شاعراں دی فوج تے چیف

اقتدارجاوید

غلام الثقلین نقوی مرحوم دا اک افسانہ ’’اللہ معافی‘‘ ناں دا سی۔ اوہناں نے افسانے دا مڈھ اک اجہے جملے توں بنھیا تاں جے قارئین کسے غلط فہمی دا شکار نہ ہون تے لکھیا کہ اللہ معافی بس اک کردار دا ناں اے۔ قارئین کرام تے ایڈیٹر صاحب تسیں وی پریشان نہ ہوو کہ کالم نویس آرمی چیف دے بارے کجھ لکھنا چاہندا اے۔ نہیں بالکل وی نہیں‘ واقعہ صرف ایناں اے کہ ساڈے وچوں کئی اپنے آپ نوں شاعراں دا آرمی چیف سمجھدے نیں۔ ایس لئی جتھے وی آرمی چیف دا ذکر آوے سمجھ لوو کہ شاعراں دے آرمی چیف دا ذکر خیر ہو رہیا اے۔ اسیں شاعراں دی اپنی آرمی اے۔ ایس آرمی دا اپنا جی ایچ کیو اے ایس آرمی دے اپنے کور کمانڈرز نیں۔ اسیں شاعراں دی فوج دنیا دی کسے فوج توں گنتی وچ گھٹ نہیں۔ مثلاً نوٹ کرو پاکستان دی فوج دی گنتی چھ لکھ دے نیڑے دسی جاندی اے جہدے وچ چنگی بھلی گنتی ہر ورھے ریٹائر وی ہو جاندی اے جو ریٹائر ہوندے نیں اک دو ورھیاں وچ اوہناں وچوں کافی انتقال کر جاندے نیں۔ کجھ اوہناں دی ریزرو فوج اے ایہ کل ملا کے وی ست لکھ دے نیڑے دی گنتی اے۔ ایہدے مقابلے ہن ساڈی فوج نوںگن لوو ایہ کسے صورت ایس گنتی دے برابر نہ وی ہوے فیر وی ساڈا اک شاعر دس دس فوجیاں دے برابر اے۔ایس طرح ساڈی گنتی ستر لکھ دے نیڑے بن دی اے۔ ساڈی فوج ریٹائر وی نہیں ہوندی تے انتقال وی نہیں کردی کہ اوہ مر کے وی زندہ رہندی اے۔ رہی ریٹائرمنٹ دی گل ساڈے شاعر بھاویں اسی پنجاہ ورھے دے وی ہو جان اودوں وی ریٹائر نہیں ہوندے۔ تسیں سینئر شاعراں نوں ٹی وی دے مشاعریاں وچ ضرور ویکھیا ہووے گا۔ اوہ بیٹھن دے لائق وی نہیں رہندے تے سٹیج تے لتاں پسارے پئے ہوندے نیں۔ تسیں سمجھدے او کیوں جے اوہ لیٹدے ہوندے نیں تے ہلدے جلدے تک نہیں اوہناں نوں کسے ثقل سماعت دی شکایت ہووے گی؟ بالکل وی نہیں۔
اوہ ہر شعر سن رہے ہوندے نیں بس داد دین لئی ہتھ ہلان دی سکت نہیں ہوندی پر ایس حال وچ وی اوہ سروس کر رہے ہوندے نیں۔ تسیں کسے بزرگ توں بزرگ تے کمزور توں کمزور شاعر نوں ٹی وی مشاعرے دی دعوت دیو جے اوہ غیرحاضر ہون فیر کہنا‘ فوج وچ جو ریٹائرمنٹ دا تصور اے ایہ ساڈے وچ رائج نہیں۔ اک واری اسیں اپنے کورکمانڈر توں پچھن دی جسارت کیتی سی کہ سر تسیں ریٹائرمنٹ کیوں نہیں لے لیندے۔ اگے توں ارشاد فرمایا اسیں کہڑی پنشن لینے آں پر تسیں نوجوان نسل دا حق تے مار رہے او اسیں ڈردے ڈردے عرض کیتا فیر بولے ایہ ادب تے عروض دا میدن جنگ اے۔ ایتھے کروز میزائل نال اینے لوک نہیں مردے جنے عروض میزائل نال لوک جہنم رسید ہوندے نیں۔ اسیں کہیا جہنم رسید تے نہ کہو اوہناں نوں تے خلدآشیانی کہنا ٹھیک اے۔ فرمان لگے تسیں حالی دا مصرع نہیں سنیا جہنم کو بھر دیں گے شاعر ہمارے‘ اوہ ایہناں غیرعروضی شاعراں ول اشارہ کر گئے نیں۔
ساڈی فوج دا سب توں سخت محکمہ انٹیلی جنس د ا اے تے اوہدا ڈی جی اے۔ ساڈے ڈی جی نقاد ہوندے اودھر شعر وچ گڑ بڑ ہوئی نہیں شعر نوں کورٹ مارشل کر دتا جاندا اے۔ اودھر کسے نے شاعراں دی انٹیلی جنس دے ڈی جی دے سامنے اپنی غزل رکھی اودھر ڈی جی صاحب دی طبیعت جلالی ہونا شروع ہوئی۔ ساڈی شاعر فوج دا خرچہ زیرو توں وی گھٹ اے یعنی ساڈی فوج پلیوں خرچ کرن وچ ذرا متتامل نہیں ہوندی۔ کسے ٹی اے ڈی اے دا سوال ای نہیں۔ تسیں فتح جنگ مشاعرہ رکھو یاں جھنگ اپنے پلیوں میدان جنگ لئی نکل پیندے نیں۔ اسیں دو دو تن تن دیاں ٹولیاں بنانے آں تاں جے کسے نوں شب خون دی اطلاع نہ ہو جاوے۔ اک ٹولی دوجی ٹولی دی پوری ریکی کردی اے۔ میدان جنگ یعنی مشاعرہ گاہ وچ اچانک انٹری مارنے آں۔ ہن ساڈے اصل امتحان یاں میدان جنگ دے سپہ سالار دے وچکار گھمسان دا رن پیندا اے۔ پرانیاں جنگاں یعنی پرانے مشاعریاں دا ذکر ہوندا اے ایہنوں تسیں ہاٹ لائن دا رابطہ کہہ سکدے او کہ ایس میدان وچ سارے کور کمانڈرز چار چار غزلہ تے پنج پنج غزلہ دے نال میدان وچ کد پیندے نیں۔ گولہ باری تے سامنے دی لڑائی شروع ہو جاندی اے۔ ایہ ماریا اوہ ماریا دے شور وچ جوان یعنی شاعر اپنے اپنے سپہ سالار نوں اٹھا لیندے نیں۔ اٹھا لین توں تسیں کوئی ہور مطلب نہ کڈھو یعنی اوہ اپنے شاعر نوں موڈھیاں تے چُک لیندے نیں۔
رات گئے جدوں ایہ دھوم دھڑکا ختم ہوندا اے تے پتہ لگدا اے کہ جنگ چھڑوان والیاں قوتاں یعنی مشاعرہ کروان والے منتظمین میدان توں غایب نیں۔ ہن نہ رات دے ویلے آرام کرن دا کوئی ٹھکانہ ہوندا اے نہ پیٹ پوجا دا انتظام۔ صلح دا پیغام اوہناں مقامی سپہ سالاراں نوں گھلیا جاندا ے تے اوہناں نوں بطور خیرسگالی آرمی چیف من لیا جاندا اے۔ سویر ہوندے ای ناشتے دی پروا کیتے بناں اپنے اپنے ٹھکانیاں ول سفر جاری ہو جاندا اے کیوں جے اسیں ریٹائر نہیں ہوندے تے پنشن تے دوجیاں سہولتاں دی فکر وی نہیں ہوندی کہ اولاد لئی کسے چھت دی لوڑ وی ہے یاں نہیں؟ ملک دے سارے علاقیاں وچ ساڈیاں کئی کالونیاں نیں جو ڈی ایچ اے توں صاف روشن تے کھلیاں نیں۔ دوجا سانوں ڈی ایچ اے دا کوئی شوق وی نہیں۔ اسیں اپنیاں زمیناں بنانے آں جدوں اپنی زمین ہووے اپنیاں بحراں ہون‘ اپنے عروضی میزائل ہون تے فکر کاہدا‘ بس اسیں کسے اک آرمی چیف تے متفق نہیں ہوندے۔ اک اک کورکمانڈر آرمی چیف بنیا پھردا اے تے اسلحہ دی نمائش دی غرض نال ادھی ادھی رات اٹھ کے نشانہ بنھنے آں تے چاند ماری کرنے آں۔ اپنی غزل ہوندی اے تے اپنی زمین۔ اپنیاں توپاں تے اپنے گولے‘ لوکاں دیاں بددعاواں نال ساڈیاں توپاں وچ کیڑے وی نہیں پیندے ایس لئی کوئی بددعا وی نہیں دیندا۔٭