سموگ خوفناک شے

لكهت:پروفیسر حکیم سید عمران فیاض

سموگ ہوا دی آلودگی دی اک قسم اے جس وچ ویکھن دی صلاحیت گھٹ ہو جاندی اے جیہڑا کہ دھند تے دھواں دے ملاپ توں جنم لیندی اے ایہہ فیکٹریاں ، اٹ بنان والے بھٹیاں، ٹائر ساڑن والی بھٹیاں،چاول دیاں فصلاں دی باقیات نوں اگ لان، کوڑا کرکٹ نوں ساڑن، گڈیاں دے دھوئیں سنے دیگر وجوہات دی بنا اُتے معرض وجود وچ آندی اے، تیز ہوائواں دا نہ ہونا تے بارشاں دی کمی ایس وچ وادھے دی وجہ بن سکدے نیں۔
سموگ بوہت ساری بیماریاں نوں وی اپنے نال لے کے آندی اے جس وچ ساہ تے دل دیاں بیماریاں، فالج، دمہ، پھیپھڑیاں دے امراض، ڈپریشن، الزائمز تے ڈیمینشیا سرفہرست نیں، موجودہ ترقی یافتہ دور جہاں دن بدن آبادی وچ وادھا، ٹریفک دا، ادھام، نکی وڈی فیکٹریاں وچ وادھا خاص طور تے آبادی دے اندر کجھ سرکاری عملے دی مجرمانہ غفلت دی بدولت فیکٹریاں دا قیام ایس دا مین سبب اے۔
اک تحقیق دے مطابق فضائی آلودگی ہڈیاں دی کمزوری، جوڑاں دے درد (گھٹیا) دے مرض دا وی باعث بن دی اے، جس دی وجہ نال انسان ویلے توں پہلاں موت دی آغوش وچ چلیا جاندا اے۔ کیوں جے فضائی آلودگی پیرا سی ٹرائیڈ ہارمون اُتے اثر انداز ہوندی اے جیہڑا کہ کیلشیم دی پیداوار نوں کنٹرول کردا اے فضائی آلودگی دی وجہ نال جسم وچ کیلشیم گھٹ بن دا اے تے ہڈیاں مختلف مرضاں دا شکار ہو جاندیاں نیں۔ سموگ جنہوں زمینی اوزون وی کہیا جاندا اے ایہہ اک وزنی پیلی سرمئی دھند وانگوں اے جیہڑی ہوا وچ جم جاندی اے فضا وچ جنم لین والی ہوائواں آلودگی تے بخارات دا سورج دی روشنی وچ دھند دے نال ملن سموگ دی وجہ اے، مزید ایہہ کہ درختاں دا تیزی کٹنا یعنی کمی وی ایس دی مین وجہ اے۔
احتیاتی تدابیر.
*ایس موقعے اُتے ماسک دا استعمال کرو۔
*بغیر لوڑ گھر توں نہ نکلو۔
*سر نوںکج کے رکھو۔
*اکھاں اُتے عینک دا لا کے رکھو

پانی زیادہ ورتو۔
*مرغن غذائواں نوں گھٹ ورتو۔
*اپنی روزمرہ خوراک وچ ڈرائی فروٹ ورتو۔
پرہیز تے علاج
فضائی آلودگی وچ ایہناں بیماریاں توں بچن لئی گھر وچ بس ایہہ اک کم کرو، فضائی آلودگی نزلہ، زکام تے کھانسی توں بچن لئی بنفشہ، برگ تلسی دی چاہ تے لہسن دی چٹنی مفید اے۔ موسم سرما دے صحت اُتے رونما ہون والے بھیڑے اثرات توں محفوظ رہن لئی گرم پانی وچ وادھا لیموں نچوڑ کے خالص شہد ملا کے گُھٹ گُھٹ پینا مفید اے۔ لونگ، دار چینی ، کالی مرچ تے سونٹھ (زنجبیل) دے سفوف دی اک چٹکی گرم قہوے وچ ملا کے شہد نال مٹھا کر کے پینا مفید اے۔ ایس نال جسم وچ حرارت ودھدی اے تے قوت مدافعت وچ وادھا ہوندا اے۔ اوہناں نے مزید کہیا کہ موسم سرما وچ جلدی امراض، کھانسی، جوڑاں دا درد تے دیگر بلغمی امراض وچ وادھا ہو جاندا اے۔ موسم دے سرد ہون دے جلد اُتے گہرے اثر مرتب ہوندے نیں۔ سردی وچ وادھے نال جلد وچ خشکی ودھن لگدی اے۔ہیٹر تے اگ نال کمرے گرم تے ہو جاندے نیں پر ایہناں وچ خشکی وی ودھ جاندی اے جس نال جلد ہور وی خشک رہن لگدی اے۔ ایس لئی انج دے کمریاں وچ کھلے برتن وچ پانی بھر کے رکھ دینا چاہیدا اے۔ ایس طرح ہوا وچ خشکی دا تناسب گھٹ ہو جاندا اے۔ ایس دے علاوہ جلد نوں خشکی توں بچان لئی روغن بادام تے عرق گلاب نوں خوب ملا کے (ایملشن بنا کے) چہرے تے ہتھاں وغیرہ اُتے لانا مفید رہندا اے۔ ایس نال جلد خشکی توں محفوظ رہندی اے۔ ایسے طرح بوہت گرم پانی دے غسل نال وی جلد وچ خشکی ودھ جاندی اے۔ ایس لئی مناسب اے کہ پانی وچ تھوڑی جہی گلیسرین ملا لئی جائے یا غسل توں پہلے زیتون یا تلاں دا تیل جسم اُتے مل لیا جائے ایس نال جلد دی پرتاں نہیں اتردیاں تے خشک خارش وی نہیں ہوندی۔ ایس موسم وچ چہرے دی حفاظت کریے ایس مقصد لئی گلیسرین تے لیموں دا رس عرقِ گلاب وچ ملا کے لانا مفید اے۔ ایس موسم دے بداثرات توں بچن دا اصل تقاضا ایہو اے کہ اپنے آپ نوں مضبوط تے توانا رکھیے۔ایس موسم وچ کھلے کمرے تے بالکل بند کمرے وچ سون توں وی گریز کرو، بہتر ایہو اے کہ کمرے دے روشن دان تے کھڑکیاں کھلیاں ہون۔ سر تے چہرے دے علاوہ جسم دے باقی حصیاں نوں موسم دی شدت دے مطابق اونی تے گرم خشک کپڑیاں نال لُکانا چاہیدا اے۔ ایس موسم وچ صفائی دا خیال رکھنا بوہت ضروری اے۔ دن وچ اک وار نیم گرم پانی نال غسل کر لیا جائے، کمزور تے بڈھے بندے ہفتے وچ اک وار لازمی طور اُتے غسل کرو۔ ایس موسم وچ مرغن تے گرم غذائواں دا استعمال کرنا چاہیدا اے۔ سویرے سویرے بیدار ہو کے نماز فجر دے بعد ڈھیلے ڈھالے گرم کپڑیاں وچ ہلکی پھلکی ورزش نوں معمول بنائو۔ اپنے پیراں نوں ہمیشہ گرم رکھو، اوہناں نے کہیا کہ اکثر لوک اپنی قوت و صحت دا مظاہرہ کرن لئی ایس موسم وچ وی ہلکی پھلکے کپڑے پاندے نیں جیہڑا صحت لئی نقصان دہ اے۔ ایسے طرح ٹھنڈے شربت تے غذائواں دے استعمال نوں جاری رکھنا وی صحت لئی مفید نہیں۔