دنیا شناسا ہو چکی اے تے کئی ملکاں توں ہن تے ردعمل وی آن لگیا اے۔ امریکی محکمہ خزانہ نے مہسا امینی دی ہلاکت دا ذمہ دار ایرانی پلس نوں قرار دیندے ہوئے اوہدا نام بلیک لسٹ وچ پا دتا اے۔ یو این او دے سیکرٹری جنرل انتونیو گوتریس نے مظاہریاں دے دوران زنانیاں تے بچیاں سنے ہون والی ہلاکتاں دی اطلاعات اتے ایرانی صدر ابراہیم رئیسی نوں مظاہرین دے خلاف غیر مناسب طاقت دا استعمال روکن دا مطالبہ کر دتا اے۔ یورپی یونی نے وی بدترین کریک ڈائون دی شدید مذمت کیتی اے۔ جے پڑھے لکھے ملکی طبقے دی گل کرو تے استاد وی خموش نہیں۔ زنجان یونیورسٹی وچ فزکس دی پروفیسر انسیہ عرفانی نے ٹویٹر اتے استعفے دا اعلان کردے ہوئے لکھیا اے کہ سڑکاں لہو وچ ڈبیاں ہوئیاں نیں مگر ایرانی حکومت یا پاسداران انقلاب دے رویے وچ کوئی فرق نظر نہیں آیا جہدے تے استاد خموش نہیں رہ سکدے۔ ایسے ردعمل دا جھٹلانا یا لکانا آسان نہیں مگر حکومتی رویے توں صاف ظاہر اے کہ اوہ اختلافی آوازاں نوں کچلن تے دبان دے عمل وچ کسے نوں کسے قسم دی رعایت دین تے تیار نہیں ایسے وجہ نال مظاہرے بحران وچ تبدیل ہوندے نظر آندے نیں۔