سیالکوٹ دی پیدائش، ذہین شخصیتاں

لکھت: ڈاکٹرمنجیت سنگھ بل

پنجابی رُوپ: علیم شکیل
کرتارپور صاحب جتھے گورو نانک صاحب نے اپنی زندگی دے آخری 17 توں وی ودھ سال غزارے، کرت کیتی، حل واہے، کھوہ جوئے، نکے موڑے، پٹھے وڈھے، اتھے ہی ادھیاتمک جیون بتیت کردیاں لوکائی نوں وگیانک سوچ رکھن دا گیان دِتا۔ شاید اسے الٰہی نور دا ہی اثر ہے کہ راوی دریا دے نال لگدے اس خطے، سیالکوٹ ضلعے دی دھرتی نے بہت ہی ذہین تے چمکدے ستارے پیدا کیتے ہن جہناں دا ناں کلّ عالم وچ چمک رہا ہے۔کاشتکاری وجوں زرخیز ہون دے نال-نال سیالکوٹ دی اس زمیں نے عمدہ شخصیتاں وی پیدا کیتیاں ہن۔
سبھ توں پہلاں، اس خطے چ جنمیں جناب کلدیپ نیر (14.8.1923-23.8.2018) دی گلّ کردے ہاں جنہاں دا جنم سیالکوٹ وچ ہویا سی۔اوہ چوٹی دے لیکھک، سابقہ راج سبھا دے ممبر، یونائنڈ کنگڈم چ بھارت دے سابقہ ہائی کمیشنر، بھارت-پاک دوستی دے علمبردار، دلی توں لاہور تکّ آغاز-اے-دوستی دے ڈیلیگیشن نوں ہری جھنڈی دے کے تورن والے تے بھارت دا اچ سنمان پدم بھوشن پراپت کرن والے شخص سن۔ بھارت پاک دوستی خاطر اوہ، 1995 توں لے کے آخر تکّ، 14-15 اگست نوں واہگہ سرحد تے مومبتیاں جگاؤندے رہے۔ لاہور دے ہوٹل اواری وچ اونھاں دی کتاب،این آٹو بائیوگرافی، دی گھنڈ چکائی دا پربندھ، اوہناں دے پاکستانی متر جناب جلیل احمد خاں نے کیتا سی۔نیر دی موت توں بعد، خواہش مطابق اوہناں دیاں استھیاں تے راکھ لاہور دے نزدیک، راوی دریا وچ سپرد-اے-آبرد کیتیاں گئیاں سن۔ قصبہ شکرگڑھ پہلاں، گورداس پور ضلعے دی تحصیل سی۔ پہلاں، پورا ضلع گورداس پور، پاکستان نوں دے دتا گیا سی، 15 تے 16 اگست نوں ایہہ بھارت وچ نہیں سی۔پر دوبارہ حد-بندی وچ، 17 اگست توں ایہہ بھارت وچ آیا سی۔ سو کہہ سکدے ہاں کہ گورداس پور 17 اگست نوں آزاد ہویا سی، پر شکرگڑھ پاکستان دے حصے آ گیا جو ہن ضلع سیالکوٹ دی تحصیل ہے۔اسے شکرگڑھ وچ بولیوڈّ دے ایکٹر، ہدائتکار تے پروڈیوسر دیوَ آنند (28.8.1923 توں 3.12.2001) دی پیدائش ہوئی سی۔اوہناں دیاں بیہترین فلماں ہن: کالا بازار، بمبئی کا بابو، جانی میرا نام، تیرے گھر کے سامنے، پریم پجاری، اصلی نقلی، تین دیویاں، گائڈ، جیول تھیف، سزا، کالا پانی، ضدی، چھپا رستم، پتتا، زلزلہ، تماشہ، تیرے میرے سپنے، ٹیکسی ڈرائیور بنارسی بابو، ہرے راما ہرے کشنا وغیرہِ۔ بولیوڈ دے مشہورومعروف اداکار اے.کے ہنگل (اوتار کشن) دا جنم وی سیالکوٹ دا ہی ہے جنہاں دیاں مشہور فلماں ہن شعلے، شوقین، ہیرا پنہ، جوشیلے، نمک حرام، لاٹ صاحب، میرا کا موہن وغیرہ۔
ہن گلّ کریئے برِ صغیر چ مشہورو معروف ، عمدہ گلوکار جناب غلام علی دی جو 5 دسمبر 1940 نوں سیالکوٹ نیڑلے پنڈ کالیکے نگر چ پیدا ہوئے سن۔بولیوڈّ دی فلم ‘نکاح’ واسطے اوہناں دا گانا ‘چپکے چپکے رات دن آنسو بہانہ یاد ہے’ کون بھلّ سکدا ہے؟ غلام علی نے انیکاں ہی سٹیجاں ‘تے اتے فلماں وچ لاجواب غزلاں تے گیت گائے ہن جویں: محفل میں بار بار کسی پر نظر گئی، آوارگی، ہنگامہ ہے کیوں برپا تھوڑی سی جو پی لی ہے، دل میں اک لہر سی اپنی دھن میں رہتا ہوں…اُٹھی ہے ابھی، میرے شوق دا نہیں میرے شوق دانہیں اعتبار تینوں، تیرے پیار دی سونہ مینوں وغیرہ۔
سارے جھاں سے اچھا ہندوستاں ہمارا، ہم بلبلیں ہیں اس کی یہ گلستاں ہمارا، گانے سے رچنہارے، جناب محمد اقبال (9.11.1877 توں 21.4.1938) جنھاں نوں عامَ کرکے علامہ اقبال دے ناں نال جانیاں جاندا ہے، دی پیدائش وی سیالکوٹ دی ہی ہے۔ اوہ اک مہان صحافی، فلاسفر، نغمہ نغار، کوی، بیرسٹر تے پاکستان موومینٹ نوں ہلونا دین والے، جنھاں نوں پاکستان دے پتاما وی کیہا جاندا ہے، اردو تے فارسی ادب دے ماہر سن۔ اقبال نے پنجابی وچ وی لکھیا ہے جو سیالکوٹ وچ اوہناں دی پیدائش والی جگہ ‘اقبال منزل’ ‘چ بنی 4000 کتاباں والی لائبریری چ محفوظ ہے۔ ایسے طرحاں شو کمار بٹالوی (23.7.1936 توں 6.5.1973) جس نوں برہا دا سلطان وی کیہا جاندا ہے، دا جنم سیالکوٹ دے نیڑلے، بڑا پنڈ لوہتیاں چ ہویا سی۔نویکلی کویتا واسطے اس نوں بہت چھوٹی عمر چ ہی ساہت اکیڈمی ایوارڈ ملیا سی۔ پیڑاں دا پراگا، لوناں، دردمنداں دیاں آہیں، مینوں وداع کرو، آٹے دیاں چڑیاں، آرتی، برہا توں سلطان آدی، شو دیاں بہترین رچناواں ہن جو چڑھدے تے لیہندے پنجاب دے گائکاں نے گائیاں ہن۔
اردو، پنجابی، عربی، فارسی تے روسی زباناں دے معروف شاعر، جناب فیض احمد فیض (13.2.1911 توں 20.11.1984) دی پیدائش سیالکوٹ دے پنڈ کالا قدیر دی ہے جس نوں اج کلھ فیض نگر کیہا جاندا ہے؛ ایہہ کرتارپور صاحب توں صرف 14 کلومیر دی دوری ‘تے ہے۔لینن پرسکار وجیتا فیض، مارکسسٹ وچاردھارا والے شخص سن، جہناں دا نام صحافت دے نوبل پرائز واسطے نامزد کیتا گیا سی۔ایہنیں دنیں اونھاں دی اک نظم بہت اگھڑ کے سامنے آ رہی ہے،ہم دیکھیں گے، لازم ہے کہ ہم بھی دیکھیں گے،وو دن کہ جس کا وعدہ تھا۔ کجھ دیر اوہ بریٹیش انڈین آرمی وچ وی رہے تے بریٹیش امپائر میڈل حاصل کیتا۔دیش ونڈ توں بعد اوہ پاکستان ٹائمزاخبار دے ایڈیٹر تے کمیونسٹ پارٹی دے نیتا رہے۔اوہناں دی کئی مہان رچناواں ہن جویں،دونوں جہان تیری محبت میں ہار کے، وہ جا رہا ہے کوئی شب-غم گزار کیِ،۔
مشہورو-معرروف افسانہ نگار، بولیوڈّ فلماں دے ہدائتکار تے مکالمے لکھن والے جناب رجندر سنگھ بیدی (1.9.1915 توں 11.11.1984) دا جنم پنڈ ڈلیکی (سیالکوٹ) ‘چ ہویا سی۔ایہناں دیاں کجھ اہم فلماں ہن: مدھومتی، انپما، ستیاکام، پھاگن، دستک، ابھیمان، داغ، گرم کوٹ، بڑی بہن، ایک چادر میلی سی آدی۔ کئی فلماں دے مکالمے لکھن واسطے بیدی صاحب نوں فلم فیئر ایوارڈ ملے۔ سیالکوٹ چ جنمیں پاکستانی فلماں دے مشہور ایکٹر، پروڈیوسر تے مکالمہ نگار، جناب وحید مراد (2.10.1938 توں 23.11.1983) دیاں فلماں ہن: ارمان، دیور بھابی، دوراہا، انسان بدلتا ہے، مستانہ ماہی، نصیب اپنا اپنا، جب سے دیکھا ہے تمہیں وغیرہ؛ اتے پاکستان دی موجودہ وقت دی ناولسٹ، لیکھکا، ٹی وی تے فلماں دی ایکٹر، امیرا احمد (جنم 10.12.1976) وی سیالکوٹ دی ہی پیداوار ہے۔امیرا دیاں مشہور رچناواں ہن: تھوڑا سا آسمان،، گھوسٹ، قائدے-تنہائی، ملھال، امر ویل، واپسی، شہر-ایہر ذات آدی۔
بولیوڈّ دے جبلی سٹار، رجندر کمار (20.7.1929 توں 12.7.1999) دی پیدائش وی سیالکوٹ دے تلی پریوار چ ہوئی سی۔ اینھاں دیاں مشہور فلماں ہن: مدر انڈیا، دھول کا پھول، سنگم، گورا اور کالا، گنوار، ساتھی، آئی ملن کی بیلا، آرزو، سورج، سسرال، میرے محبوب، پالکی، دل ایک مندر، دھرتی آدی۔اسے طرحاں بولیوڈّ دے اک ہور پروڈیوسر، ہدائتکار تے ایکٹر او.پی. رلہن (21.8.1928 توں 20.4.1999) وی سیالکوٹ وچ ہی پیدا ہوئے سن جنہاں دیاں پھول اور پتھر، گہرا داغ، تلاش، ہل چل، بندھے ہاتھ، پاپی، مجرم وغیرہ اہم فلماں ہن۔
ہور تے ہور، بھارت دے اک سابقہ پردھان منتری شری گلزاری لال نندہ (4.7.1898 توں 15.1.1998)، جو شری جواہر لال نہرو تے شری لال بہادر دی موت توں بعد، تھوڑے تھوڑے سمے واسطے پردھان منتری دے عہدے تے رہے، دی پیدائش وی سیالکوٹ دی ہی ہے۔سیالکوٹ نے پاکستان دے موجودہ سیاستدان جناب رحمٰن ملک، کئی کرکٹر (شعیب ملک، ظہیر عباس، اعزاز احمد، محمد اعزاز بٹّ) اتے ہاکی کھڈاری ناصر علی وی پیدا کیتے ہن۔لیکھک دے (میرے) مینٹر تے گائیڈ، سرکاری میڈیکل کالج امرتسر دے سابقہ پیتھالوجی مکھی ڈاکٹر. بی آر. پربھاکر اتے ایم.ڈی.ایچ. مسالیاں والے مہاشا دھرمپال جی وی سیالکوٹ توں ہی ہن۔
سو سیالکوٹ دی زرخیز دھرتی نے بہت ہی ذہین شخص پیدا کیتے ہن۔ اس سر زمیں دے ایسے سوہنی شخصیت والے منڈے پیدا کیتے ہن، ایسے کرکے اک گانا بہت مشہور رہا ہے، ِوے منڈیا سیالکوٹیا، ہائے وے منڈیا سیالکوٹیاتیرے مکھڑے دا کالا کالا تل وے، ساڈا کڈھ کے لے گیا دل وے، ہائے وے منڈیا سیالکوٹیا۔
ڈاکٹر. منجیت سنگھ بلّ؛ 9872843491