سوشل میڈیا تے ایس دے اثرات

لكهت:اکرم عامر

کجھ ورھے پہلاں دی تے گل اے جدوں اسیں عیداں تے خوشی دے تہواراں اُتے اپنے عزیز و اقارب نوں خوبصورت کارڈ گھلیا کردے سی ہر کسے دی کوشش ہوندی کہ اوہ کارڈ بھجوان دے عمل وچ پہل کرے، ایہناں کارڈاں اُتے تحریراں لئی خوبصورت تے د ل نوں موہ لین والے الفاظ دا چنائو کیتا جاندا سی۔ بچے اپنے ہم عصراں نوں کارٹون تے مزاحیہ کارڈ بھجواندے جدوں اوہ کارڈ کسے دے گھر اپڑدا تے پورا گھر ہنسی نال لوٹ پوٹ ہو جاندا۔ غریب، امیر، سارے تے اک دوجے نوں کارڈ دے تحفے دیندے سن۔ ہر بندا تہوار اُتے اپنے پیاریاں دے کارڈاں دا منتظر رہندا پر ہن عید الفطر تے عیدالاضحی، کرسمس تے دیگر تہواراں اُتے جوش و جذبے نال کیتا جان والا ایہہ عمل ختم ہو کے رہ گیا اے۔ ایسے طرح پیغام رسانی لئی اک دوجے نوں خط لکھے جاندے سن، شہراں تے پنڈاں دے ڈاکخانیاں توں وفاقی حکومت نوں ایس مد وچ کروڑاں روپئے سالانہ ریونیو حاصل ہوندا سی۔ ہن معاشرے وچ خط و کتابت دا سلسلہ سمٹ کے صرف سرکاری دفتراں، کاروباری اداریاں تیکر محدود ہو کے رہ گیا اے۔ تے اکادکا لوک ڈاک دے نظام (خط ) دے صارف رہ گئے نیں، تے ایہناں دی تھاں پہلے ٹیلی فون ایس دے بعد موبائل فون تے ہن سوشل میڈیا نے لے لئی اے جنہاں وچ فیس بک، وٹس ایپ، ٹویٹر، انسٹا گرام، سکائپ تے دیگر سوشل میڈیا پلیٹ فارم شامل نیں۔ جیہڑے پاکستان سنے پوری دنیا وچ سستا ترین ذریعہ ابلاغ نیں۔
سوشل میڈیا وچ سب توں زیادہ استعمال فیس بک، وٹس ایپ تے ٹویٹر دا اے۔ پاکستان وچ فیس بک دے استعمال دا آغاز 2004ء دے ابتدا وچ ہویا جد کہ ایتھے ٹویٹر دا استعمال مارچ 2006ء وچ شروع ہویا، فروری 2009ء وچ وٹس ایپ نے پاک وطن وچ پیر رکھیا، ویکھدے ای ویکھدے فیر نجانے کیہڑی کیہڑی ان گنت سوشل میڈیا ایپس متعارف ہوئیاں تے پاکستان سنے پوری دنیا دے عوام دی اکثریت نوں ایہناں ایپاں نے اپنے ول راغب کر لیا ، دوجے ملکاں دی نسبت پاکستان وچ خواتین تے بالاں وچ سوشل میڈیا دا استعمال تشویشناک حد تیکر ودھ چکیا اے جس دے معاشرے اُتے جتھے بوہت سارے منفی اثرات ویکھن وچ آ رہے نیں اوتھے سوشل میڈیا دے فائدے وی نیں۔ بہرحال معاشرے لئی ایہہ آئینہ اے جس دے اندر طرح طرح دا مواد سوشل میڈیا یوزرز نوں ملدا رہندا اے۔ سوشل میڈیا نے پوری دنیا دے فاصلے سمیٹ کے رکھ دتے نیں۔ ایس طرح تہواراں اُتے کارڈ تے خط و کتابت کرن والیاں نے سوشل میڈیا دا پاسا کر رلیا اے۔ بچے، بڈھے، جوان سارے تے ایس دے جال وچ پھس چکے نیں تے اپنے عزیز و اقارب دوست، احباب، تعلق داراں نوں خوشی غمی و تشہیری حتیٰ کہ ہر طرح دے پیغام سوشل میڈیا دے ذریعے دتے جا رہے نیں، پہلے تے پیغاماں دا سلسلہ عیداں تے تہواراں اُتے ہوندا سی ہن ایہہ روزمرہ دا معمول بن چکیا اے۔ سویرے اٹھدے ای تہانوں اپنے دوست، احباب دے لاتعداد میسجز سوشل میڈیا اُتے صبح بخیر تے دینی آیات سنے دیگر نوعیت دے ویکھن نوں ملدے نیں، ایہہ وی ویکھن وچ آیا اے کہ ساڈی اکثریتی لاشعوری قوم سوشل میڈیا دا زیادہ غلط استعمال کر رہی اے تے نکے نکے اختلافات نوں سوشل میڈیا اُتے ابھارکے دشمنیاں پیدا کرن دے نال، مذہبی، لسانی، سیاسی اختلافات نوں ہوا دین دا باعث بن رہی اے۔ ملک وچ ’’وٹس ایپ ‘‘ دا کثرت نال استعمال ویکھن وچ آ رہیا اے جس نے دیگر سہولتاں دے نال خط و کتابت و تہواراں دے کارڈاں دی تھاں وی لے لئی اے، ہن پاکستان سنے پوری دنیا وچ پیغام رسانی دا سب توں زیادہ استعمال ہون والا سوشل میڈیا دا اک جز وٹس ایپ تے دوجا ٹویٹر اے۔ ایس ایپ (وٹس ایپ) دے ذریعے پاکستان سنے پوری دنیا وچ ارباں، کھرباں روپئے دا کاروبار وی ہو رہیا اے، ایس ایپ دے بوہت سارے نقصان وی نیں کیوں جے وٹس ایپ اُتے شیئر کیتی جان والی پوسٹ یا ویڈیو ویکھدے ای ویکھدے ملک سنے پوری دنیا وچ اپڑ جاندی اے ۔ ایہنوں استعمال کرن والیاں دی اکثریت ایہہ تصدیق نہیں کردی کہ اوہ جیہڑی پوسٹ شیئر کر رہے نیں اوہ سچ اے یا جھوٹ؟ جویں ای پوسٹ کسے نوں موصول ہوندی اے تے اوہ ایہنوں ثواب سمجھ کے وائرل کر دیندے نیں جس دے معاشرے اُتے بُرے اثرات مرتب ہو رہے نیں جد کہ ہن پاکستان جون 2021 وچ ایس نوعیت دی اپنی پہلی سوشل میڈیا ایپ متعارف کران جا رہیا اے۔
ایہہ گل حقیقت اے کہ پوری دنیا دے عوام آزادی نال سوشل میڈیا اُتے جو چاہن تحریر کرن ایہناں نوں روکن والا کوئی نہیں کیوں جے سوشل میڈیا ہن آندھی طوفان دی صورت اختیار کر چکیا اے جس دی راہ وچ کوئی رکاوٹ نہیں، ایہہ وی حقیقت اے کہ سوشل میڈیا نے الیکٹرانک تے پرنٹ میڈیا نوں وی نقصان اپڑایا اے تے ایس دے باعث ملک وچ پرنٹ تے الیکٹرانک میڈیا دے کئی ادارے سسک سسک کے دم توڑن لگے نیں۔ ماضی وچ ٹیلیویژن اسٹیشن قائم کرن تے اخبار دے اجراء اُتے کثیر سرمایہ دی لوڑ ہوندی سی جد کہ کاروباری اداریاں نوں تشہیر لئی سرمایہ خرچ کرنا پیندا سی پر ہن سوشل میڈیا خاص طور تے ویب چیلنز دی وساطت نال ہر بندا بغیر معاوضہ دے نہ صرف اپنے خیالات نوں معاشرے وچ پھیلا سکدا اے بلکہ اکثریت اپنے کاروباری تے اداریاں دی تشہیر وی سوشل میڈیا دے ذریعے کرن لگی اے۔ پوری دنیا دے ملک تے قوام لئی ایہہ گل لمحہ فکریہ اے کہ سوشل میڈیا دی گرداب وچ نوجوان نسل خاص طور تے بچے تے مستقبل دے معماراں دی تربیت کرن والیاں ماواں (خواتین ) بُری طرح دھنس چکے نیں۔
گل ہو رہی سی کارڈاں دی جیہڑے ماضی دا حصہ بن چکے نیں، کیوں جے اکثریتی عوام ہن سوشل میڈیا ول راغب اے تے ایس بیماری نے پوری دنیا نوں اپنی لپیٹ وچ لے رکھیا اے، تے سوشل میڈیا دے استعمال نال نسل نو (بچے ) بُری طرح متاثر ہو رہی اے جس دے منفی اثرات آن والے ویلے وچ ساہمنے آن گے۔ لوڑ ایس امر دی اے کہ پوری دنیا دے ملکاں دے عوام خاص طور تے حکمراناں نوں مستقبل دے معماراں تے نوجوان نسل نوں ایس لت توں کڈن لئی نویں راہ متعین کرنی ہوئے گی۔ ایس لئی حکومت پاکستان نوں وی چاہیدا اے کہ اوہ بروقت سوشل میڈیا دے بے جا استعمال دی روک تھام لئی اقدامات چکے تے ایہنوں اک حد تیکر محدود کر دیوے نہیں تے آن والے ویلے وچ ایہہ لعنت ودھدی جائے گی تے فیر ایس اُتے قابو پانا مشکل ای نہیں ناممکن ہو جائے گا۔
تسی چٹھیاں پاونیاں بھل گئے
جدوں دا ٹیلی فون لگیااے