پیر نصیر الدین نصیر

تقریراں وچ پنجابی صوفی شاعراں دا کلام آپ اکثر پڑھدے سن نالے وعظ دے وچ کئی واری آپ نے لوکائی نوں پنجابی زبان دی اہمیت بارے دس پائی

محمد حسنین بھٹی

پیر سید نصیر الدین نصیر1949تا2009دی شخصیت تے شاعری پنجاب تے پنجابی نال جڑی ہوئی اے۔
اوہناں نے اپنی تقریراں راہیں وعظ تے تبلیغ کردیا ں پنجابی صوفی شاعراں بابا فرید الدین شکرگنج ، بابا بلھے شاہ، خواجہ غلام فرید تے حضرت سلطان باہو دے وچاراں اتے بھرواں چانن پایا اے۔ ہک واری گل کردیاں آپ نے حضرت خواجہ غلام فرید نوں پنجابی دا جامی آکھیا۔تقریراں وچ پنجابی صوفی شاعراں دا کلام آپ اکثر پڑھدے سن نالے وعظ دے وچ کئی واری آپ نے لوکائی نوں پنجابی زبان دی اہمیت بارے دس پائی ۔ ایس حوالے نال کئی واقعات موجود نیں جنہاں وچوں کجھ ایتھے بیان کیتے جارہے نیں۔ ہک واری انج فرمایا خلیفے عباسی زنانی نوں طلاق چا دتی ۔ ایہہ کھلے لفظاں وچ سن لو۔ اسیں وی بڑی اردو نستعلیقی بول گھننے آں۔ لکھن کی زبان ہم بھی جانتے ہیں۔ہمیں بھی تیور آتے ہیں گفتگو کے۔ لیکن میں ذراسدھی پدھری پنجابی بولناں۔ تسی سارے پنجابی !تسی لکھن اچ جمے اوہ سارے۔ مطلب پیر صاحب فرمایا میں لوکاں نال اوہناں دی زبان اچ گل کراں گا، کیوں جے اوہناں دی اپنی ماں بولی وی پنجابی سی تے اوہ ایس گل دا ادراک رکھدے سن پئی لوکائی نوں سمجھان لئی اوہناں دی ماں بولی وچ گل کرنی کنِی ضروری اے۔ ہک ہور تھاں تقریر کردیاں آپ نے کسے علمی نکتے نوں سمجھان لئی فرمایا کہ میں ایس گل نوں پنجابی اچ کراں گا، کیوں جے ایس گل دا چس پنجابی اچ ای آسی۔
انج ای آپ نے کئی واری لوکائی نوں پنجابی زبان دی ضخامت تے وسعت بارے وی دسیا۔ ایہوجیہے کئی واقعات آپ دیاں ریکارڈ شدہ تقریراں دا حصہ نیں ۔چراغ گولڑہ پیر نصیر ہوراں دا پنجابی کلام حمد، نعت، منقبت تے نظم دی شکل وچ لبھدا اے۔ کسے تھاں چھوٹی بحر جد کے دوجی تھاں لمبی بحر وچ آپ دا کلام موجود اے۔ کلام بہوں سادہ تے عام فہم اے جیس نوں عام قاری وی آسانی نال سمجھ لیندا اے۔
ہک تھاں حمدیہ شعراں وچ رب رحیم تے کریم دے حضور اپنی التجا انج پیش کردے نیں:-
کِسے ہور دے ول ہتھ میں کیوں ویکھاں
بخشن ہار
جد تیرے سوا کوئی نہیں
تیرا فضل جے شامل حال ہووے
کسے ہور شے دا
مینوں چا کوئی نہیں
پلا اپنا کِھلاراں کیوںکسے اگے
تیرے باہجھ جد
صاحب عطا کوئی نہیں
جے توں بند کیتا بوہا فضل والا
فیر تیرے نصیر
لئی ، جا کوئی نہیں
٭٭٭٭٭
قرآن حکیم دے سنہیے نوں بہوں جامع تے سوہنے ڈھنگ نال ہک قطع لخ کے پیر نصیر انج بیان کردے نیں:
ہے سرکار ؓدا اوہ ہک بوہا
حق دی جتھے ہر ویلے ہو ہا
آپؓ دا ہر اک لفظ زبانوں
اِن ھو الا وحی یحی
٭٭٭٭٭
پیر سید نصیر الدین نصیر ہوراں اپنی حیاتی وچ ہمیش لئی حق تے سچ دا جھنڈا اچا رکھیا۔ کسے امیر کبیر تے دنیاوی حاکم دے ساہمنے سر نیواں نہیں کیتا۔
بھانویں آپ دیاں تقریراں ہون یا ں لکھتاں ، ہر تھاں حق سچ لئی ڈٹ جان دی مت لبھدی اے۔ جیویں کے آپ دی ایس نعت وچ سانوں ایس پکھوں رہنمائی ملدی اے۔
مدینے دے نظارے بھال دا اے
مرا دل وی مرے ای نال دا اے
میں پلا پھڑ لیا اے اس سخی دا
جیہڑا در توں نہ خالی ٹال دا اے
کھلو جاناں واں طوفاناں دے اگے
مینوں تکیہ مرے لج پال دا اے
نصیر اوہ چتِ نہیں شاہاں تے دھردا
جہیڑا سائل نبیﷺ دی آل دا اے
٭٭٭٭٭
مجدد العصر پیر نصیر ہوراں دا ایہہ فنی کمال اے پئی آپ دے پنجابی کلام اچ کئی مضامین نوں ہک تھاں یکجا کر کے بیان کیتا گیا اے ۔ ہک نعت وچ آپ ہجرت مدینہ دے ویلے غار ثور آلا واقعہ تے معراج دی رات دا سفر دونویں بیان کردیاں لکھدے نیں:
رات اسری فضل خزانیاں نوں
امت واسطے مری سرکارؓ لٹیا
سرمہ پا مازاغ دا فیر آقاؓ
پالن ہار دا خاص دیدار لٹیا
کہندے ذرے مدینے دی وادیاں دے
ساڈا ہوش اس ناقہ سوار لٹیا
مزا ساہواں دی پاک خوشبو والا
یارِ غار لٹیا ، یاں فِر غار لٹیا
٭٭٭٭٭
پنجاب دے وسیب ، وسوں تے پنجابی رہتل نال جڑی پیر نصیر ہوراں دی شخصیت دا عکس آپ دی شاعری وچ وی سانوں لبھدا اے ۔ جیویں کہ آپ ددھ کڑھن دی علامت ورت کے نالے رانجھے دے ویڑے وڑھن دا ذکر کرکے حضرت باہو وانگ اپنے شعراں دے آخر وچ ہو نوں انج ورتیندے نیں
ساری عمر جدائی کٹی
دکھاں وچ دل سڑیا ہو
جاگ لگن دا ویلا آیا
آساں دا ددھ کڑھیا ہو
لکھ لکھ اج نصیر مبارک
رانجھا ویڑھے وڑیا ہو
میں مسکین دی قسمت جاگی
اوہ ویکھو چن چڑھیا ہو
٭٭٭٭٭
للکھ مجدد دین و ملت اعلی حضرت پیر سید مہر علی شاہ ہوراں دی ایس نعت اج سک متراں دی ودھیری اے نوں پورے جگ اچ شہرت حاصل ہوئی ۔ پیر نصیر اپنے جد امجد دے فیض دے امین نیں۔ ایس پکھوں آپ نے اپنی کتاب ہمہ اوست دا انتساب لخدیاں فرمایا :جدِ امجد علامہ دوراں عارفِ زماںحضرت سید پیر مہرِ علی شاہ قدس سِر ہ السامی کے نام جن کی نعت کا مصرع
کتھے مہر علی کتھے تیری ثنا ، گستاخ اکھیں کتھے جا اڑیاں ہر نعت نگار و نعت خواں کی دھڑکنوں میں گونجتا ہے اور جس کا فیض نسل در نسل منتقل ہورہا ہے۔(نصیر)
پیر نصیر ہوراں نسل در نسل منتقل ہون آلے جیس فیض دا ذکر اپنی کتاب دے انتساب وچ کیتا اے ایس دا عملی مظاہرہ ، آپ دیاں تقریراں تے تحریراں وچ سانوں لبھدا اے۔ جیویں کہ آپ اپنے جدِ امجد پیر مہر علی شاہ وانگ لخدے نیں:
اوہدی دل نوں تانگھ بتیری اے
جہدی ازلوں شان اچیری اے
ربا وصل دے وچ کیہ دیری اے
اج سکِ متراں دی ودھیری اے
کیوں دلڑی اداس گھنیری اے
لوں لوں وچ شوق چنگیری اے
اج نیناں لایاں کیوں جھڑیاں
انہوں ہستی دا عنوان آکھاں
رب سچے دی برھان آکھاں
یاں اکھیاں دا قرآن آکھاں
اس صورت نوں میں جان آکھاں
جانان کہ جانِ جہان آکھاں
سچ آکھاں تے رب دی شان آکھاں
جس شان تھیں شاناں سب بنیاں
کیہ جن و بشر ، کیہ شاہ و گد
ڈِٹھی جس وی نصیراوہ شانِ خدا
اڈے ہوش تے مونہوں بول اٹھیا
سبحان اللہ ما اجملکما احسنک ما اکملک
کتھے مہر علی کتھے تیری ثنا
گستاخ اکھیں کتھے جا اڑیاں
٭٭٭٭٭
پیر سید غلام نصیر الدین نصیر دی حیاتی دا ویروا کرو ، آپ دے وعظ سنو ، آپ دی شاعری اتے جھات پا تاں ایہہ حقیقت واضح ہوجاندی اے پئی پنجاب تے پنجابی نال آپ دی جڑت بہوں ڈونگھی اے۔ اج ایس گل دی ڈاھڈی لوڑاے پئی اسیں پیر نصیر ہوراں دے وچاراں دی قدر کریئے، کیوں جے بے قدری کرن والے دنیا داراں بارے پیر نصیر ہوریں آپ کہہ گئے نیں:
بے قدراں کج قدر نہ جاتی
کیتی خوب تسلی ہو
دنیا دار پجاری زر دے
کتیاں دے گل ٹلی ہو
بک بک اتھر رو سن اکھیاں
ویکھ حویلی کلی ہو
کوچ نصیر اساں جد کیتا
پے جاسی تھر تھلی ہو
٭٭٭٭٭