’’مسائل دا شکار کسان‘‘

تحریر : اکرم عامر سرگودھا

جس طرح انسان دے زندہ رہن لئی جسم وچ ساہ دا ہونا ضروری اے۔ ایسے طرح ملکی ترقی لئی معیشت نوں مستحکم کرنا تے پہلے زراعت فیر صنعت و تجارت ، ذرائع ابلاغ تے دیگر شعبہ جات نوں اپنے پیراں اُتے کھڑا کرنا بوہت ضروری اے۔ ملک دی معیشت دی زیادہ تر دارومدار زراعت اُتے اے، سرکاری ریکارڈ دے مطابق پاکستان دی آبادی دا 60 فیصد دے لگ بھگ حصہ زراعت دے شعبے نال جڑیا اے۔ ایس واضح حقیقت دے باوجود ماضی تے حال دی حکومتاں نے زراعت دے شعبہ دی ترقی لئی کسے وی طرح کوئی خاطر خواہ اقدامات نہیں کیتے، زرعی ترقی وچ حائل رکاوٹاں اُتے نظر دوڑائی جائے تے جیہڑی نمایاں وجوہات ساہمنے آندیاں نیں، ایہناں وچ سرفہرست ڈیزل، پٹرول، زرعی آلات، کھاد، بیج، زرعی دوائیاں تے زراعت وچ استعمال ہون والے دیگر لوازمات دا مہنگا ہونا اے۔ جد کہ پورے ملک خاص طور تے پنجاب دے محکمہ ریونیو دے کمپیوٹر سنٹرز وچ کمپیوٹر دی غلطیاں کساناں لئی وبال جان تے محکمہ مال دے اہلکاراں لئی چاندی کمان دا باعث بنی ہوئیاں نیں۔ اکثر کمپیوٹر سنٹرز اُتے کساناں دا کوئی کم بغیر سفارش یا چمک دے نہیں ہوندا، حالات توں انج محسوس ہوندا اے کہ حکومت دی ایس بابت سنجیدہ پالیسی نہ ہون پاروں کمپیوٹر سنٹرز دے افسران تے عملہ دی اصلاح کرنا کسے دی وس دی گل نہیں نظر آ رہی ؟ رہی سہی کسر کساناں اُتے لائے گئے ٹیکساں دی بھرمار نے کڈ دتی اے، جے حالات ایہو رہے تے زراعت جنہوں ملکی معیشت وچ ریڑھ دی ہڈی قرار دتا جاندا اے ترقی کردی نظر نہیں آ رہی۔
زراعت دی ترقی وچ دوجی سب توں وڈی رکاوٹ ایریگیشن دا ادارہ اے، جیہڑا کساناں لئی سردرد بنیا ہویا اے، راقم دی معلومات دے مطابق ایس دی اک مثال خوشاب دے پنڈ موضع کوڑا جس دا نہری پانی ٹیل اُتے ہون دی وجہ نال مشکلات دے شکار پنڈاں نے 12 ورہے پہلاں نہری پانی دے شارٹ روٹ دی تبدیلی لئی محکمہ ایریگیشن نوں درخواست دتی جس دا تادم تحریر کوئی نتیجہ نہیں نکل سکیا، ایس دورانیہ وچ کجھ درخواست گزار اللہ نوں پیارے ہو گئے تے کجھ ایریگیشن دفتراں دے چکر لا لا کے تھک کے گھراں وچ بہہ گئے، ہن تیکر ہزاراں کاغذ ایس فائل دے نال لگ چکے نیں تے شاید ہزاراں ہور لگن گے، ایہہ فائل اک کمرے توں دوجے کمرے تیکر اپڑان لئی پنڈا نے ہزار جتن کیتے تے جنہا وڈا بابو اینے روپے دے کے 12 ورھیاں وچ لکھاں روپئے خرچ کیتے پر فائل ہجے تیکر دفتر وچ ای گردش کر رہی اے، تے ایس اُتے اعتراضات در اعتراضات لگ رہے نیں، ایہہ مسئلہ آن والے 12 ورھیاں وچ وی حل ہوندا وکھائی نہیں دیندا، ایسے طرح دی مثالاں پنجاب دے دیگر شہراں وچ وی نیں جتھے سالہا سال توں زمیناں دے پانی دے کیس محکمہ ایریگیشن وچ التواء دا شکار نیں تے کسان دفتراں دے چکر لا لا کے تنگ آ کے خوشاب دے پنڈ کوڑا دے مکیناں وانگوں ایس توقع اُتے کہ شاید کوئی فرشتہ حکمران آئے تے ایہناں دا مسئلہ حل کر دیوے۔ چپ سادھ کے بہہ گئے نیں۔
پوری دنیا دے ترقی یافتہ ملکاں وچ نکے کسان نوں خوشحال رکھن لئی باقاعدہ ادارے قائم نیں جیہڑے کساناں نوں کھاد، بیج، زرعی دوائیاں، زرعی آلات دی فراہمی وچ دتی جان والی سبسڈی دے نگرانی کردے نیں تے ایس امر نوں یقینی بناندے نیں کہ حکومت ولوں دتی جان والی سبسڈی حقیقی طور اُتے کساناں تیکر اپڑے تے ایہناں ملکاں وچ سبسڈی وچ خورد برد کرن والیاں لئی کڑی توں کڑی سزاواں نیں پر معذرت دے نال ساڈے ملک وچ کساناں نوں دتی جان والی سبسڈی دا 50 فیصد فائدہ بیور وکریسی تے باقی بچ جان والی 50 فیصد وچوں 90 فیصد فائدہ جاگیردار تے وڈیرے چکدے نیں تے اونٹ دے منہ وچ زیرے دے برابر ریلیف نکے کساناں نوں ملدا اے جس دی وجہ نال نکا کسان دن بدن معاشی طور اُتے بدحالی دا شکار تے جاگیردار وڈیریاں دے اثاثے ودھ رہے نیں۔
پی ٹی آئی دے کپتان نے اقتدار وچ آن توں پہلاں زراعت دی ترقی تے کساناں دی خوشحالی لئی اینے دعوے کیتے سن جیہڑے لکھن لگیے تے صفحے گھٹ پئے جان پر دعوے ختم نہ ہون، پر پی ٹی آئی دے کپتان برسر اقتدار آ کے اپنی حکومت دا پنج سالہ مدت دا ادھا دورانیہ لنگھا چکے نیں پر زراعت تے کسان نوں اپنے پیراں اُتے کھڑا کرن لئی ایہناں دی حکومت نے وی ماضی دی حکومتاں وانگوں کوئی خاطر خواہ کم نہیں کیتا۔ ایہو وجہ اے کہ ملک وچ معیشت دا پہیہ جام وکھائی دیندا اے۔
کپتان جی لوڑ ایس امر دی اے کہ حکومت ولوں کھاد، بیج زرعی آلات، زرعی دوائیاں تے زراعت وچ استعمال ہون والی دیگر شیواں اُتے عائد ٹیکس ختم نہیں تے گھٹ کر کے کساناں نوں ریلیف دتا جائے، شعبہ زراعت وچ استعمال ہون والی شیواں اُتے دنیا دے اکثر ملکاں وانگوں جنرل سیلز ٹیکس نوں ختم کیتا جائے۔ کساناں نوں فصلاں سیراب کرن لئی نہری پانی دے نظام نوں بہتر بنان دے نال نال ٹیوب ویلاں لئی سستی بجلی دی فراہمی کیتی جائے تے محکمہ زراعت، ریونیو دے کمپیوٹر سنٹرز تے ایریگیشن ڈیپارٹمنٹ سنے زراعت نال وابستہ دیگر اداریاں دی ترجیح بنیاداں اُتے اصلاح کیتی جائے، دوجے ملکاں وانگوں زرعی یونیورسٹیاں وچ ودھ توں ودھ پیداوار دین والے پودے تے بیج تیار کر کے کساناں نوں سستے داموں دتے جان، کپتان جی تہانوں یاد دلوا دیاں، تہاڈے اقتدار دا دورانیہ ادھا رہ گیا اے، ویلا لنگھدے دیر نہیں لگدی، ملک دی ترقی وچ ریڑھ دی ہڈی دی حیثیت رکھن تے ملکی معیشت نوںسنبھالا دین وچ اہم کردار ادا کرن والے شعبہ زراعت دے مسائل دے حل لئی جے کجھ نہ کیتا تے فیر ملکی معیشت نوں ڈوبن توں کوئی نہیں روک سکدا، یاد رکھنا جے معیشت ڈب گئی تے حکومت وی ڈب جائے گی۔
میرے بیٹے میرے کسان میں نے تیرے لئے
اپنی کوکھ سے پیدا کئے خزانے کتنے
کیوں پھر بھی تیرے ہاتھ خالی ہیں
بکھر گئے تیرے خواب سہانے کتنے